Museum

Murat was een maarschalk van Napoleon, en misschien wel de beroemdste. Hij was de man van de cavalerie, en ongehoord moedig, op het onbesuisde af. Oorlog was zijn favoriete sport. Hij ging zijn huzaren niet met getrokken sabel voor, maar met een knallende zweep. De vijand uit het zadel slaan was voor hem genoeg; dood hoefde die niet.

Behalve dapper was Murat krankzinnig ijdel, en een erg mooie man, met een dikke bos krullen, stoere bakkebaarden en bizarre uniformen die hij zelf bedacht. Hij was gek op goud, veren van exotische vogels, diamanten en bont. Hij was voor de vijand van verre te herkennen, maar zelfs de kozakken – ook paardenmannen – namen voor hem hun petje af.

Hij maakte ook deel uit van de familie Bonaparte, want hij was getrouwd met Caroline, een zus van Napoleon. Zo onstuimig als Murat was, zo berekenend en koel was zij, en beiden brachten het grootste deel van hun huwelijk met anderen in bed door.

Op een aantal cruciale momenten in Napoleons rise to power was Murat van cruciaal belang. Hij was het die de kanonnen regelde waarmee Napoleon op opstandige Parijzenaren schoot om de revolutie te redden, en hij was het die samen met Napoleons broer Lucien de kleine man hielp bij zijn staatsgreep een paar jaar later. Ook tijdens de keizerlijke veldslagen was Murat van enorme betekenis. Op Sint Helena verzuchtte Napoleon nog dat hij Waterloo beslist had gewonnen, wanneer Murat er maar bij was geweest.

Het museum was gesloten toen ik arriveerde, maar de beheerder was via het café snel gevonden en bereid tot een rondleiding. Behalve de handschoenen die Murat droeg tijdens het bloedbad bij Eylau, prachtige donkerbruine handschoenen met goud versierd, was er weinig te zien in de voormalige herberg. Veel ingelijste fotokopieën, een paar oude sabels, een wieg waarin Murats kinderen hadden gelegen, en slechte replica’s van beroemde schilderijen. De gids (‘Je suis en retraite’) vertelde intussen het verhaal van Joachim Murat en diens nageslacht, waarin zich zelfs authentieke verzetshelden uit de Tweede Wereldoorlog bleken te bevinden. Het was zo koud dat zijn adem in pluimen voor zijn gezicht danste.

Het einde van Murat verdient nog wel aandacht. Als beloning voor zijn diensten had Napoleon hem koning van Napels gemaakt. In die functie begon Murat zichzelf voor te spiegelen dat hij wel eens de grote eenmaker van Italië zou kunnen worden. Hij trok dus ten strijde tegen de Oostenrijkers, de heersers in grote delen van Italië, en werd in de pan gehakt.

Hij vluchtte naar Frankrijk, waar Napoleon hem niet vroeg mee te gaan naar Waterloo, en reisde toen naar Corsica. Daar ronselde hij een paar honderd man om Napels weer te heroveren. De mannen scheepten zich in, kwamen in een zware storm terecht, maar wisten toch de kust van Italië te bereiken. Amper aan land werd Murat gearresteerd, tegen de muur gezet en doodgeschoten.

Einde.

De gids vertelde het allemaal alsof hij het zelf had meegemaakt. Dat tref je vaker in zulke musea. Bij het verlaten van de herberg zag ik nog een foto hangen bij de stoppenkast. Het was de gids in napoleontisch maarschalkstenue. Trots hield hij een grote zweep in de lucht. Hij leek voor geen meter op zijn idool, maar had wel Murats handschoenen aan. Hij wel, wil ik maar zeggen.