Nieuws
Ministerie: Russen die de mobilisatie zijn ontvlucht, kunnen worden uitgezet
Nederland gaat Russische mannen, die zijn gevlucht voor de mobilisatie, terugsturen naar Rusland. Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Eric van den Burg stelt dat hun vrees om werkelijk aan het front in Oekraïne te belanden niet ‘reëel’ is.
Honderdduizenden Russische mannen zijn sinds september hun land ontvlucht nadat president Poetin een ‘gedeeltelijke mobilisatie’ had afgekondigd om militairen te werven voor zijn oorlog tegen Oekraïne. Rusland laat veel onduidelijk over wie er gemobiliseerd kan worden. Mannen uit alle leeftijdsgroepen vrezen daardoor tegen hun wil het invasieleger ingestuurd te worden.
De meeste Russische vluchtelingen weken uit naar buurlanden, zoals Georgië en Kazachstan, maar velen hopen op asiel in de Europese Unie. Sinds de mobilisatie vroegen ruim 80 Russen per maand asiel aan in Nederland. Dat is een verviervoudiging van het aantal vóór de inval in Oekraïne. Sinds begin dit jaar deden 542 Russen een asielaanvraag in Nederland, blijkt uit cijfers van de IND.
Nederland nam maandenlang geen besluit over de asielregels voor de gevluchte Russen. Die worden gebaseerd op een landenrapport over Rusland van het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat naar verwachting pas begin volgend jaar wordt geactualiseerd. Gevluchte Russen konden daardoor tot nu toe geen asielaanvraag starten, maar werden ook niet uitgezet – een zogeheten ‘uitzetstop’. Zij verblijven in overvolle asielzoekerscentra.
Angst voor mobilisatie niet ‘reëel’
De staatssecretaris heeft nu besloten dat die situatie alleen wordt verlengd voor Russen in de dienstplichtige leeftijd (18-27 jaar). Er bestaat ‘een gebrek aan actuele, eenduidige en betrouwbare informatie over de vraag in hoeverre dienstplichtigen kunnen worden ingezet in de oorlog in Oekraïne’, schrijft het ministerie.
De Russische wet stelt dat dienstplichtigen niet naar het front mogen worden gestuurd, maar dat gebeurde soms wel. President Poetin erkende deze maand dat de inzet van dienstplichtigen aan het front niet volgens de regels is verlopen.
Russische mannen die niet dienstplichtig zijn, maar vrezen te worden opgeroepen, kunnen wél Nederland worden uitgezet. Hun asielaanvraag kan gewoon worden beoordeeld, vindt het ministerie. Het is volgens het ministerie inmiddels duidelijk dat bezwaren tegen mobilisatie ‘uiteindelijk in de praktijk bijna altijd worden ingewilligd’. Opgeroepen worden is ‘slechts een mogelijk toekomstig scenario’ aangezien de Russische minister van Defensie eind oktober heeft gezegd dat de mobilisatie is afgerond. Angst voor mobilisatie alleen is onvoldoende om niet te worden teruggestuurd naar Rusland en asiel te krijgen in Nederland.
Russische asielzoekers liggen politiek gevoelig
Vluchtelingenwerk Nederland, dat asielzoekers ondersteunt, is ontevreden over het besluit. ‘Het risico is te groot dat er straks door Nederland afgewezen Russen in levensgrote problemen komen bij terugkeer, of worden ingezet om in Oekraïne te vechten’, zegt een woordvoerder. Vluchtelingenwerk wil dat de uitzetstop ook gaat gelden voor Russische mannen die mobilisatie ontlopen of bang zijn voor mobilisatie.
Maar zo’n uitzetstop zou een verkeerd ‘signaal’ afgeven, schrijft het ministerie. Nederland zou dan het enige EU-land zijn dat tijdelijk onderdak biedt aan Russen die vrezen voor mobilisatie. Dat maakt Nederland aantrekkelijk voor Russen, schrijft het ministerie. Dit zou gevoelig liggen in de Tweede Kamer, omdat deze Russen pas bezwaren hadden tegen de oorlog ‘op het moment dat zij er negatieve consequenties van ondervonden’.
