Nederland staat alleen in Joegoslavië-beleid

Het is oorlog in de Balkan, de Joegoslaven zuchten onder het geweld van de NAVO-bommen, maar de handbalsters van Zork Napredak blijven doen waar ze goed in zijn. De ploeg - de voornaamste eigenschap moet onverstoorbaarheid zijn - heeft als enig Joegoslavisch clubteam de finale van een Europees bekertoernooi, de City Cup, bereikt.

Zondag werd in de halve finale op vreemde bodem, in Bulgarije, het Roemeense Galati verslagen. 'Hadden die scheidsrechters niet in de uitslag kunnen ingrijpen?', opperde de Nederlandse coach Bouwer deze week. Hij won met zijn ploeg, het uit louter Oranje-speelsters bestaande Nieuwegein, in het Franse Nimes en wist toen hij de uitslag uit Sofia vernam meteen dat hij weken met veel sport-politiek gekrakeel tegemoet zou gaan.

De Nederlandse regering wil niet, zo schreef staatssecretaris Vliegenthart op 1 april aan NOCNSF en de sportbonden, dat sportcontacten worden aangeknoopt of onderhouden met ploegen of sporters uit de Federale Republiek Joegoslavië. Omdat er geen sprake is van een officiële boycot heeft de overheid, buiten het verstrekken van visa voor bezoekers, geen enkel machtsmiddel om die wens strikt door te voeren.

Het handbalverbond kan hooguit en zeer formeel door moederbond NOCNSF op het matje worden geroepen, maar het mag met een licht bezwaard geweten ook gerust zijn eigen zin doorzetten. Dat zal de kleine en armlastige bond ook doen. Twee jaar schorsing en zestienduizend gulden boete hangen Nieuwegein in dat geval boven het hoofd.

Als het NHV de schade vergoed wil hebben door andere instanties, zal het behoorlijk aan de bel moeten trekken. Alleen dan zal mogelijk een financieel gebaar worden gemaakt. De vraag is alleen uit welke overheidspotje dat betaald moet worden?

De vasthoudendheid van het handbalverbond heeft alles te maken met de sportieve motivatie van Bouwer en zijn 'meiden met een missie'. Zij willen maar wat graag als eerste Nederlandse ploeg de Europa Cup winnen. Het is na de kwalificatie voor het A-WK de tweede kroon op hun werk.

Vorig seizoen werd voor het eerst onder de vlag van Nieuwegein voor een Europees bekertoernooi ingeschreven. De internationals van Nederland zijn 'clubloos'. Zij zouden met het Europacup-avontuur vooral internationale ervaring opdoen. Vorig jaar was die mogelijkheid al snel voorbij. Het Europese optreden eindigde in Denemarken. Ikast won de City Cup-trofee die Nieuwegein nu graag in zijn prijzenkast wil.

De volharding heeft ook te maken met de geïsoleerde positie waarin de Nederlandse sport is beland. Volgens de Europese handbalfederatie, de organisator van de Europacuptoernooien, is Nederland het enige land dat een strikte Joegoslavië-boycot hanteert.

De EHF doet in een wereld waarin sport, politiek en oorlog alles met elkaar te maken hebben, alsof haar eigen neus bloedt. De Europese federatie, gezeteld in Oostenrijk, had beter de lijn van de CEV, de collega's van het Europese volleybal, kunnen volgen.

Die sloten onlangs de Joegoslaven 'tijdelijk' uit van alle internationale contacten. Het betrof twee kwalificatietoernooien en twee wedstrijden uit de Euroleague voor vrouwenteams. Op 15 juni wordt besloten of de mannen van Joegoslavië, de nummers twee van de wereld, ook van het Europees kampioenschap in Oostenrijk worden geweerd.

In 1992 hoefde géén sportbond zulke overwegingen te maken. Zoals de Europese voetbalunie UEFA nu moet wikken over de kwalificatieduels voor Euro 2000. De interlands in het gevaarlijke Balkan-gebied zijn verschoven naar tijdstippen later dit jaar. In '92 gold een door de Europese Unie uitgevaardigde Europese sportboycot, waardoor Joegoslavië zijn plaats bij het EK voetbal in Zweden moest afstaan aan invaller - en latere winnaar - Denemarken.

De sportboycot is geen tweede keer tegen de zo sportgevoelige Joegoslaven gebruikt. Nederland zit klem, zoals de handballers uit ons land internationaal meer bekneld raken. De nationale mannenploeg wordt op 12 mei voor een WK-kwalificatiewedstrijd tegen Turkije in Diyarbakir in het Koerdische gedeelte van dat land verwacht. De reis wordt door Buitenlandse Zaken 'ontraden'.

Jong Oranje moet voor een kwalificatietoernooi naar Joegoslavië, kan het land ook niet ontvangen en hoopt daardoor nu in Zweden te spelen. De nationale juniorenploeg (jongens) moet naar Bosnië, ook al zo'n 'gedeeltelijk onveilig' land. Bond en rijk weten geen uitweg: de discussie is breder dan het simpele 'gaan òf niet gaan'.

Het uitgedijde en versplinterde Europa, liefst 52 landen staan in de internationale competities tegenover elkaar, wordt allang niet meer verbroederd door de sport en stelt zeker de Nederlandse atleten voor een organisatorisch en gewetensprobleem.