'Mijn woning moet mij een gevoel van plezier geven'

Sommige architecten dúrven niet eens hun eigen huis te bouwen: dat ultieme droomhuis, belichaming van al hun ideeën en ideetjes, komt nooit van de tekentafel af. Andere architecten wíllen niet in hun eigen ontwerp wonen, te dicht op het werk, te veel 'wonen in een showroom'. Of de partner ziet het niet zitten: wel leuk, die hellende vloeren en die open structuur. Maar je moet ook gewoon tv kunnen kijken terwijl de ander een boek leest.

De Limburgse architect Wiel Arets bouwde tien jaar geleden zijn eigen huis en kantoor in Maastricht: 'Ik zou het raar vinden als je als architect je eigen huis niet zou willen ontwerpen. Je kiest toch ook zelf je vrouw en je kleding?'

Het liefst ontwerpt hij alles zelf. Gebouwen, meubels, maar ook zijn eigen horloge. 'Ik ben nu bezig met een ontwerp voor Alessi. En ik heb laatst ook een schoenlepel ontworpen.'

Vanaf de straat, een mooie laan in Maastricht, ligt het huis erbij als een bunkerachtig, rechthoekig houten blok, hier en daar doorsneden door een horizontale raampartij of een lichtstrook. Een hardhouten plateau is de voortuin, het openzoemende glaspaneel blijkt de voordeur van het kantoor. Het paneel ernaast die van het huis.

Arets: 'Ik moet altijd door de voordeur naar buiten om naar huis te gaan. Er is wel een shortcut binnendoor van het kantoor naar de woning, maar die is expres ongemakkelijk gemaakt. Al voel je maar even de frisse lucht, dat is voor mij altijd een reset-moment.'

Al vanaf zijn studietijd werkt Arets aan huis. Medewerkers komen in de regel niet bij hem thuis over de vloer. 'Werken is voor mij niet iets negatiefs: my life is my work. Ik kan ook goed omschakelen. Je bent eigenlijk altijd thuis.'

Woon-en werkgedeelte zitten als een siamese tweeling in het hart van het gebouw aan elkaar vast. Ze vertonen gelijkenissen - zo geven beide voordeuren toegang tot de tweede verdieping, en openen beide gedeeltes zich een verdieping lager aan de achterkant met glazen puien naar de tuin. De verschillende verdiepingen lopen overal subtiel in elkaar over, doordat tussenwanden van glas zijn, niet helemaal tot aan het plafond reiken of verschuifbaar zijn. Overal zijn doorkijkjes, maar ook afscheidinkjes en hoekjes.

De tweeling vertoont ook verschillen. Het kantoor is zakelijk, het woonhuis gezellig. Arets: 'Beide ruimten hebben dezelfde details, maar de sfeer is heel anders. In het kantoor is meer kaal beton en zijn alle kasten van grijs gespoten staal. In huis zijn die allemaal van hout.'

In het huis leidt een trap meteen naar boven, naar de vier slaapkamers en de badkamers. De trap naar beneden komt midden in de woonkamer uit die wordt overheerst door zwart (het meubilair), wit (de muren) en hout (de wandkasten).

Eigenlijk is de woonkamer een verzameling plekjes. En het barst er van het design. Een zithoek met Barcelona-stoelen van Mies van der Rohe, niervormige bijzettafeltjes en Droog Design-lampen. Een tv-hoek, een keukentafel met Jean Prouvé-stoelen, een losse Rietveld met uitzicht, een vleugel. 'Ik vind dat een ruimte niet eenduidig moet zijn. Een huis moet meerdere gezichten hebben. Het moet in de loop van de tijd van functie kunnen veranderen.'

Een beetje schizofreen is het wel, meent Arets, je eigen huis ontwerpen. Want je bent én architect, én opdrachtgever, én gebruiker. 'Als ik voor iemand een huis bouw, wil ik altijd minstens één keer met hem eten. Je moet er achter komen wat voor die persoon wonen is. Voor mij moet een woning een gevoel van plezier geven. Daar kun je dingen doen waar je zin in hebt: lezen, piano spelen, zwemmen, schrijven. Een plek waar je aan elke gemoedstoestand kunt toegeven.'

Nee, er zijn geen dingen waar hij inmiddels op uitgekeken is of die hij nu mislukt vindt. 'Elke keer als ik thuiskom, heb ik het gevoel alsof ik op vakantie ben. Maar ik vind het leuk over een tijd weer een ander huis te ontwerpen. Dat wordt zeker anders. Ik weet nu nog niet hoe, maar ik ben zelf ook tien jaar verder.'