Neuzen dicht voor conservatieven
Roberta McCain is een van de kleurrijkere verschijningen van deze verkiezingscampagne. Niet alleen omdat John McCain zijn moeder, die morgen 96 wordt, steeds weer meesleept naar overwinningstoespraken om te bewijzen dat hij op zijn 71ste helemaal niet te oud is voor het presidentschap....
Interviewer: ‘Hoeveel steun denkt u dat hij heeft bij de basis van de Republikeinse partij?’
Moeder McCain: ‘Geen enkele, denk ik. Misschien weet ik er niet genoeg van, maar ik heb geen enkele hulp gezien.’
Interviewer: ‘Kan hij dan wel de kandidaat van die partij worden?’
Moeder McCain: ‘Ja. Ik denk dat ze hem met hun neus dicht wel zullen moeten nemen.’
Met hun neus dicht hebben de Republikeinen hem gisteren een voorsprong gegeven die de twee andere kandidaten, Mitt Romney en Mike Huckabee, bijna niet meer kunnen inhalen. McCain won in New York, Californië, Missouri en vijf andere staten. Hij werd geholpen door de Republikeinse regels, die in de meeste staten alle gedelegeerden toekennen aan de winnaar. En door ex-predikant Huckabee, die verrassend veel staten won in het christelijke Zuiden.
De conservatieve anti-McCain-stem, die zoals zijn moeder al zei aanzienlijk is onder de Republikeinen, werd daardoor verdeeld tussen Romney en Huckabee. Romney wist slechts in minder belangrijke staten te winnen, en in zijn thuisstaat Massachusetts. Het lijkt nu een kwestie van tijd voor hij de handdoek in de ring gooit.
De steun voor Mike Huckabee blijft regionaal beperkt, waardoor ook deze kansloos lijkt. Maar zijn opmerkelijke comeback onderstreepte opnieuw dat McCain niet aanspreekt bij de religieus-conservatieve basis van zijn partij.
Zijn nu onvermijdelijke kandidatuur heeft dan ook grote betekenis voor de koers: het is een afscheid van het Bush-tijdperk, waarin de machtige rechts-religieuze lobby’s en de conservatieve talkradio buitensporige invloed hadden op het Republikeinse denken.
Zonder verzet gaat dat niet. Wie de dag na Super Tuesday naar de rechtse talkradio-koning Rush Limbaugh luisterde, hoorde ontgoochelde luisteraars betogen dat ‘we Hillary maar het Witte Huis in moeten laten, zodat onze krachten in het Congres tenminste niet gecorrumpeerd worden door samenwerking met McCain’. Goed idee, vond Limbaugh. James Dobson, oprichter van het grootste family values-imperium van de VS, liet weten dat hij nooit voor McCain kon stemmen.
De lijst met grieven is lang: McCain heeft tegen de belastingverlagingen van Bush gestemd. Zijn naam staat op wetgeving die conservatieven verafschuwen, en nog wel samen met die van linkse Democraten: McCain-Feingold beperkte de campagnefinanciering, volgens conservatieven een integraal onderdeel van de vrijheid van meningsuiting. McCain-Kennedy dreigde ‘amnestie’ te verlenen aan miljoenen illegale immigranten. McCain wil klimaatbeleid, bekritiseerde de Irakstrategie van Rumsfeld en Guantánamo.
Mitt Romney somde dit alles steeds op en presenteerde zichzelf als de laatste conservatieve hoop. Tevergeefs. Republikeinse kiezers bleken de verkiesbaarheid van McCain in november belangrijker te vinden. Juist door zijn gematigdheid maakt McCain volgens peilingen kans tegen Clinton of Obama.
McCain zei gisteren dat hij er in zal slagen de partij te verenigen. Daartoe zet hij stappen in de richting van de conservatieven. Na elke overwinning belooft hij de conservatieve waarden van zijn partij hoog te houden. Zijn immigratiestandpunt heeft hij onder het kleed gemoffeld, Bush’ belastingverlagingen wil hij nu permanent maken, en hij belooft conservatieve rechters aan te stellen.
Morgen belijdt hij het conservatieve geloof voor de Conservative Political Action Conference, die hij vorig jaar nog weigerde te bezoeken. Later volgt nog de keuze voor een conservatieve running mate, misschien wel Huckabee. Zo ruilt McCain zijn plezier in het rebelleren in voor de glibberige discipline van de volwassen politicus.
Nog even, en de conservatieven kunnen weer door hun neus ademhalen. Maar McCain zal het ook weer niet te gek maken. Daarvoor is hij net iets te principieel. En hij zou zijn aantrekkingskracht op gematigde Democraten en onafhankelijken ondermijnen die hem zo’n gevreesde tegenkandidaat maakt voor Clinton of Obama.
