Minister Schouten pleit voor het schrappen van 'tenminste houdbaar tot' op producten als rijst en pasta

De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit hoopt op deze manier de verspilling door consumenten - jaarlijks 41 kilo voedsel per persoon - sterk terug te dringen. 'Goed voor milieu en portemonnee', schreef ze dinsdag aan de Tweede Kamer.

Het Voedingscentrum vindt het schrappen van de tht-vermelding op zeer lang houdbare producten 'een heel goed idee'. Ook Jasper Scholten van milieuonderzoeksbureau Blonk Consultants zegt dat hiermee instemmen 'weinig denkwerk' vergt. Samen weten ze nog wel wat producten voor op de lijst: gedroogde peulvruchten, koekjes, chips, frisdranken en speciaalbieren.

Bij veel consumenten bestaat verwarring over het verschil tussen de tht-datum en de te gebruiken tot-datum (tgt), die op bederfelijk waar als vlees en vis staat. Voor tgt geldt: niet eten na de datum, omdat de kans dan groot is dat er dan ziekmakende bacteriën in zitten. Bij verstreken tht-data raadt het Voedingscentrum aan de zintuigen te gebruiken; even ruiken aan de melk dus.

Omdat dit nog niet genoeg gebeurt, roept de minister bedrijven op de tht-data 'niet korter vast te stellen dan nodig voor optimaal behoud van kwaliteit'. De Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) zegt in een reactie dat ze positief staan tegenover terugdringen van voedselverspilling, maar benadrukt ook dat voedingsmiddelen ten alle tijden veilig moeten zijn conform Europese wetgeving.

Volgens de FNLI gebeurt bovendien al wat de minister wil. 'Op basis van panels bepalen wij tot wanneer de kwaliteit te garanderen is', zegt Geert de Rooij van FNLI. 'Zo voorkomen wij teleurstellingen over smaak. Het is echt aan het Voedingscentrum om consumenten beter te informeren over wat tht betekent.'

Ook Unilever vindt het goed dat de minister werk maakt van voedselverspilling, maar de tht-datum biedt meestal ruim de tijd om het product te consumeren, zegt een woordvoerder. 'Een pak pasta bijvoorbeeld heeft een houdbaarheidsdatum van een paar jaar en zal onder normale omstandigheden lang voor die datum geconsumeerd zijn. Het verlengen van een tht-datum zal dus meestal een beperkte impact hebben op het vermijden van voedselverspilling.'

Milieuonderzoeker Scholten tempert ook de verwachtingen bij de plannen van de minister. 'Het weggooien van restjes eten na het koken en voedsel met een beperkte houdbaarheid heeft een grotere milieu-impact dan verspilling van lang houdbare producten die over de datum zijn', zegt hij. 'Daar zullen de initiatieven met houdbaarheidsdata niets aan veranderen. Een beter inkoopbeleid van de consument, kliekjesdagen en invriezen wel.'

Mocht het de minister in Europa lukken de tht-data van een aantal verpakkingen te krijgen, dan vindt het Voedingscentrum dat er wel een tekst voor in de plaats moet komen die aangeeft dat het product niet eeuwig houdbaar is. 'Hier wordt al langer over gesproken', zegt een woordvoerder van het Voedingscentrum, 'maar vooralsnog heeft dit nog niet geleid tot een eenduidige boodschap'.

Behalve verspilling door consumenten, wil Schouten de voedingsmiddelenindustrie ook helpen met het terugdringen van verspilling in hun logistieke processen. De dinsdag aangekondigde plannen zijn een eerste stap richting de beoogde halvering van de voedselverspilling in 2030 (in vergelijking tot 2015). Voor maatregelen in de komende drie jaar trekt ze 7 miljoen euro uit, omdat 'het in de afgelopen jaren, ondanks de inzet, niet is gelukt om een (significante) reductie van de voedselverspilling te bereiken'.

Voedselverspilling bij McDonald's
Per Nederlander verdwijnt jaarlijks meer dan 100 kilo voedsel in de afvalbak. Een nieuwe Taskforce pakt die verspilling aan. Want waarom kan die afgekeurde hamburger geen veevoer worden?

Duurzame supermarktgids
In 2050 moeten we tien miljard mensen voeden. En dan helpt het als we sommige producten wel en andere niet eten en drinken. Hoe doe je het best milieubewust boodschappen?

In Senegal is het nu eigen rijst eerst
Waarom voedsel importeren, als je het ook in eigen land kunt verbouwen? De regering van Senegal spoort boeren en importeurs aan om Azië links te laten liggen en rijst binnen de eigen landsgrenzen te verbouwen. En met succes.