Minister VS stelt Chinabezoek uit vanwege Chinese spionageballon

Blinken zou aanstaande zondag naar Beijing reizen. Het uitstel ligt gevoelig omdat het bezoek juist in teken stond van het verminderen van spanningen tussen de VS en China. Het bezoek van de toenmalige Congresvoorzitter Nancy Pelosi aan Taiwan in augustus vorig jaar was China een doorn in het oog. De Amerikanen hekelen op hun beurt de stilzwijgende steun van China voor de Russische invasie van Oekraïne. Ook zijn er in de VS veel zorgen over Chinese (bedrijfs)spionage.

In de Chinese hoofdstad zou Blinken onder meer spreken over de opgelopen diplomatieke en economische rivaliteit. Sinds 2018 is er geen Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken meer naar China afgereisd. Het is onduidelijk of en wanneer Blinken alsnog naar China zal afreizen.

Het uitstel komt nadat het Pentagon op donderdag zei ‘ervan overtuigd’ te zijn dat een ballon die boven Amerikaans grondgebied is aangetroffen uit China komt. De Amerikanen kregen de ballon al enkele dagen geleden in de gaten toen die over de eilandengroep de Aleoeten, ten zuidwesten van Alaska, vloog. Via Canadees grondgebied vloog de ballon onder meer over Montana, een van de drie Amerikaanse staten waar raketsilo’s staan voor intercontinentale (kern)raketten.

Gevoelige locaties

De VS denken dat China de ballon gebruikt om inlichtingen te verzamelen over gevoelige locaties. Het precieze doel van het gevaarte is niet geheel duidelijk. Een anonieme Pentagonfunctionaris vertelde Amerikaanse verslaggevers dat het onwaarschijnlijk is dat de Chinezen er meer informatie mee kunnen verzamelen dan met hun spionagesatellieten. Pentagonwoordvoerder Patrick Ryder benadrukte dat het Amerikaanse leger maatregelen neemt om te voorkomen dat de ballon gevoelige informatie verzamelt.

China heeft inmiddels toegegeven dat het gevaarte Chinees is, maar ontkent spionage in alle toonaarden. Het zou om een ‘civiel luchtschip’ gaan dat gebruikt wordt voor meteorologische doeleinden en uit koers is geraakt. ‘China betreurt dat het luchtschip door overmacht ongewild het Amerikaanse luchtruim is binnengedrongen’, aldus de Chinese regering in een verklaring.

De VS zouden aan China hebben laten weten dat ze de zaak hoog opnemen. Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat het nog niet duidelijk is waar de ballon vandaan komt, en waarschuwt dat ‘speculatie en bevliegingen’ niet bijdragen aan de oplossing van het probleem. ‘We hopen dat beide partijen de zaak kalm en voorzichtig kunnen afhandelen.’

Brokstukken

President Joe Biden zou zijn ingelicht over de ballon, en hebben overwogen om hem uit de lucht te laten schieten. Omdat het Pentagon vreest dat de vallende brokstukken schade zouden kunnen veroorzaken op de grond, zag hij daarvan af. Volgens Pentagonwoordvoerder Ryder bevindt de ballon zich bovendien ruim boven de hoogte waarop vliegtuigen vliegen, en is er geen gevaar voor mensen op de grond.

Spionageballonnen bestaan al sinds de Franse Revolutionaire Oorlogen aan het einde van de achttiende eeuw, en werden vooral tijdens de Eerste Wereldoorlog veelvuldig gebruikt. In de loop van de twintigste eeuw werden ze vervangen door vliegtuigen en satellieten, maar ook tijdens de Koude Oorlog gebruikten de VS en de Sovjet-Unie nog sporadisch ballonnen om elkaar in de gaten te houden.

Met de ontwikkeling van lasers en andere wapens om satellieten neer te schieten, is er in de afgelopen jaren weer meer aandacht voor ballonnen. Die zijn makkelijker en goedkoper om in de lucht te krijgen. Bovendien kunnen ze een groter gebied in de gaten houden en kunnen ze langer boven dezelfde plek blijven hangen.