INTERVIEW
Nederlander koopt de eerste vlag van D-day
De Nederlandse kunstverzamelaar Bert Kreuk heeft op een veiling in Dallas de eerste Amerikaanse vlag gekocht die aan land kwam op Utah Beach tijdens D-day, de geallieerde invasie van de kust van Normandië op 6 juni 1944. Ruim vijfhonderdduizend dollar betaalde hij voor de Star Spangled banner.
Zelf beschouwt de 51-jarige verzamelaar de koop van het museumstuk vooral als een emotionele. 'Tijdens het telefonisch bieden dacht ik alleen aan de gestorven mensen op het strand. Geld was even niet belangrijk. Normaal gesproken als ik kunst koop, dan heb ik altijd een limiet, maar aan vrijheid hangt geen prijskaartje', vertelt Kreuk vanaf de kunstbeurs Art Basel in Zwitsterland.
De Amerikaanse vlag stond op de boeg van het schip van Howard Vander Beek. De Amerikaanse marineluitenant had de leiding over een van de drie landingschepen die soldaten van andere vaartuigen naar het strand moesten brengen op Utah beach, een van de twee stranden waar de Amerikanen aan land gingen. Twee schepen haalden het niet, ze raakten respectievelijk een mijn en een boei, aldus de documentatie van veilinghuis Heritage Auctions. De gerafelde vlag, inclusief kogelgat, bleef zestig jaar in het bezit van Vander Beek. Hij stierf op 97-jarige leeftijd in 2014.
De Tweede Wereldoorlog is belangrijk voor Kreuk, opgegroeid in Cappelle aan den IJssel, omdat twee van zijn familieleden stierven bij de bombardementen op Rotterdam. Bovendien heeft hij een 'emotionele band' met de VS, waar zijn eigen 'Amerikaanse droom uitkwam' met zijn HSS International, dat onder meer tandpasta en kammetjes leverde aan de grootste vliegtuigmaatschappijen.
In 2007 verkocht hij HSS International aan een Brits bedrijf. Kreuk wil niet vertellen wat de verkoop hem opleverde, maar het stelde hem in ieder geval in staat zijn hobby, het verzamelen van naoorlogse, moderne kunst, in een hogere versnelling te zetten. Inmiddels bezit hij 'tegen de 750 stukken'.
Vorig jaar kwam Kreuk in opspraak nadat hij de Deens-Vietnamese kunstenaar Danh Vo voor de rechter daagde. Vo zou een 'ruimtevullend' werk leveren voor een tentoonstelling in het Haagse gemeentemuseun - ironisch genoeg met vergulde Amerikaanse vlaggen - maar kwam zijn belofte niet volledig na. Kreuk won de rechtszaak en schikte in hoger beroep. 'Ook in Vo's kunst zag ik mijn Amerikaanse droom, maar hij heeft me bedrogen. Het verhaal van deze stars en stripes is zo oprecht, dat ik me er nederig bij voel.'
Kreuk heeft de historische vlag naar eigen zeggen niet gekocht voor zijn persoonlijke kunstverzameling, maar hoopt dat het relikwie wereldwijd in musea wordt getoond om te laten zien dat 'vrijheid helemaal niet zo vanzelfsprekend is als iedereen denkt'. Diverse internationale musea hebben volgens hem al interesse getoond, maar hij wil de vlag eerst in Nederland tentoonstellen.
