Minister Wijers heeft de slag gewonnen, maar is gewaarschuwd

Van onze verslaggeefster

Milja de Zwart

DEN HAAG

Wijers heeft geen schrammetje opgelopen, laten de fractievoorzitters Wallage van de PvdA en Wolffensperger van D66 een dag later ten overvloede weten.

Door diep door het stof te gaan, excuses te vragen aan het Nederlandse volk en het parlement heeft Wijers de slag aan het Binnenhof gewonnen. Maar in de buitenwereld moet nog een strijd worden gestreden.

Als om Wijers daaraan te herinneren, liet de rechtbank in Haarlem gisteren op grond van het Securitel-arrest een verdachte van verboden wapenbezit gaan.

De Wapenwet is een van de wetten waarvan de geldigheid niet vaststaat, omdat zij niet volgens de richtlijn is aangemeld bij de Europese Commissie.

En er speelt meer. Woensdag deed het pas gerestaureerde Panorama Mesdag in Den Haag voor de politierechter een beroep op het Securitel-arrest.

Het museum stond terecht omdat het de Wet Milieugevaarlijke Stoffen zou hebben overtreden bij de restauratie. De advocaat beweerde dat de technische voorschriften van die wet niet in Brussel waren aangemeld. Het wachten is op de uitspraak van de rechter en het eventuele vervolg daarop. Maar dat het Securitel-arrest een vervolg krijgt in het Panorama Mesdag-arrest is niet ondenkbaar.

Wijers mag het Haagse toneel volgens Wallage en Wolffensperger ongeschonden hebben verlaten, feitelijk heeft hij wel degelijk een douw gekregen. Voor een deel heeft de bewindsman die klap weten te spreiden. Hij wees op de verantwoordelijkheid van andere bewindslieden, het hele kabinet en alle voorafgaande kabinetten. En de voormalige organisatieadviseur, zoals CDA-kamerlid Hillen memoreerde, wees naar zijn departement, waar 'de aanpak van het probleem veel te lang en op een te laag niveau' is blijven steken.

Maar ook Wijers zelf is niet krasvrij en bovendien niet uit de gevarenzone, zolang de juridische chaos voortduurt en de ene jurist beweert dat er een gat in de rechtsorde is gevallen, terwijl de andere zegt dat er niets aan de hand is in strafzaken.

Het zijn vooral de coalitiepartijen die eendrachtig hebben bewerkstelligd dat er druk op de ketel blijft. Kennelijk was de afspraak tussen PvdA, VVD en D66: apart uit, samen thuis.

De drie kamerleden van de regeringsfracties schreven elk een eigen motie, die vervolgens gezamenlijk werd ondertekend en dus ook werd aangenomen. Het totaal, concluderen vriend en vijand in het parlement, is een zware opdracht aan het kabinet in het algemeen en coördinerend minister Wijers in het bijzonder.

Allereerst schrijft de motie-Voûte (VVD) voor dat er binnen anderhalve week, op 23 juni, een plan de campagne in uitvoering moet zijn om de problemen op te lossen. Niet toevallig begint op 23 juni de laatste, meestal hectisch en onvoorspelbaar verlopende vergaderweek van de Tweede Kamer. Daarna gaan de kamerleden twee maanden met zomerreces.

Ten tweede is er de motie-De Graaf (D66), die de regering opdraagt in Brussel te ijveren voor wijziging van de Europese richtlijn die de notificatie van wetten en regels voorschrijft. Doel is duidelijkheid te scheppen over de rechtsgevolgen, als een regel niet is aangemeld bij de Europese Commissie. En ten derde is er de motie-Van Oven (PvdA), net zo gericht op de toekomst als die van De Graaf, waarin staat dat het kabinet maar een apart 'notificatiebureau' moet oprichten. De betekenis van deze laatste twee moties springt wat minder in het oog, maar ze liegen er niet om.

Het signaal dat de coalitie met deze twee moties geeft is: Wijers is zijn greep verloren op wat nu wel de Securitel-affaire mag heten en dat moet in de nabije toekomst echt anders.

In gewone-mensentaal heet zoiets een stevige waarschuwing. Bij dat woord gaan de gedachten onwillekeurig uit naar het eerste interview dat PvdA-fractievoorzitter Wallage gaf na de totstandkoming van het paarse kabinet. 'Wie een fout maakt, hoort het. Wie een paar fouten achter elkaar maakt, heeft een ernstig probleem.'