Nieuws
Nederlanders zeggen vlees vaker te laten staan, maar eten nog steeds teveel
Ruim eenderde van de consumenten in Nederland zegt vorig jaar minder vlees te zijn gaan eten. Inmiddels zou 80 procent niet meer dagelijks vlees op zijn bord hebben liggen. Maar vertellen de verkoopcijfers hetzelfde verhaal?
Geheelonthouders (bijna 5 procent van de bevolking) geven dierenwelzijn, klimaat en milieu op als belangrijkste reden om helemaal geen vlees te eten. Flexitariërs (bijna 45 procent) eten vooral vanwege hun gezondheid maximaal vier keer per week vlees. Wat rest is iets meer dan de helft van de consumenten, die nog altijd minimaal vijf dagen per week vlees eten. Dit blijkt uit een enquête die het Centraal Bureau voor de Statistiek vorig jaar voor het eerst heeft gehouden. De resultaten zijn gebaseerd op de antwoorden van ruim 3.600 ondervraagden in de leeftijd 18 jaar of ouder.
Het beroep op het inschattingsvermogen en geheugen van respondenten is niet zonder onzekerheden, erkent het CBS. ‘Het kan zijn dat consumenten denken te minderen’, zegt een woordvoerder, ‘maar dat ze in werkelijkheid de ene week minder vlees eten en de volgende week een dubbele portie’.
Veertig kilo vlees
De twijfel wordt gevoed door de jaarlijkse consumptiecijfers die Wageningen Universiteit in opdracht van Wakker Dier verzamelt. Daarin is te zien dat de vleesconsumptie helemaal niet afneemt, maar al jaren net onder de 40 kilo per hoofd van de bevolking schommelt. Maar deze cijfers zitten eveneens vol onzekerheden over de exacte Nederlandse consumptie, omdat bijvoorbeeld de toeristen in de Nederlandse horeca mee-eten.
Ondersteuning voor de afname die blijkt uit de jongste CBS-vleescijfers, komt uit de plantaardige hoek. De verkoop van vleesvervangers laat al jaren dubbele cijfers zien. Tel bij het nepvlees de omzet uit zuivelvervangers en peulvruchten op, en plantaardige eiwitten hebben in de schappen inmiddels 10 procent van het aandeel dierlijke eiwitten. Dat blijkt uit onderzoek van IRI Worldwide en de Green Protein Alliance.
Wat ondanks al deze cijfers zeker is: Nederlanders eten nog altijd meer vlees dan het Voedingscentrum gezond acht. De gemiddelde consumptie van 39 kilo per jaar (2019) waar Wageningen Universiteit op komt, zou moeten worden teruggebracht naar een kleine 26 kilo per persoon. Ook voor het milieu en klimaat is dit beter.
In het CBS-onderzoek onderkent een kwart van de dagelijkse vleeseters de overvloed en zegt dat ze eigenlijk minder vlees zouden moeten eten. Onder flexitariërs ligt dit percentage op 40 procent. Meer hogeropgeleiden (hbo, wo) dan lageropgeleiden zeggen al vaker vlees te laten staan. Vrouwen doen dit meer dan mannen en stedelingen vaker dan plattelandsbewoners.
Vleestax
Een groep wetenschappers, milieuclubs en D66-prominent Jan Terlouw vinden dat vlees 1 tot 3 procent per jaar duurder moet worden gemaakt. Volgens hen is dat nodig om de klimaatdoelen te halen. De oproep is in een brief aan informateur Mariëtte Hamer gestuurd.
Ze vinden ook dat de btw voor groente en fruit verlaagd zou moeten worden van 9 naar 5 procent. ‘Op dit moment komt 12 procent van de uitstoot van broeikasgassen in Nederland van de veehouderij. Het verhogen van de vleesprijs zal de consumptie van vlees in 2030 met circa 50 procent verlagen, van 45,3 kilo per persoon (2019) naar 23,1 kilo’, zeggen de wetenschappers.
Volgens berekeningen van de groep zou de verhoging van de vleesprijs jaarlijks ruim 1 miljard euro opleveren. ‘Een deel van de opbrengst van een hogere vleesprijs, zo’n 450 tot 600 miljoen euro per jaar, kan besteed worden aan subsidies voor boeren om milieu-, natuur-, klimaat- en diervriendelijke maatregelen te nemen.’
De brief is ondertekend door wetenschappers van onder meer de universiteiten van Wageningen, Groningen en Amsterdam.
