Nieuws
Niet 925 miljoen, maar 1,1 miljard opzij gezet voor toegangstesten
Voor het organiseren van toegangstesten is de komende maanden niet 925 miljoen, maar 1,1 miljard euro gereserveerd. Dat blijkt uit een toelichting die demissionair minister Hugo de Jonge woensdagavond laat naar de Tweede Kamer stuurde.
De brief is een reactie op kritiek op de kosten en organisatie van het testen voor toegang. Door mensen voordat ze naar een evenement zoals een sportwedstrijd of museum gaan te testen, zou het sociale leven eerder hervat kunnen worden. Om dat systeem te testen zijn er deze maand circa vierhonderd proefactiviteiten.
Maar op de organisatie daarvan kwam veel kritiek. Vooral het prijskaartje was een heikel punt. Eerder bleek uit een toelichting op de wet die nodig is voor het toegangstesten dat de overheid er voor de komende maanden 700 miljoen euro voor opzij legt, maar daar komen de kosten voor testen nog bovenop. Dat zou optellen tot 925 miljoen euro, berichtte het ministerie van Volksgezondheid.
Maar nu schrijft De Jonge dat het om nóg iets meer gaat: 1,1 miljard. Circa 900 miljoen is naar schatting nodig voor de realisatie en exploitatie van de toegangstestlocaties. Dit organiseert de Stichting Open Nederland. Maar daarbovenop komt nog een bedrag van zo'n 200 miljoen voor de kosten van antigeentesten en de opbouw van XL-straten waar de ademtest gebruikt wordt. Voor de duidelijkheid: het gaat hier niet om GGD-locaties waar mensen met klachten worden getest.
Het budget is een reservering, benadrukt De Jonge, geen blanco cheque. ‘De facturatie vindt plaats op nacalculatiebasis. Ik beoordeel de resultaten van de diensten/de gestelde prestaties.’ In de kostenraming is meegenomen: exploitatie en bouwen teststraten, personeelskosten, ICT-infrastructuur, opleidingen en trainingen, een callcenter en geld voor onderzoek en begeleiding. ‘Dit bedrag wordt zeker niet in een keer over gemaakt aan de stichting', aldus de minister.
Op de tarieven voor commerciële testaanbieders gaat hij niet in, vanwege ‘bedrijfsgevoelige informatie'. De Stichting Open Nederland antwoordde eerder op vragen van de Volkskrant dat in de proeffase een tarief gehanteerd wordt van 8,45 euro per test - nog exclusief de kosten voor de testmaterialen. Met de ambitie om 400 duizend toegangstests per dag te doen lonkt een miljoenenomzet voor testbedrijven die hun klandizie zagen opdrogen doordat de GGD inmiddels genoeg capaciteit heeft.
De megaklus voor testbedrijven was in de proeffase niet openbaar aanbesteed maar gegund aan één bedrijf: Lead Healthcare, dat 28 teststraten runt door het hele land. Dat is tegen het zere been van zo'n twintig andere commerciële testbedrijven. Die spanden daarom een kort geding aan, dat vandaag dient in de rechtbank in Amsterdam.
De Jonge verdedigt het besluit om niet aan te besteden vanuit de haast die gemaakt moest worden. ‘Een verkorte aanbestedingsprocedure duurt al gauw minimaal 6-8 weken, waarna vervolgens het werk nog zou moeten beginnen.’
De overheid neemt de kosten voor het toegangstesten in de proeffase op zich. Daarna - vanaf mei - zouden instellingen, bedrijven en sectoren mogelijk mee moeten gaan betalen. Maar die voelen daar helemaal niets voor.
