Nederlandse radioantenne klaar voor reis naar de maan

Het duurt nog een paar weken voordat hij in bedrijf is, maar zondagavond rond 23.00 uur gaat een Nederlandse radioantenne aan boord van een Chinese satelliet de ruimte in, richting maan. Niet om radio-uitzendingen vanuit het heelal te verzorgen, maar om signalen op te pikken uit de kosmos. Misschien wel van vlak na de oerknal.

Het Netherlands-Chinese Low-frequency Experiment (NCLE) is een simpel kastje van nog geen tien kilo. Eenmaal aangekomen op zo’n 65.000 kilometer achter de maan, waar je geen last hebt van storende radiosignalen van de aarde, worden drie antennes van 5 meter uitgerold. Die kunnen zwakke radiostraling opvangen van waterstofgas in de begintijd van het heelal.

NCLE bevindt zich aan boord van de Chinese maansatelliet Chang’e 4; de lancering vindt plaats met de Chinese draagraket Lange Mars-4, vanaf de Jiuquan-basis bij de Mongoolse grens. Nooit eerder is een Nederlands experiment meegevlogen op een Chinese satelliet, en nooit eerder vloog een Nederlands instrument richting maan.

Volgens projectleider Marc Klein Wolt van de Radboud Universiteit Nijmegen, die in China bij de lancering aanwezig is, had het weinig gescheeld of het experiment was niet op tijd klaar geweest. ‘De Chang’e 4-missie was als een rijdende bus die we net hebben gehaald,’ aldus Klein Wolt.

Het idee voor de Nederlandse radioantenne ontstond pas tweeënhalf jaar geleden. Onder hoge tijdsdruk werd eraan gewerkt door Klein Wolts Radboud Radio Lab, het Nederlandse instituut voor radioastronomie ASTRON en het Delftse bedrijf ISIS. Eind vorig jaar was nog steeds onduidelijk of alles op tijd klaar zou zijn voor de lancering.

Met de bouw van NCLE is een bedrag van ongeveer 3 miljoen euro gemoeid. Sterrenkundigen hopen in de toekomst een grotere, gevoeliger antenne te kunnen plaatsen op de achterzijde van de maan, om zo de allereerste levensfase van het universum in detail te onderzoeken.