Na drie grote protesten is het Malieveld vooral modder: wie betaalt dat?

Het oudste beschermde stukje natuur van Nederland – als onderdeel van het Haagse Bos – is bedoeld voor demonstraties. En voor optredens van P!nk. ‘Het Malieveld is van iedereen.’ Maar de drie grote protesten vorige maand hebben diepe sporen achtergelaten.

Tussen omgewoelde aarde, modderplassen en diepe bandensporen zoeken de kraaien van het Malieveld vrijdagochtend naar voedsel. De vogels vliegen op wanneer een vrachtwagen voorbij rijdt richting de graafmachine die de laatste bergen zand van het bouwersprotest opruimt. Een twintigtal kiepwagens dumpte zand op het veld.

‘Dat was dus niet de afspraak,’ vertelt Marcel van Dun, gestoken in het groene jack van Staatsbosbeheer. Terwijl het begint te miezeren, laat de woordvoerder zien welke schade er de afgelopen maand is aangericht. ‘De grond is hier helemaal verdicht’, zegt Van Dun. Met zijn stevige schoenen stampt hij op de grond. ‘Helemaal hard.’ Doordat de zware voertuigen de aarde samen hebben geperst, neemt de bodem geen water meer op. ‘Dan krijg je modder.’

In oktober werd het protestschuwe Nederland opgeschrikt door drie grote demonstraties in Den Haag: twee van de boeren en één van de bouwers. Beide sectoren worden geraakt door de stikstofimpasse die het land al weken teistert. De demonstraties zelf zijn niet het probleem, daar is het Malieveld immers voor bedoeld. Deze week op de kop af 36 jaar geleden demonstreerden hier een half miljoen mensen tegen kruisraketten. ‘We hebben ook grote concerten, voor P!nk of Bruce Springsteen, met zo’n 60.000 bezoekers’, zegt Van Dun.

Het Malieveld, dat al eeuwenlang wordt beheerd door de staat, heeft een duidelijke bestemming: evenementen, manifestaties en recreatie. ‘Het is uniek, zo’n groot terrein om te demonstreren in het midden van een grote stad, vlak bij de regering en tussen de hoogbouw.’ Vorig jaar werd het Malieveld nog opgeknapt voor zes ton. Er kwam onder meer een nieuw drainagesysteem, nieuw gras en stroombuizen, die grote evenementen en demonstraties nog beter mogelijk maken. Van Dun: ‘Het Malieveld is voor iedereen.’

Tractors en vrachtwagens

Over eventuele schade aan het terrein door evenementen of manifestaties maakt Staatsbosbeheer van tevoren afspraken met de organisatoren. Maar de boeren en bouwers maakten het met hun dikke banden wel erg bont. Ze hielden zich niet aan de afspraken, terwijl zware voertuigen, zoals tractors en vrachtwagens, funest zijn voor het terrein. Voor het eerst in de geschiedenis van het veld waren er tijdens demonstraties zoveel zware rijtuigen op het terrein.

‘Wanneer ze gebruik hadden gemaakt van rijplaten, zoals we hadden afgesproken, dan was het gewicht verdeeld geweest. Dan beschadig je de grond niet.’ In plaats daarvan crossten de boeren kriskras over het veld ‘en sommigen spinden rondjes’. Van Dun laat de plek zien waar de eerste tractor van de A12 het veld opreed, dwars door het hek heen. Het vehikel heeft diepe sporen tussen de bomen getrokken en het parkbankje op een haar na gemist. ‘Of de bomen beschadigd zijn, weten we nog niet.’

Sympathiek gebaar

Nadat de boeren hadden gedemonstreerd, werd met de vaste aannemer de schade opgenomen. Zo’n 28.000 euro. De boerenorganisaties boden meteen aan te helpen. ‘Een sympathiek gebaar,’ zegt Van Dun, maar voegt daar wel aan toe: ‘Voorkomen is beter dan herstellen.’ Voordat men kon beginnen met het herstel, kwamen de bouwers. Zij reden naast de rijplaten en stortten ‘bodemvreemd’ zand. Staatsbosbeheer stuurt nog een rekening. ‘Wij hebben geen aandeel in dit debat, maar wij beheren wel het terrein.’

Wat er nu moet gebeuren? ‘De totale omvang van de extra schade die de bouwers hebben aangericht wordt volgende week vastgesteld. We zullen wellicht de bodem moeten egaliseren en sowieso nieuw gras inzaaien.’ De druk op het veld is even verlicht: De aangekondigde lerarenstaking van 6 november is afgelast. Van Dun: ‘Tja, anders hadden we ze moeten ontvangen in de modder.’ Het begint harder te regenen.