Nederland investeert fors minder in atoombomindustrie

Dit blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van vredesorganisatie PAX naar de wereldwijde investeringen in producenten van kernwapens. Het rapport wordt vrijdag gepresenteerd. Vorig jaar waren de dertien Nederlandse financiële instellingen nog goed voor bijna 3,5 miljard dollar aan investeringen.

PAX, het voormalige IKV Pax Christi, is positief over de forse daling. 'Het gaat de goede kant op', zegt Wilbert van der Zeijden van PAX dat al jaren actie voert tegen de financiering van de atoombomindustrie. 'Flink veel instellingen hebben afgebouwd. Maar het bedrag dat nog altijd wordt gestoken in deze sector, is te veel. Het moet naar nul.'

De afname met 1,4 miljard dollar in Nederland staat haaks op de trend in de rest van de wereld. Meer financiële instellingen steken steeds meer geld in kernwapenproducenten. Dit jaar nam het aantal zelfs toe met 114, zo blijkt uit het rapport 'Don't Bank on the Bomb'. Er werd 89 miljard dollar meer geïnvesteerd. Sinds 2011 is door 411 banken, pensioenfondsen en verzekeraars al zo'n 402 miljard dollar gestoken in kernwapenproducenten.

ING en Aegon

Het gaat hier om 28 bedrijven die direct en indirect zijn betrokken bij de productie, onderhoud en modernisering van atoombommen. Zo is vliegtuigproducent Boeing betrokken bij het onderhoud van de Amerikaanse langeafstandsraket Minuteman. Lockheed Martin maakt de F-16 maar is ook betrokken bij de productie van de Amerikaanse en Britse nucleaire onderzeebootraket Trident.

De Nederlandse daling wordt voor een groot deel veroorzaakt door ING en Aegon. Was ING vorig jaar nog goed voor zo'n 1,1 miljard dollar, dit jaar is dit gedaald tot bijna 609 miljoen. De afname is echter niet een gevolg van de grote druk om de investeringen te beëindigen.

'ING heeft wat bedrijfsonderdelen, zoals de verzekeringsactiviteiten, moeten afstoten of beëindigen', zegt een woordvoerder. 'Ons beleid ten aanzien van kernwapens is het afgelopen jaar niet gewijzigd. ING financiert geen kernwapens.' ING staat op de tweede plaats, na pensioenfonds ABP.

ING investeert niet in bedrijven die meewerken aan de productie van kernwapens en die voornamelijk defensiewerk doen. In bedrijven als Boeing echter, die ook zijn betrokken bij de productie maar vooral civiel werk doen, worden de kernwapenactiviteiten niet gefinancierd.

Delta Lloyd doet niet mee

Op de derde plaats staat, met bijna 238 miljoen dollar, Aegon. Vorig jaar was dit nog 967 miljoen. In de lijst staan verder, met minimale bedragen, onder andere ABN Amro, Rabobank, Achmea en het pensioenfonds PGGM. De top-3 is nooit zover gegaan, zoals Delta Lloyd vorig jaar, om kernwapens te bestempelen als controversiële wapens waarin niet wordt geïnvesteerd. Delta Lloyd steekt ook geen geld in chemische -en biologische wapens en clusterbommen.

Toch denkt PAX dat de toenemende publiciteit over de omstreden investeringen heeft bijgedragen aan de Nederlandse daling. Van der Zeijden: 'Deels komt dit omdat dit onderwerp, onder andere door dit soort rapporten, steeds meer op de agenda komt te staan. Kernwapens zijn inderdaad niet verboden. Maar financiële instellingen hebben een verantwoordelijkheid als het gaat om investeren in massavernietigingswapens.'

ABP

Net als vorig jaar staat pensioenfonds ABP op de eerste plaats van de Nederlandse lijst, met 1.144 miljoen dollar. ABP organiseert sinds eind vorig jaar bijeenkomsten met de achterban om de investeringen te bespreken. 'Er zijn ook mensen die vinden dat we niet in de tabaksindustrie moeten investeren', zegt een woordvoerder. 'Waar trek je de grens? Wij houden ons aan nationale en internationale criteria en richtlijnen. We doen niets wat verboden is. Er is geen verbod op kernwapens. Wij hebben als pensioenfonds de plicht om het geld van onze deelnemers zo goed mogelijk te beleggen.'

Van der Zeijden: 'Dit verhaal wordt steeds meer het verhaal van het ABP. Flink veel instellingen hebben hun investeringen afgebouwd. Maar ABP blijft kiezen voor ouderwets denken.'