Muffe kloontaal in kantoren vol targets
'Het is beter om geen deel uit te maken van de zelfsturende teams in een zelfsturende organisatie. Voor je het weet zit je compleet zelfgestuurd in de uitstroomorganisatie en kan je, ook helemaal zelf, bij het UWV een WW-uitkering aanvragen.'..
Fragment uit een beschouwinkje over de heersende mode om autonomie op de werkvloer te suggereren. De zwarte woordenlijst een amusant verklarend ABC van kantoorjargon bevat meer van die columns. Zoals over producten die tegenwoordig 'concepten' heten of erger nog, 'totaaloplossingen'. In hun voorwoord leggen de auteurs, beiden verbonden aan het vakblad Taal, uit dat die opgeblazen taal fungeert als rookgordijn en 'klooninstrument'. De woordenlijst illustreert die analyse. Wie krijgt geen jeuk van het zoveelste 'speerpunt' of 'spagaat'?
De voorbeelden zijn 'live' opgetekend, zeggen de auteurs, en vervolgen met een uitglijertje in eigen jargon. 'De taalwerkelijkheid is dus echt zo erg als we haar hier presenteren.'
Was het maar waar. Die, ahum, taalwerkelijkheid is nog stukken erger. De Zwarte lijst biedt anglicismen (account, dealen) en ambtelijk braaksel (monitoren, temporiseren), maar mist heel wat vervuiling uit de zakenwereld. De 'toko's' en 'targets' zijn er wel, maar de sleetse verwijzingen naar de sport ('een gat dichtrijden', 'de finish halen', 'tak van sport') en naar de krijgskunst ('uit de heup schieten', 'aanvalsplan', 'doorexerceren') ontbreken. Ook kippenvelkwekers als 'intrainen', 'doorseinen', 'bespreekbaar maken', 'de credits krijgen', 'uitkristalliseren', 'in de week zetten' en 'leermoment' hebben de lijst niet gehaald.
Geeft allemaal niet, de omissies tonen slechts hoe omvangrijk braaktaal is.
Want het boekje telt toch bijna tweehonderd lemma's, vaak snedig toegelicht. Genoeg munitie, eh, input om tegen je baas aan te houden als-ie vindt dat er nog een slag gemaakt moet worden (en deze staan er trouwens ook allemaal nog niet in).
