Modebranche siddert voor Primark

ZAANDAM - Amber van der Bijl (17) is ervoor uit Leusden gekomen. Met zijn vijven kwamen ze naar Primark in Zaandam. Sommigen zijn nog aan het winkelen, maar Amber en haar vriendin zijn klaar en tevreden. Samen hebben ze twee papieren tassen vol, voor 110 euro. Beste vangst? Een jurkje van 13 euro.

Het was haar eerste bezoek aan Primark, de nieuwe prijsvechter in de modewereld. Suzan van der Velde (19) is er al eerder geweest. Ze woont in Haarlem, en ging wel eens naar Primark in Hoofddorp. Nu in Zaandam, waar ze tegen de storm in naar de trein loopt, in een stroom van mensen met dezelfde verregende papieren zakken. Ze heeft voor 40 euro gekocht, zegt ze, maar in een andere winkel was ze misschien wel 100 euro kwijt geweest.

Primark trekt publiek, heel veel zelfs. De winkel puilt uit van de kooplustigen. Een eindje verderop, bij C&A, lopen maar weinig klanten rond, van wie een flink deel een Primark-zak in de hand heeft.

De zaterdag voor Sinterklaas is overal een piekdag. De zaterdag erna, toen Primark zijn deuren opende, was het in Zaandam bijna 30 procent drukker.

Primark verslaat Sinterklaas, zegt de woordvoerder van Locatus, het bedrijf dat winkelpubliek telt. Iets soortgelijks gebeurde bij de winkels in Rotterdam en Hoofddorp.

Winkelexpert Ton Bos van de Retail Wholesale Group doet het denken aan diep in de jaren tachtig, 'toen plattelandsvrouwen met bussen vol naar meubelboulevards kwamen om daar te winkelen'. De modewereld houdt zijn adem in voor de nieuwe concurrent. De winkelketen hanteert 'idioot lage prijzen', zegt Bos. 'Op elk product verdienen ze een klein beetje, maar ze verkopen gewoon heel veel.'

De kosten laag houden, dat is de crux van de formule. Bos: 'Ze ontwerpen zelf hun spullen. Het hele proces vanaf het ontwerp tot aan de winkel is uitbesteed, en dat wordt maar door vijf man van Primark gemanaged. Ze zijn daar heel goed in. Niet voor niets kregen ze onlangs nog de European Supply Chain Award.' De verkoop gaat zo snel, dat er nooit uitverkoop is. Ja, die winterjas van 20 euro is nu wel afgeprijsd naar 11 euro, maar dat is een permanent verschijnsel, zegt de woordvoerder. 'Er is altijd wel ergens een restje dat wordt afgeprijsd. Een collectie is niet voor een seizoen, maar voor een paar weken.' Adverteren doet de keten nauwelijks. Zelfs een webshop ontbreekt - vrijwel uniek tegenwoordig.

Onomstreden is de keten niet. De BBC zond in 2008 een documentaire uit over kinderarbeid in een fabriek in India. Dat was nieuws, want Primark beschouwt zichzelf als ethisch verantwoord. Het bedrijf liet het er niet bij zitten. Deze zomer bood de BBC uiteindelijk zijn excuses aan. Tot grote woede van Britse onderzoeksjournalisten, die vinden dat de BBC slappe knieën heeft.

In Engeland heeft Primark intussen een marktaandeel (in volume) van ruim 20 procent in kleding voor jonge vrouwen, dubbel zo groot als zijn naaste concurrent. Primark wordt gezien als de belangrijkste reden dat de Britten steeds minder geld uitgeven aan kleding: de prijsconcurrentie is veel scherper geworden.

Toch zijn er voor de concurrenten niet alleen nadelen. Annet Oldenhuis onderzocht het verschijnsel Primark in opdracht van marktonderzoeksbureau GfK en textielorganisatie Modint. De onderzoeker constateerde dat prijsconcurrentie flink was aangescherpt, en dat de grootste klappen waren voor Zeeman, Scapino, CoolCat en Hema. Marktleider H&M heeft nauwelijks last, 'omdat dat merk gewoon te sterk is'.

Maar sommige modeketens zoals Steps, Esprit, Shoeby Fashion en Zara hebben juist baat bij Primark. Consumenten komen af op het spotgoedkope Primark, maar nemen meteen wat duurder spul uit aanpalende winkels mee.

Volgens onderzoeker Oldenhuis heeft Primark ook een gunstig effect op De Bijenkorf. Dat komt mooi uit, want Bijenkorf en Primark zijn sinds 2010 zusterbedrijven: ze zijn eigendom (Bijenkorf) of grotendeels eigendom (Primark) van de Canadese familie Weston. Samenwerking ligt dus voor de hand. In Engeland is het al een feit: Primark heeft een 'shop in shop' (afdeling) binnen het warenhuis Selfridges. De Bijenkorf zegt alleen 'altijd alle mogelijkheden' te bestuderen.

VERY PRIVATE RYAN SCHIEP EEN KETEN VAN 232 WINKELS IN ZEVEN LAND

EN

Primark is de creatie van één man, Arthur Ryan, vanwege zijn publiciteitsschuwheid Very Private Ryan genoemd. Hij werd ingehuurd door de steenrijke Canadese familie Weston om een goedkope kledingketen te ontwikkelen. De eerste vestiging opende in 1969 onder de naam Penneys in Dublin en was een succes. Steeds meer Ierse Penneys werden geopend. Toen de keten uitbreidde naar Engeland, bleek de naam Penneys al vergeven en koos Ryan voor Primark. Nu heeft de keten een omzet van 3 miljard pond (3,6 miljard euro), en 232 winkels in zeven landen.

In Nederland zijn er nu drie. Eind dit jaar opent de vierde in Almere, daarna volgen Nijmegen en in 2014 in Den Haag. En er wordt gezocht naar meer plaatsen, zegt de woordvoerder.

De familie Weston is nog steeds eigenaar. Diezelfde familie nam in 2003 ook het Britse warenhuis Selfridges over, dat sinds 2010 eigenaar is van De Bijenkorf.

undefined