Naïef maar lief, vond Tanja zichzelf

DENEKAMP/OLDENZAAL - Het Carmel College in Oldenzaal warmt zich aan de herfstzon. Tussen de gele bladeren op het schoolplein struint een enkele leerling. Hier ging Tanja Nijmeijer, de 34-jarige Nederlandse FARC-strijdster, vijftien jaar geleden naar school. Een blond meisje uit 5-vwo knippert verbaasd met haar mascarawimpers. 'Heeft zij hier op school gezeten? Dat wist ik niet. Misschien zijn de leraren daar niet zo trots op...'

'Dat Nijmeijer naar Oslo komt, is in de lerarenkamer het gesprek van de dag', zegt de dame achter de receptie. 'Je vraagt je toch af: hoe komt zo'n meisje daar in de jungle terecht?' Ze kent Nijmeijer alleen van de verhalen. De laatste docent die haar les heeft gegeven, nam deze zomer afscheid.

Nijmeijer was een betrokken leerling, ze zat in het leerlingenbestuur. Ze organiseerde de Loop voor Koop, een jaarlijkse sponsorloop voor een goed doel in de derde wereld.

Het project past bij de katholieke signatuur van de school. Tot in de jaren zestig werd het Carmel College geleid door missionarissen. Het past ook bij de Tanja Nijmeijer die oud-schoolgenoten zich herinneren. 'Ze was heel geëngageerd', zegt een oud-klasgenote die niet met haar naam in de krant wil. 'Ik had het gevoel dat ze dingen voor andere mensen wilde doen, niet voor zichzelf. In de klas was ze eerder stil.'

Nijmeijer had een vast groepje vriendinnen. 'Ze zagen er een beetje hippie-achtig uit. Tanja was mooi, vonden de jongens. Maar ze had ook iets afstandelijks. Ze was best gesloten.' Onder haar foto in de eindexamenbundel schrijft Tanja: 'Naïef, maar wel lief.' Als student verloor de oud-klasgenoot Tanja uit het oog. 'Als je dan hoort dat ze actief is bij de FARC, denk je wel: typisch.'

Tanja's geboortedorp Denekamp: aangeharkte jarenzeventigbungalows, geschaard rond de Heilige Nicolaaskerk. 20 kilometer verderop begint Duitsland. Op het dorpsplein groeten zestigers op snorfietsen elkaar. Boodschappen doen de bewoners in SUV's.

De bevolking is gewend aan de mediagolf die ieder levensteken van Tanja teweegbrengt, weet Leo de Boer, maker van de film Dichter bij Tanja (2010). Omdat Nijmeijer een echte streeknaam is, zijn veel dorpsbewoners al eens gebeld door de pers. De Boer was een van de weinigen die het lukte om in contact te komen met Tanja's ouders, Hannie en Gerrit, en Marloes, haar oudere zus.

Toen uitlekte dat Tanja FARC-lid was, stond RTL binnen de kortste keren door de brievenbus te filmen, zegt De Boer. 'Daar zijn die mensen erg van geschrokken.' Begrijpelijk, vindt hij.

Nijmeijer leeft al tien jaar in de Colombiaanse jungle. In de eerste jaren onderhield ze contact met haar ouders. Maar alles veranderde toen in 2007 Tanja's dagboeken werden gevonden, waarin ze zich kritisch uitlaat over de methoden van de FARC.

Liduine Zumpolle, een Nederlandse die zich in Colombia inzet voor de reïntegratie van oud-guerillastrijders, speelde de dagboeken door aan de media. Tanja's meerderen waren ziedend, er werd gevreesd voor haar leven. Tanja verbrak alle contact met haar familie.

'De Tanja van voor 2007, dat bloedmooie, twijfelende meisje, intrigeerde me', zegt Leo de Boer. 'Maar ik vraag me af of dat meisje nog bestaat. Als je haar nu hoort praten, lijkt ze een gehersenspoelde propagandamachine.'

Een publiciteitsstunt van formaat, noemt Zumpolle het besluit van de FARC om Tanja Nijmeijer toe te voegen aan het onderhandelingsteam. 'Meer en meer beginnen ze haar propagandawaarde als buitenlandse in te zien.'

Voorzover Leo de Boer weet, gaan de ouders van Tanja niet naar Oslo. 'Ze zijn murw. En ze hebben ook niet zoveel handigheid in dit soort zaken. Het zijn eenvoudige mensen uit Denekamp. Tijdens het filmen dacht ik weleens: het zou voor hen makkelijker zijn als Tanja niet meer leefde. Nu worden ze steeds aan haar bestaan herinnerd en moeten ze met haar keuzes leven.'

Op het dorpsplein van Denekamp komen aan het eind van de middag de lokale hangouderen bijeen. 'Tanja? Dat was vroeger ook al een rare', zegt een man in een scootmobiel. De mannen roken sigaren. Elke dag tussen vier en vijf verzamelen ze hier voor het gesprek van de dag, vandaag over Tanja.

'Ik hoorde het op de radio.' 'Wat zeiden ze dan?' 'Ze gaat naar Oslo.' 'Voor de Nobelprijs?' 'Nee, dat zou me wat moois wezen.' In Denekamp komt Tanja in elk geval nooit meer terug, daar zijn de ouderen het over eens.

Met medewerking van Pieter Smit

undefined