Natuurlijke infectie beschermt beter! Waarom doen we er niet meer mee?

Zorgbestuurder en arts Jan Tromp (74) en zijn partner hebben corona gehad, met hoofd- en spierpijn lagen ze in bed. En toen Tromp een week of vier later een bloedtestje deed: jawel hoor, antistoffen tegen corona. Mooi zo. Een teken dat zijn afweersysteem paraat staat tegen het virus.

Alleen: daarmee een QR-code afhalen bij de GGD? ‘Ik kreeg te horen: sorry, dat kan niet’, vertelt Tromp aan de telefoon vanuit Portugal, waar hij vaak verblijft. Wie positief test op corona, krijgt een QR-code voor een halfjaar. Maar even een druppeltje bloed afnemen en kijken of daar antistoffen in zitten, daar begint de GGD niet aan. Te veel gedoe. Het systeem is er niet op ingericht.

Onbegrijpelijk, vindt Tromp. ‘Er zijn immers ook veel mensen die corona hebben gehad zonder dat ze het weten.’

Dát mensen na een corona-infectie in de regel bescherming hebben tegen het virus, staat vast. In het OLVG in Amsterdam volgde internist Kees Brinkman 153 patiënten die tijdens de eerste golf covid-19 kregen. Na een jaar had slechts een van hen geen antistoffen tegen het virus, blijkt uit de resultaten die hij binnenkort wil publiceren. ‘En niemand had opnieuw symptomen gekregen die kunnen duiden op covid-19’, vertelt Brinkman aan de telefoon.

Of neem een studie die vorige week uit Israël kwam. Wie corona heeft gehad, is zelfs beter beschermd tegen infectie en ziekenhuisopname dan wie is gevaccineerd met Pfizer, bleek daaruit. Vraag die een Twentse ondernemer me stelde: ‘Hoe noodzakelijk is het dan nog om gezonde jongeren te vaccineren, als ze al natuurlijke immuniteit hebben?’

Een terechte vraag, natuurlijk. Ook als de antistoffen wegebben uit het bloed, blijven er in het bloed en het beenmerg immers geheugencellen achter die nog ‘weten’ welke antistoffen ze moeten aanmaken als het virus terugkeert, ontdekten immunologen die 77 patiënten volgden na een corona-infectie. Niks meer aan doen! Waarom zou je nog vaccineren, als je eenmaal corona hebt gehad?

Ja, wacht even. ‘Wat je opwekt met een natuurlijke infectie, is veel variabeler’, zegt hoogleraar immunologie Debbie van Baarle (UMC Groningen, RIVM). ‘Hoe oud je bent of hoe ziek je bent geweest, maakt allemaal uit voor de kwaliteit van je afweerrespons.’ Met vaccins weet je tenminste zo ongeveer wat je in huis haalt. ‘Dat is een veel uniformere bescherming’, zegt Van Baarle.

Bovendien: om natuurlijke bescherming te krijgen, moet je eerst de ziekte doormaken. En de bijwerkingen daarvan kunnen vervelend zijn, ook bij kinderen en jongeren. Ook Jan Tromp uit Portugal heeft nog altijd last van geurverlies. Een vervelende prijs voor immuniteit.

En waarom zou je het een of het ander kiezen? ‘We weten intussen uit alle onderzoeken dat je nog veel beter beschermd bent als je na natuurlijke infectie een vaccin neemt’, zegt epidemioloog Susan van den Hof (RIVM). Ook dat blijkt uit de Israëlische cijfers. Wie zich na een doorgemaakte corona-infectie ook nog liet inenten, was al na één prik twee keer zo goed beschermd als mensen die alleen op hun natuurlijk verkregen afweer vertrouwden. Het vaccin wordt dan een booster, een turbo die de bescherming nog eens een procentpunt of tien omhoogstuwt, blijkt uit meer onderzoeken.

In Portugal heeft Jan Tromp (niet te verwarren met de gelijknamige Volkskrant-journalist overigens) een andere keuze gemaakt. ‘Doodziek’ is hij een keer geworden na de griepprik, aan zijn lijf liever geen vaccins meer. ‘En nu ik de infectie toch heb gehad, vertrouw ik op mijn eigen immuniteit’, zegt hij.

Nu alleen die QR-code nog. ‘Ik denk: geef mensen zoals ik, die niet het vaccin willen, in elk geval de kans om te laten zien dat ze het virus hebben gehad.’

Wetenschappelijk weinig tegenin te brengen, alleen de regels liggen dwars. Want zo werkt het vaccinatiebeleid nu eenmaal. Wie zich wil laten vaccineren, wordt verwelkomd met koffie en krijgt de voordelen; wie dat niet wil, hoeft in elk geval niet op ondersteuning te rekenen om zijn weigering te faciliteren.

Leve de keuzevrijheid! Maar maak het de weigeraar ook weer niet te makkelijk. Het is gewoon de (overigens openlijk beleden) vaccinatiestrategie maar, waar Tromp hier tegenaan loopt.