Nederlanders het meest verbolgen over oorlog in Oekraïne, Grieken tonen enig begrip

In geen van de ondervraagde landen stuit de Russische invasie op meer onbegrip dan in Nederland, blijkt uit een onderzoek onder 6 duizend burgers tussen 9 en 11 maart van Euroskopia. Slechts 10 procent van de ondervraagde Nederlanders noemt de oorlog begrijpelijk of acceptabel. Ook in Duitsland en Spanje kunnen de Russen nauwelijks op begrip rekenen. In Italië en Griekenland ligt dat iets anders. Zo noemt een kwart van de ondervraagde Italianen de invasie begrijpelijk dan wel te accepteren. In Griekenland ligt dat percentage zelfs op 39 procent.

Dat komt in Griekenland deels omdat beide landen het orthodoxe geloof delen, waardoor er in rechts-conservatieve kringen vrij veel sympathie is voor de Russen. Bovendien is de Communistische Partij in Griekenland altijd groot geweest, waardoor vooral in linkse kringen een ingebakken scepsis voor ‘het Westen’ is ontstaan. Ook duiken er in Griekse kranten geregeld verhalen op over Russische trollen en -infiltranten wier taak het is het publieke debat over Rusland te beïnvloeden en die daar blijkbaar succes mee boeken.

Ook Italië is Rusland traditioneel gunstiger gezind dan andere Europese landen. De Communistische Partij was ook in Rome lang een serieuze politieke factor. Later waren de banden vooral warm dankzij de ongeveer vijfhonderd Italiaanse bedrijven die tot voor kort in Rusland gevestigd waren. Ook politiek zijn de banden op bepaalde momenten innig verstrengeld geweest. Kijk alleen al naar het verjaardagscadeau dat voormalig premier Silvio Berlusconi aan de Russische president opstuurde ter ere van zijn 65ste verjaardag: een dekbedovertrek met daarop zowel het gezicht van Berlusconi, als dat van Poetin.

Vooral Fransen bang voor kernwapens

Van alle onderzochte landen houden vooral de Fransen serieus rekening met een nucleaire aanval; 81 procent van de ondervraagden acht het zeer of enigszins waarschijnlijk dat de oorlog zal leiden tot de inzet van kernwapens. In Nederland ligt dat percentage met 51 procent ook nog redelijk hoog, terwijl in bijvoorbeeld Duitsland (32 procent) en Griekenland (30 procent) beduidend minder rekening wordt gehouden met de ontwrichting van de bestaande wereldorde via een atoomoorlog.

Dat de Fransen zich meer zorgen maken, komt waarschijnlijk omdat het land zwaar afhankelijk is van kernenergie; 70 procent van de Franse stroom wordt in kerncentrales geproduceerd. Na de oliecrisis van 1973 heeft Parijs massaal ingezet op nucleaire energie, met als gevolg dat op de Verenigde Staten na geen enkel land ter wereld meer actieve reactoren bezit dan Frankrijk, namelijk 56, verdeeld over in totaal 19 verschillende locaties. Daardoor is kernenergie niet alleen een serieus thema bij vrijwel iedere verkiezingen, het betekent vooral dat een aanzienlijk deel van de Franse bevolking in de buurt woont van een kerncentrale en dus bovengemiddeld bekend is met de potentiële gevaren ervan. Niet voor niets was Frankrijk een van de eerste Europese landen waar apothekers deze maand een sterk toegenomen vraag naar jodiumpillen waarnamen.

Meerderheid van de Europeanen sceptisch over het nut van sancties

Een onderwerp waar de Europeanen het op vrij grote schaal over eens lijken te zijn, is het beperkte nut van sancties tegen Rusland. Op Duitsland na, waar 55 procent van de bevolking gelooft dat sancties helpen om de oorlog te stoppen of andere Russische invasies in de toekomst te voorkomen, is er in geen van de onderzochte landen een meerderheid die gelooft dat het Kremlin zich door de sancties laat beïnvloeden.

Opvallend is dat, hoewel het Duitse geloof in economische sancties het grootst is, de Duitsers er desalniettemin voorstander van zijn het gros van de sancties weer op te heffen mocht de oorlog in Oekraïne straks afgelopen zijn. Economische maatregelen tegen Russische bedrijven en -investeerders die aan Poetin gelieerd zijn, moeten weliswaar in stand blijven, maar alle overige sancties, zoals economische restricties voor Russische bedrijven die niet direct aan Poetin te linken zijn en een algeheel vliegverbod voor Russische vliegtuigen, ziet een meerderheid van de Duitsers het liefst verdwijnen na de oorlog.

Eigenlijk willen vooral ondervraagden in Frankrijk en Spanje de druk erop houden bij de Russen, mocht de oorlog straks eindigen. In Spanje is zelfs een flinke meerderheid van de bevolking ervoor om ook na de oorlog Russische sporters en -clubs te weren van Europese sporttoernooien. 51 procent van de ondervraagde Spanjaarden pleit zelfs voor een blijvend optreedverbod van Russische artiesten op Europese podia en -theaters.