Militaire confrontatie in zuiden van Albanië vooralsnog onbeslist

AP, Reuter, AFP

TIRANA

Het leger opende het vuur bij een wegversperring in het dorp Styari, ten oosten van de havenstad Sarande. Daar hebben de opstandelingen de macht overgenomen. De regeringstroepen trokken zich terug na een gevecht van veertig minuten. 'Het volk heeft gewonnen. Het leger, ongeveer 60 soldaten, sprongen in hun trucks en reden weg', zei een dorpeling die gewond raakte bij de confrontatie.

Journalisten zagen tijdens het gevecht twee MiG-15 vliegtuigen van Chinese makelij bommen werpen op het dorpje. De opstandelingen in Sarande vuurden op de vliegtuigen met een buitgemaakte tank en automatische geweren.

Het was niet duidelijk of de rookkolommen die werden waargenomen afkomstig waren van bominslagen, of van een neergeschoten toestel, zoals de opstandelingen beweerden. Ten minste twee soldaten zouden bij het gevecht gewond zijn geraakt. Een ziekenhuis in de buurt behandelt vier dorpsbewoners aan schotwonden. In het gebied werd op vele plaatsen automatisch geweervuur gehoord.

Een Italiaans fregat heeft in de Adriatische zee een bootje met 15 Albanese vluchtelingen opgepikt, berichtte de Italiaanse televisie.

In Sarande demonstreerden woensdagavond duizenden vrouwen en kinderen. Ze eisten volgens het Griekse tv-station Skai het aftreden van 'dictator Berisha'.

In de loop van woensdagavond werd gemeld dat in de havenstad Vlore nog twee burgers waren gedood, terwijl verscheidene anderen schotwonden opliepen. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Shehu heeft 'niemand meer greep op de toestand in Vlore'.

De Albanese regering heeft woensdag de noodtoestand in het noorden en midden van het land ietwat verzacht. De avondklok duurt daar nog slechts van 10 uur 's avonds tot 6 uur in de ochtend. In het zuiden blijft de noodtoestand in oorspronkelijke scherpte bestaan.

Ongeveer 400 gemaskerde opstandelingen met automatische geweren en raketwerpers bewaken de toegang tot Sarande. Ze hebben vier zwaar versterkte wegversperringen opgezet met luchtafweergeschut en zware mitrailleurs. Vrachtwagens en auto's voerden gisteren nieuwe geplunderde wapens aan.

De rebellen zijn slecht georganiseerd. De enige coördinatie is afkomstig van legerofficieren die zich bij de opstand hebben aangesloten.

Het Albanese ministerie van Defensie heeft ontkend dat de luchtmacht opdracht had burgerdoelen te bombarderen, zoals de twee piloten beweren die dinsdag in hun vliegtuig naar Italië vluchtten. Volgens het ministerie hebben de vliegtuigen slechts de taak verkenningsvluchten uit te voeren.

President Berisha heeft een troepenmacht met een grote hoeveelheid tanks en pantserwagens naar het opstandige zuiden gestuurd. Maar het blijft de vraag hoe loyaal het leger is. Volgens diplomaten zijn veel militairen gedeserteerd. Berisha zou daarom vooral een beroep doen op soldaten uit het noorden van het land, waar de steun voor de president groter is.

Enkele Europese delegaties begeven zich deze week naar Tirana om te pogen een eind aan de crisis te maken. De Nederlandse minister Van Mierlo vliegt namens de EU vrijdag naar Tirana. Ook de Raad van Europa besloot woensdag een parlementaire missie op pad te sturen.

Volgens Van Mierlo heeft president Berisha zijn komst verwelkomd. Minister van Buitenlandse Zaken Shehu liet zich daarentegen negatief uit over de eveneens beoogde komst van een delegatie namens de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Shehu bepleitte uitstel omdat 'eerst de orde moet worden hersteld'. De OVSE maakte daarop bekend vooralsnog van het sturen van een missie af te zien. De Britse minister van Buitenlandse Zaken Rifkind waarschuwde woensdag president Berisha dat hij niet op verdere Europese financiële steun hoeft te rekenen als hij de regels van het recht niet respecteert.

In Washington heft een woordvoerder van het Witte Huis voor het eerst openlijke bezorgdheid uitgesproken over de herverkiezing van president Berisha door het parlement, eerder deze week. Woordvoerder McCurry verklaarde dat de VS 'ongerust zijn over de toestand in Albanië en de Albanese leiding dringend vragen af te zien van geweld en zich te onthouden van provocaties jegens de bevolking die zich terecht zorgen maakt over de toekomst van de democratie'.