'Nederland heeft juist gehandeld bij slag om Chora'
Nederland heeft militair en juridisch juist, en binnen het eigen mandaat, gehandeld bij de slag om Chora, drie maanden geleden in de Afghaanse provincie Uruzgan. Dat is de uitkomst van vier rapporten over het verloop van dat vier dagen durende gevecht....
Commandant der Strijdkrachten Dick Berlijn maakte de conclusies maandag bekend op een persbijeenkomst in Den Haag.
Volgens onderzoekers van de Verenigde Naties, de Afghaanse regering, de NAVO en het ministerie van Defensie zijn bij de strijd naar schatting 50 tot 80 onschuldige burgers omgekomen en 50 tot 100 inwoners gewond geraakt. Onder meer door Nederlands vuur. In de rapporten staat ook dat de Taliban tal van wreedheden hebben begaan tegen de bevolking.
Op één punt heeft het NAVO-rapport kritiek op het Nederlandse optreden: er zijn artilleriegranaten afgevuurd op doelen die niet onder waarneming lagen. Dat is in strijd met de gebruikelijke procedure voor vuursteun. De zware 155-mm granaten kunnen zonder waarnemer niet precies op het doel worden geleid of worden geannuleerd om ongelukken te voorkomen.
Commandant der Strijdkrachten Berlijn sluit niet uit dat door dit ongeleide vuur onschuldige burgers zijn omgekomen. Het ging volgens hem wel om legitieme doelen waar eerder Talibanstrijders waren gesignaleerd. 'Het resultaat was dat een massale aanval op het districtsgebouw in Chora is uitgebleven.'
De kritiek op de Nederlandse aanpak is afkomstig van de Amerikaanse ISAF-commandant generaal Dan McNeill en zijn onder commandant in Zuid-Afghanistan, de Britse generaal-majoor Jacko Page. Hun mening wordt echter niet gedeeld door de hoogste NAVO-militair in Europa, noch door secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer. Ook Berlijn accepteert de kritiek niet.
De huidige veiligheidssituatie in Uruzgan is volgens Defensie 'zorgelijk'. De politie en het leger van Afghanistan schieten nog altijd tekort, de dreiging van bermbommen is toegenomen en de tegenstander wordt professioneler. Berlijn: 'Eerst zagen we dat ze niet slim bezig waren, maar nu hebben ze hun tactieken en procedures verbeterd.' Alles wijst erop, stelt Berlijn, dat de Taliban les krijgen van buitenlandse strijders.
Versterking
Bij Deh Rawod, waar afgelopen week twee langdurige vuurgevechten zijn gevoerd en waarbij de soldaat Tim Hoogland sneuvelde, is het de laatste dagen weer rustig. Berlijn sluit niet uit dat de NAVO versterkingen stuurt naar dit gebied. Daarover vindt volgens hem 'stevig overleg' plaats met de commandant van ISAF.
Op voorstel van defensieminister Van Middelkoop (ChristenUnie) zijn vertegenwoordigers van de Verenigde Naties, de Wereldbank en de Europese Unie uitgenodigd voor een bijeenkomst in oktober van defensieministers in Noordwijk. Volgens Berlijn valt veel te verbeteren aan de internationale coördinatie voor de missie in Afghanistan en moet de Verenigde Naties hierbij een grotere rol op zich nemen.
Brief van stamoudsten
De meeste inwoners van Chora tonen begrip voor de schade en de gevallen burgerslachtoffers, bleek onlangs tijdens een rondgang langs winkeliers en boeren. Nederland heeft 250 duizend euro beschikbaar gesteld voor materiële schade, waarvan 34 duizend is uitgekeerd. Vijftien stamoudsten en militieleiders schreven na het gevecht een brief aan president Karzai met het verzoek of de Nederlandse soldaten permanent kunnen blijven.
Lichaam overleden militair dinsdag in Nederland
Het stoffelijk overschot van Tim Hoogland, die donderdag in Afghanistan sneuvelde, komt naar verwachting dinsdagavond aan op vliegbasis Eindhoven. Het lichaam wordt vervoerd met een KDC-10 van de Koninklijke Luchtmacht. De begrafenis vindt maandag 1 oktober in besloten kring plaats.
