nieuws
Nederlanders vertrouwen er niet op dat automobilisten medische aandoening melden
Nederlanders hebben maar weinig vertrouwen in de eerlijkheid van medeweggebruikers. Ruim tweederde denkt, zo blijkt uit een raadpleging, dat anderen zich niet houden aan de huidige ‘morele plicht’ om zich te laten keuren bij beginnende blindheid of andere aandoeningen die de rijvaardigheid negatief beïnvloeden.
Dat concludeert Populytics, een startup van de TU Delft, na onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W). Een volgens de onderzoekers representatief panel van zo’n 2700 weggebruikers zou voorstander zijn van een meldplicht voor verminderde rijgeschiktheid. De automobilist zelf ofwel een arts zou verplicht melding moeten maken van aandoeningen die negatieve invloed hebben op het rijgedrag bij het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen). Daarop zou de rijbewijshouder opnieuw een keuring moeten ondergaan. Melden automobilisten zich bij medische problemen niet, dan kunnen ze volgens dat voorstel een boete krijgen.
Momenteel zijn ouderen van 75 of ouder wiens rijbewijs verloopt verplicht om zich iedere vijf jaar medisch te laten keuren. Zo'n keuring kost rond de honderd euro. Mensen jonger dan 75 hebben dus alleen een ‘morele plicht’ om te beoordelen of zij veilig kunnen autorijden en of zij aandoeningen bij het CBR melden.
Dat oordeel geniet weinig aanzien onder andere weggebruikers. ‘Men vertrouwt er niet op dat automobilisten een aandoening uit zichzelf melden’, zegt onderzoeksleider Niek Mouter, universitair docent in beoordeling van overheidsbeleid. ‘Daarom is het verplicht delen van medische informatie, bijvoorbeeld door een meldplicht, populair. Ook het verplicht invullen van een vragenlijst bij elke rijbewijsverlenging krijgt veel steun.’
De onderzoekers raden het ministerie aan ook te zoeken naar ‘positieve prikkels’. ‘Als je je nu uit eigen beweging meldt voor een keuring, moet je daarvoor betalen en is het gevolg dat je mogelijk je rijbewijs kwijtraakt’, aldus Mouter. ‘Zo wordt het eerlijk melden van een aandoening in de waarneming van respondenten ‘afgestraft’, terwijl het verzwijgen wordt ‘beloond’’. Dat voedt vervolgens weer het wantrouwen van weggebruikers jegens mede-automobilisten, stellen de onderzoekers.
Het ministerie van I&W laat meerdere onderzoeken uitvoeren in het kader van een mogelijke herziening van het systeem van rijbewijskeuringen. Vorig jaar al concludeerde het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) dat het omzetten van een ‘morele plicht’ in een wettelijke meldplicht een geschikt alternatief is voor het huidige systeem.
Het CBR is ook voor een meldplicht, maar pleit voor het behoud van de verplichte medische keuring voor 75-plussers. Ook een meerderheid van de deelnemers aan de raadpleging steunt het behoud van die keuring.
