Moslimstudentes procederen om praktijkles geneeskunde

Het gaat daarbij om onderzoek bij onder andere de borstkas, buikstreek en benen. 'Het standaard onderzoek dat een huisarts ook doet', zegt David Drexhage, woordvoerder van Erasmus MC. Voor de opleiding geneeskunde in Rotterdam moet iedere student bij het praktijkvak door een man én een vrouw worden onderzocht.

Uit geloofsoverwegingen wilden de studentes alleen door een vrouw worden aangeraakt, omdat ze hun lichaam niet aan een vreemde man wensen te tonen. Ze beroepen zich op de vrijheid van godsdienst en de onaantastbaarheid van het lichaam, zoals vastgelegd in de grondwet. 'Zij hebben van meet af aan aangegeven het vak graag te willen volgen en ook mannelijke studenten aan te zullen raken', zegt hun advocaat. 'De studenten geven aan dat ze in hun verdere carrière nooit een onderscheid zullen maken tussen mannelijke en vrouwelijke patiënten. Zij willen alleen niet aangeraakt worden door een man.'

Het Erasmus MC ging daar, ook na een interne klachtenprocedure, niet mee akkoord. De studentes konden het vak hierdoor niet afronden en stapten naar het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs. Het Erasmus MC vreest de uitspraak van het college dat binnen zes weken volgt op de zitting van vorige week. De toekomst van het vak praktische klinische vaardigheden staat volgens de universiteit op het spel als het college in het voordeel van de moslimstudentes beslist.

Essentieel in de opleiding

'Als er op religieuze gronden een uitzondering mogelijk is, zou dat grote logistieke problemen opleveren', zegt de Drexhage. 'Een flink deel van de studenten is islamitisch of orthodox-christelijk.' Bijna alle studenten vinden het onderzoek ongemakkelijk, maar zij kunnen volgens Drexhage al voor de inschrijving op de hoogte zijn van dit studieonderdeel.

De Faculteit Geneeskunde van het Erasmus MC beschouwt het ondergaan van een lichamelijk onderzoek als essentieel voor de opleiding. 'Door het lichamelijk onderzoek te ondergaan leert de student welke gevoeligheden dit met zich meebrengt en hoe een arts dit met respect en zorg kan uitvoeren.'

Alleen door vrouwen

Aan het Groningse Universitair Medisch Centrum (UMCG) wordt in de masterfase van geneeskunde hetzelfde vak gegeven, maar daar mogen studenten zelf kiezen door wie ze zich laten onderzoeken. 'Als vrouwelijk studenten dat willen kunnen ze alleen door andere vrouwen worden onderzocht', zegt een woordvoerster van het UMCG. 'Ook aan het UMCG studeren veel islamitische studenten, maar het vak heeft voor hen en andere studenten nog nooit tot problemen geleid.'

Het is voor het eerst dat de discussie over het lichamelijke onderdeel van het vak praktische klinische vaardigheden zo hoog oploopt bij het Erasmus MC. Het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs heeft niet eerder een dergelijke zaak behandeld om geloofsovertuiging of levensbeschouwing.