Minister: krimp Schiphol is tijdelijk, vanaf 2027 ongelimiteerd vliegen met ‘schone’ vliegtuigen

Dat zegt minister Mark Harbers (VVD, Infrastructuur) in een interview met vakblad Luchtvaartnieuws, dat zaterdag verschijnt. Het kabinet besloot afgelopen zomer dat Schiphol juist flink moest krimpen. De luchthaven zou vanaf november 2023 geen 500 duizend vliegbewegingen meer mogen uitvoeren, maar slechts 440 duizend. Dat komt neer op een krimp van 12 procent. Aanleiding was de geluidshinder voor omwonenden.

Het kabinetsbesluit werd opgevat als een forse politieke trendbreuk: in de decennia daarvoor gaf Den Haag Schiphol juist ruim baan. Zo besloot het in 2020 nog dat de luchthaven mocht doorgroeien naar 540 duizend vluchten. Zorgen van omwonenden werden ondertussen lange tijd veronachtzaamd. Zo staat de politiek toe dat Schiphol sinds 2014 ongestraft de geluidsnormen overschrijdt, met grote geluidshinder tot gevolg.

Nu blijkt dat de Haagse liefde voor de luchtvaartsector allerminst is bekoeld. Volgens luchtvaartminister Harbers is 440 duizend vliegbewegingen de komende vijf jaar het maximum. Vanaf 2027 wil Harbers echter afscheid nemen van het maximumaantal vluchten, waardoor Schiphol ongelimiteerd zou kunnen groeien. In dat geval zal namelijk niet het aantal vluchten, maar de overlast bepalend worden.

Harbers omschrijft het nieuwe systeem als een ‘stelsel met een curve van permanent afnemende hinder en milieu-uitstoot’ (onduidelijk is welke uitstoot de minister hiermee bedoelt). De overlast mag niet meer zijn dan wat 440 duizend vluchten veroorzaken. Dat betekent dat de geluidsnormen in de toekomst worden gehandhaafd. Ook krijgt de luchthaven een CO2-plafond en moet de stikstofuitstoot worden beperkt.

De minister hoopt dat het nieuwe systeem de luchtvaartmaatschappijen dwingt minder ‘snel een vervuilende kist in te zetten op Amsterdam’. Harbers gaat uit van een ‘gigantische verduurzaming’ van de industrie. Zo noemt hij KLM, dat nieuwe Airbus-toestellen heeft gekocht die minder geluid en uitstoot produceren, ‘spekkoper’. ‘Uiteindelijk komen we in een wereld waarin niemand zich voor vliegen hoeft te schamen, al schaam ik me daar nu ook niet voor, hoor.’

Dat is ook de insteek van KLM, de maatschappij die verantwoordelijk is voor de helft van alle vluchten op Schiphol. Het alternatief voor de krimp is volgens KLM juist meer vluchten met minder vervuilende toestellen. Maar om deze nieuwe vloot te kunnen betalen, moet de Nederlandse luchtvaart wel verder kunnen groeien.

Universitair docent luchtvaart- en ruimtetechniek Joris Melkert (TU Delft) beaamt dat de sector weliswaar verduurzaamt, maar zegt dat het tempo niet heel hoog is. ‘Het goede nieuws: er zijn geen technische barrières. Het slechte nieuws is dat het een hoop tijd en geld kost voordat toestellen stiller en schoner zijn. Voordat we de luchtvaart verduurzaamd hebben ben je dertig jaar verder.’

Schiphol reageert verheugd op de nieuwe plannen. ‘Hoe het stelsel er precies uit komt te zien weten we niet, maar we zijn er voorstander van. We willen allemaal dat de luchtvaart stiller en schoner wordt. Als je op die criteria stuurt, is dat effectiever dan het limiteren van het aantal vluchten.’