NieuwsMiddellandse Zee
Nederland mag Sea-Watch niet aan de ketting leggen
Nederland mag het onder Nederlandse vlag varende reddingsschip Sea-Watch 3 niet langer vasthouden in de haven. Dat heeft de rechtbank in Den Haag dinsdag bepaald in een kort geding dat door Sea-Watch was aangespannen tegen de Nederlandse Staat.
De Sea-Watch 3 vaart rond op de Middellandse Zee om bootvluchtelingen in nood uit zee te redden die vanuit Afrika Europa proberen te bereiken. Het schip ligt sinds februari in de haven van Marseille, waar het op last van de Nederlandse regering niet meer mocht uitvaren.
In september vorig jaar kondigde minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat een beleidswijziging aan voor schepen van organisaties met ideële doelstellingen. Dat zijn behalve Sea-Watch 3 ook schepen van organisaties als Greenpeace en Women on Waves.
Die schepen staan nu geregistreerd als pleziervaartuigen. Daarmee voldoen zij volgens de minister niet aan de noodzakelijke eisen op het gebied van bemanning en veiligheid. De maatregel werd op 3 april dit jaar van kracht. Organisaties kregen een jaar de tijd om hun schepen aan te passen aan de nieuwe eisen.
Vlak daarvoor liet de minister weten dat die overgangstermijn niet geldt voor de Sea-Watch 3. Bij een inspectie in februari zou zijn gebleken dat het schip niet voldoet aan belangrijke veiligheidseisen voor het aan boord nemen van grote groepen drenkelingen. Zo zouden er niet voldoende reddingsmiddelen aan boord zijn en ontbrak het aan een beveiligingsplan voor schip en bemanning. Meteen werd de Sea-Watch 3 aan de ketting gelegd.
De Duitse organisatie achter de Sea Watch vermoedde echter mindere nobele intenties bij de minister. Volgens de activisten gebruikte Van Nieuwenhuizen de nieuwe veiligheidseisen als smoesje om het reddingsschip, dat onder Nederlandse vlag vaart en daarmee een last is voor het kabinet, aan de kant te kunnen houden. Ook in de Tweede Kamer speculeerden partijen hardop over een verborgen agenda van Van Nieuwenhuizen.
Onderhoud
De organisatie achter de Sea-Watch spande een kort geding aan en krijgt nu grotendeels gelijk van de Haagse rechtbank. Volgens de rechter is het besluit van de minister in strijd met behoorlijk bestuur, onder meer omdat niet is duidelijk gemaakt aan wat voor eisen de Sea-Watch 3 precies moet voldoen.
De code in de richtlijn geldt voor nieuwe schepen terwijl de Sea-Watch 3 al ouder is. Ook heeft de minister in haar communicatie niet consequent en zorgvuldig gehandeld, aldus de rechter. De rechtbank geeft de Staat tot 15 augustus tijd om in overleg met Sea-Watch hierover meer duidelijkheid te verschaffen.
Tot die tijd is de Sea Watch 3 in principe vrij om uit te varen, zegt woordvoerder Jelle Goezinnen, die zich gesteund voelt door de rechterlijke uitspraak. De Sea-Watch 3 ligt momenteel in de haven van Marseille, waar onderhoudswerkzaamheden zijn uitgevoerd.
Uitvaren
Het reddingsschip zal niet vandaag of morgen al uitvaren, aldus Goezinnen. ‘Wij bereiden onze missies altijd grondig voor.’ Mogelijk dat het schip later deze maand wel begint aan een nieuwe reddingsoperatie. ‘Dat zijn we nu aan het plannen.’
De minister laat in een reactie weten dat zij met Sea-Watch om tafel gaat om de nieuwe veiligheidsmaatregelen te bespreken. Volgens de Haagse rechter is de minister wel bevoegd om de nieuwe regeling uit te vaardigen. Van Nieuwenhuizen zegt ervan uit te gaan dat Sea-Watch in de tussentijd haar eigen verantwoordelijkheid neemt ten aanzien van de veiligheid van vluchtelingen en bemanning.
In december vorig jaar raakte de Sea-Watch 3 in de problemen toen het 32 vluchtelingen op zee aan boord had genomen, maar nergens mocht aanleggen om die aan wal te zetten. Na drie weken touwtrekken werd een overeenkomst gesloten waarbij de vluchtelingen werden verdeeld over acht Europese landen. Nederland nam zes vluchtelingen op.
