Na Fukushima

MARTIJN VAN CALMTHOUT

Belangrijker dan dat Japan na 2030 stopt met kernenergie, is de nieuwe inzet op efficiency en zon.

Het Japanse besluit om na 2030 helemaal te stoppen met kernenergie is in elk geval politiek verstandig, gezien de enorme maatschappelijke weerstanden in het land na de kernramp van Fukushima. Die weerzin trotseren, zou voor ieder kabinet gelijk staan aan politieke zelfmoord, zeker met verkiezingen in het verschiet. Tegelijk kan de vraag zijn of het besluit eigenlijk wel ver genoeg gaat. Als de centrales na 2030 worden stilgelegd, waarom dan niet meteen?

Sinds Fukushima hebben alle kerncentrales in Japan uit voorzorg stilgelegen. Dat leidde soms, ondanks bredere inzet van olie en gas, tot benarde situaties in de stroomvoorziening. Maar in werkelijkheid is het licht in het land niet uitgegaan, en draaide de economie verder. Het land leeft sinds Fukushima de facto al zonder kerncentrales.

Dat heeft niet alleen de tegenstanders gesterkt in het idee dat Japan best zonder kernenergie kan, het heeft ook een brede omwenteling in het denken over energie teweeggebracht. Kennelijk is kernenergie, decennialang een bijna ideologische hoeksteen van de Japanse stroomvoorziening, toch niet onvermijdelijk.

Die omwenteling was ook hard nodig. Volgens internationale statistieken loopt Japan al jaren stevig achter op het terrein van duurzame energie en energie-efficiency. Deels was dat zelfs een gevolg van de overvloed aan atoomstroom in het land.

Misschien nog wel belangrijker dan de aankondiging om met kernenergie te stoppen, is daarom het gelijktijdige voornemen serieus te gaan inzetten op juist die efficiency en alternatieven, zoals zonne-energie. Japan kiest daarmee, terecht, voor de vlucht naar voren.

Intussen blijft de vraag wel of het voornemen om na 2030 te stoppen met kernenergie de huidige maatschappelijke weerstand zal kunnen wegnemen. Het besluit behelst immers ook dat de bestaande kerncentrales tot die tijd wel weer in bedrijf zullen worden gebracht. Dat is niet erg realistisch. Deze zomer leidde herstart van twee kerncentrales, om aan de stroomvraag door airco's te voldoen, tot bittere en massale protesten. Herstart van alle centrales is een recept voor jarenlange onrust rond nucleaire technologie die zijn geloofwaardigheid heeft verspeeld.

undefined

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden