Nederland in top-5 wapenexporteurs
Nederland is een van de grootste wapenexporteurs. Slechts vier landen voeren meer wapens uit. Per hoofd van de bevolking is Nederland zelfs ’s werelds grootste wapenexporteur, volgens een rapport van de Campagne tegen Wapenhandel dat vrijdag is gepresenteerd....
De export bedroeg 874 miljoen euro in 2007 (recentere cijfers zijn niet voorhanden). In 2005 en 2006 was dat hoger – 1,1 miljard euro – wat deels valt terug te voeren op de verkoop van marinefregatten aan Indonesië. In 2007 bedroeg de totale Nederlandse uitvoer van goederen 348 miljard euro.
Volgens het Zweedse onderzoeksbureau Sipri wordt Nederland op de lijst van wapenexporterende landen voorafgegaan door de VS, Rusland, Duitsland en Frankrijk.
De hoge positie wordt vooral verklaard door de verkoop van tweedehands defensiematerieel van de eigen krijgsmacht en door enkele zeer grote orders. Daarnaast leveren bedrijven als Thales radarsystemen of nachtkijkers.
De belangrijkste exportbestemmingen waren Denemarken (170 miljoen euro), de Verenigde Staten (121 miljoen) en Oman (101 miljoen). Omdat een enkele order de statistieken flink kan opschudden, geven cijfers over een langere periode een beter beeld. Tussen 1998 en 2007 waren de belangrijkste exportbestemmingen de Verenigde Staten, Duitsland en Griekenland.
In 2007 won Nederland sterk aan belang als doorvoerhaven van wapens, onder andere naar oorlogsgebieden. ‘Schiphol wordt steeds meer knooppunt in Amerikaanse wapentransporten van en naar Irak en Afghanistan, mede als gevolg van privatisering van militaire transporten’, schrijft de Campagne tegen Wapenhandel.
Veel Nederlandse wapens worden verkocht aan arme landen, ondemocratische landen of landen die kans lopen verwikkeld te raken in een gewapend conflict.
Auteur Frank Slijper: ‘Het is moreel verwerpelijk tientallen miljoenen euro’s aan ontwikkelingshulp te geven terwijl je aan hetzelfde land wapens verkoopt. Indonesië besteedt meer geld aan Nederlandse wapens dan het aan Nederlandse ontwikkelingshulp krijgt.’
Ook levering aan ondemocratische landen moet stoppen, vindt Slijper, net als verkoop aan staten die verwikkeld zijn in een wapenwedloop, zoals Pakistan en India.
Nederland is niet consequent, zegt hij. ‘Zo verleent het moeiteloos exportvergunningen voor wapens uit EU- of NAVO-lidstaten op weg naar dubieuze landen. Nederland zou daarvoor aan zijn eigen bedrijven nooit een exportvergunning afgeven. Tsjechië leverde bijvoorbeeld via Delfzijl twintig pantservoertuigen aan Equatoriaal-Guinea. Dit land wordt onderdrukt door een dictatuur. Door de wapens door te voeren, wordt Nederland medeplichtig.’
Voor 2008 wordt een forse stijging verwacht. Slijper: ‘De cijfers van het eerste half jaar zijn net bekend: 621 miljoen euro, bijna drievierde van de export in heel 2007.’
