Update
Militaire operatie Gambia stilgelegd, president Jammeh krijgt kans op te stappen
In Gambia lijken de laatste uren aangebroken voor president Yahya Jammeh, de man die weigerde zich neer te leggen bij zijn verkiezingsnederlaag eind vorig jaar. Kort nadat in de Senegalese hoofdstad Dakar zijn rivaal Adama Barrow was beëdigd, trokken de eerste troepen van de regionale organisatie Ecowas de grens over. Inmiddels is de militaire operatie stilgelegd om Jammeh de kans te geven de macht over te dragen.
Als Jammeh dat vrijdagmiddag om 12 uur nog niet heeft gedaan, zetten de troepen de opmars voort.
Inwoners zagen donderdag aan het einde van de middag pantserwagens van het Nigeriaanse en Senegalese leger op de Gambiaanse wegen. Zij zouden, op weg naar de hoofdstad Banjul, geen enkel verzet zijn tegengekomen. Volgens een woordvoerder zijn de militairen bedoeld om 'de bevolking van Gambia te beschermen'.
Het andere doel is uiteraard om Yahya Jammeh tot aftreden te dwingen. Donderdag nam de Veiligheidsraad van de VN unaniem een resolutie aan die Ecowas toestemming geeft 'alle nodige middelen' te gebruiken om mogelijk te maken dat Adama Barrow als wettig gekozen president zijn ambt kan gaan vervullen.
Barrow beëdigd
Jammeh heeft nog niet officieel gereageerd op de jongste ontwikkelingen. Hij zou nog steeds in Gambia verblijven. Maar donderdag werd ook duidelijk dat vertegenwoordigers van Ecowas, naast de militaire druk van een interventiemacht, proberen om Jammeh uit eigener beweging uit het land te laten vertrekken.
Barrow zelf is nog niet in het land. Hij werd eind van de middag, lokale tijd, geïnaugureerd in de Gambiaanse ambassade in Dakar, en daarmee volgens de regels der diplomatie op Gambiaans grondgebied. Direct na zijn installatie als president en opperbevelhebber gaf hij de leden van de Gambiaanse krijgsmacht bevel in hun kazernes te blijven.
'Domme strijd'
Of dat ook zal gebeuren, en Gambia vredig zal blijven, is nu de grote vraag. De Gambiaanse krijgsmacht telt naar schatting slechts zo'n 2.500 soldaten. Zij zijn nauwelijks opgewassen tegen de troepenmacht die Ecowas paraat heeft, met militairen en materieel uit Nigeria, Ghana, Togo, Mali en Senegal, het land dat Gambia aan drie kanten omsluit.
Het hoofd van de Gambiaanse krijgsmacht, Ousman Badjie, die zich eerder loyaal aan Yahya Jammeh had verklaard, liet woensdag weten niet bereid te zijn om zijn manschappen op te offeren in een 'domme strijd' tegen de Ecowas-interventiemacht. Hij zinspeelde op een snelle overgave van de meeste Gambiaanse militairen.
Daarmee is Jammeh aangewezen op zijn even trouwe als kleine Nationale Garde, die voor een groot deel bestaat uit militairen die etnisch verwant zijn met de man die Gambia de afgelopen 22 jaar op vaak wrede wijze heeft bestuurd. Jammeh heeft ook jonge huurlingen uit omringende landen geronseld, maar hun sneuvelbereidheid is waarschijnlijk miniem.
Het persbureau Bloomberg meldde donderdag dat Jammeh in gesprek zou zijn met vertegenwoordigers uit Mauritanië. Eerder al was duidelijk dat hij mogelijk voor ballingschap in dit land zou kiezen. Jammeh zou echter niet willen gaan zonder duidelijkheid te hebben over het financiële vermogen dat hij de afgelopen jaren op al dan niet corrupte wijze heeft vergaard.
Niet geliefd
Op de meeste plaatsen in Gambia was het donderdag opvallend stil. Veel mensen kozen ervoor hun huizen niet te verlaten. Eerder hadden zij al gehamsterd in winkels, die donderdag voor een groot deel gesloten bleven. De meeste toeristen, onder wie ruim 1.500 Nederlanders, hadden het land reeds verlaten.
De afgelopen weken hebben aangetoond dat Yahya Jammeh binnen het Afrikaanse continent geen echte vrienden meer heeft. De Afrikaanse Unie had al eerder laten weten hem vanaf donderdag niet langer als president te erkennen. Landen als Botswana en Zuid-Afrika brachten individueel eenzelfde boodschap nog eens over.
De kans dat Gambiaanse burgers zich voor hem sterk zullen maken, is eveneens zo goed als nul. De grote en sterke buurman Senegal, van wie veel inwoners etnisch verwant zijn met Gambianen, is bij lang niet iedereen geliefd. Maar de afkeer van Yahya Jammeh is nog veel groter.
