NAVO-dreiging drijft prijzen benzine al op

The New York Times haalde gisteren handelaren op de oliemarkt aan die zeiden dat kopers die voor Joegoslavië opereren 20 tot 50 procent boven de marktprijs betalen om aan benzine en andere geraffineerde-olieproducten te komen. De benzine wordt waarschijnlijk via allerlei ingewikkelde transacties aan Joegoslavië doorverkocht.

'Er zijn veel Joegoslaven onder de kopers die dit al een hele tijd doen. Ze zijn er erg goed in, vooral nu ze de opdracht hebben tegen iedere prijs olie in te slaan', zei een oliehandelaar.

Joegoslavië heeft nu al met flinke tekorten te kampen doordat de NAVO vrijwel alle raffinaderijen heeft gebombardeerd. Daardoor heeft het land niets meer aan ruwe olie en moet het uitsluitend geraffineerde producten invoeren.

Volgens handelaren heeft China alle leveranties aan Joegoslavië gestaakt omdat het land niet in staat is de rekening te betalen. De schuld is al opgelopen tot 195 miljoen dollar.

De Russische oliemaatschappij Lukoil is nog wel bereid aan Joegoslavië te leveren, al staat Belgrado ook bij Rusland flink in het krijt.

De NAVO is van plan een zeeblokkade in te stellen om te voorkomen dat Joegoslavië nog brandstof krijgt aangeleverd via de Montenegrijnse havenstad Bar, maar het is nog onzeker hoe die maatregel in de praktijk zal uitvallen.

Volgens specialisten is een zeeblokkade betrekkelijk eenvoudig uit te voeren. Het probleem zit hem vooral in de politieke en volkenrechtelijke consequenties.

Er wordt binnen de NAVO nog steeds verschillend gedacht over de vorm die de blokkade moet krijgen. Volgens de VS hebben de NAVO-schepen het recht tankers eventueel zelfs met geweld tegen te houden, maar Frankrijk vindt dat dat alleen mag met de zegen van de Veiligheidsraad .

Opvallend was dat de voorzitter van het militair comité van de NAVO, generaal Naumann, beklemtoonde dat het geen echte maritieme blokkade zal worden, omdat daarvoor toestemming van de Veiligheidsraad nodig is.

Naumann zei dat de NAVO zich zal beperken tot het inspecteren van schepen. Toch verwacht hij dat de maatregel wel effect zal hebben. Volgens hem zullen tankerkapiteins zich nog eens bedenken of 'ze deze route willen nemen, omdat niemand het leuk vindt op zee te worden tegengehouden door oorlogsschepen'.

Volgens deskundigen zal een blokkade echter een beperkt effect hebben, omdat de meeste olie en benzine via land wordt aangevoerd. Het is veel moeilijker om aan die smokkel een einde te maken.

Vermoed wordt dat Joegoslavië voorraden heeft aangelegd om zijn leger op gang te houden. 'Het waren onder anderen de Serviërs die veel van Saddam Husseins diepste ondergrondse bunkers en opslagplaatsen hebben gebouwd', zei een Britse handelaar tegen de New York Times.