Mijn favoriete Bob Dylan platen

Vandaag wordt Bob Dylan zeventig jaar. Dat maakt op me meer indruk dan toen hij zestig werd. Want het afgelopen decennium is hij veel nadrukkelijker aanwezig geweest.

En dat terwijl zijn muzikale output tussen zijn vijftigste en zestigste jaar (1991-2001) toch ook weer meer interessantst heeft opgeleverd dan de periode 1981-1991.

Want toen, tussen zijn veertigste en vijftigste levensjaar produceerde Dylan eigenlijk nauwelijks iets van enig belang. Goed, Shot Of Love uit 1981 kon er wat mij betreft mee door, Infidels (1983) klonk goed maar viel toch ook weer een beetje tegen. Pas later zou blijken dat zijn beste liedje Blind Willie McTell het album niet gehaald had.

Daarna kwam een reeks behoorlijk slechte platen als Empire Burlesque, Knocked Out Loaded en Down In The Groove. Al is Brownsville Girl van Knocked Out Loaded nog altijd een goede reden die plaat wel aan te schaffen.

Oh Mercy (1989) betekende een revanche in die zin dat Dylan onder critici weer in genade werd aangenomen. Zelf was ik nooit zo’n fan van de zompige, zoemerige productie van Daniel Lanois, maar er staan inderdaad wel veel goede liedjes op.

Aardig is om Dylans eigen boek Chronicles Vol. One er eens op na te slaan, want hij staat daarin lang bij deze plaat stil.

Eenmaal de vijftig gepasseerd gooide Dylan het over een andere boeg en greep hij op twee platen terug naar stokoude liedjes uit de Amerikaanse folk, country en blues traditie. Muziek die hem altijd het meest dierbaar is gebleven, en waar hij tot op de dag van vandaag steeds nadrukkelijker in zijn eigen werk naar is gaan verwijzen.

Die platen Good As I Been To You en World Gone Wrong werden goed ontvangen en ik vermoed dat dit Dylan weer wat nieuwe energie heeft gegeven. In ieder geval klonk zijn plaat Time Out Of Mind ineens verrassend sterk. Zijn beste plaat sinds Blood On The Tracks jubelden veel critici. Terecht vond ik. Eindelijk weer eens een echt goede Dylan met prachtige liedjes over vergankelijkheid.

Toch kost het me moeite de plaat nu nog helemaal uit te zitten, wat toch ook weer door Daniel Lanois komt. Zoveel geweldige muzikanten, onder wie Jim Dickinson, en toch die deken over het geluid dat maar niet echt lekker los wil komen.

Nee, zijn echte meesterwerk uit zijn late jaren zou vier jaar later pas komen. Bob Dylan was inmiddels zestig en zou met ‘Love And Theft’ een van zijn meest interessante fases in zijn loopbaan ingaan.

De kracht van ‘Love And Theft’ (met aanhalingstekens) ontging me aanvankelijk. Ik weet nog dat ik ‘m voor het eerst hoorde op de dag dat ik naar K-Otic in Tivoli ging. Ik sprak er met een collega journalist over en we waren allebei een beetje teleurgesteld. Te gezellig, te opgewekt en wat moesten we met een liedje als Tweedle Dee & Tweedle Dum. Maakte hij een grapje?

Niet dat ik er helemaal niks aan vond, want High Water (for Charley Patton) en Sugar Baby die waren meteen prachtig.

Ik weet het allemaal nog zo goed omdat het toen 7 september 2001 was. De Dylan plaat was net uit. Dat weekend zou ik mijn woede uiten over dat ellendige K-Otic dat niet in Aalsmeer stond waar het volgens mij toen hoorde maar in de betere zalen van het clubcircuit. Goed, er kwam veel gezeik van en ook wel de nodige bijval. Maar alles viel in het niet bij wat er dinsdag gebeurde. Die dag 9/11 zoals die elfde september 2001 is gaan heten, herinnert iedereen zich nog wel.

Het was ook de dag dat ‘Love And Theft’ in de Verenigde Staten uitkwam.

Op deze plaat kom ik dezer dagen uitgebreid terug. In de loop der jaren is hij uitgegroeid tot mijn lievelingsplaat van Bob Dylan die trouwens daarna ook nog een paar behoorlijk goede platen zou uitbrengen: Modern Times (2006) en Together Through Life (2009). En dan waren er nog zijn Theme Time Radio Hour radio-shows die hij drie seizoenen deed. En beste van alles: Chronicles Volume One.

Het eerste deel van zijn memoires dat me aanvankelijk een beetje tegenviel. Compositorisch een rommeltje, en de keuze van onderwerpen en platen die hij wilde behandelen leek me nogal lukraak. Op raadsels als dat malle motorongeluk kwam geen antwoord.

Maar als er een boek van/over Dylan is waar ik nog graag in lees, dan is het dit. Zeker over zijn vroege jaren het zeer inzichtelijk, en het is toch ook wel erg knap geschreven.

Dat besefte ik me weer toen ik de afgelopen weken een meter Dylan-literatuur doorspitte. Ik werd niet goed van die pedante Greil Marcus of de betweterige Clinton Heylin. Zo’n weinig pretentieus boekje als ABC Dylan van Bert van de Kamp beviel me eigenlijk beter en kan ik ook iedereen aanraden als inleidend boekje tot alles van en over Dylan.

Goed. Met de mededeling dat ik later deze week nog uitgebreid op ‘Love And Theft’ zal terugkomen, hierbij mijn persoonlijke Dylan Album Top 5.

5. The Bootleg Series Volume 1-3 (1990).

Een enorme eye-opener voor mij, deze box. Ik had Dylan wel hoog zitten, maar begreep ook weer niet helemaal wat hem nu zo ‘hors categorie’ deed maken.

Nu wel. Uit zijn hele loopbaan waren nummers geplukt die niet of in een andere versie officieel waren uitgebracht. Ik was onder de indruk van zijn zeggingskracht in de hele vroege jaren zestig, maar ook van later werk. En er was natuurlijk eindelijk zijn eigen versie van Blind Willie McTell. Ik heb me vanochtend suf gezocht naar mijn lievelingsversie van dat liedje van Dream Syndicate, uitgebracht op een bonus-singletje bij het tijdschrift Bucketful Of Brains. Niet gevonden.

Het was de eerste versie die ik van het liedje hoorde, en ik herinner het me als de mooiste.

4. Slow Train Coming (1979)

De favoriete Dylan van Nick Cave. Het was de eerste Dylan plaat als ‘born again Christian’ wat hem veel fans kostte. Zal wel, los van de teksten is het de Dylan plaat die nog altijd het best klinkt. De productie van Jerry Wexler en Barry Beckett is subliem, en een nummer als When He Returns met die fenomenale Beckett op piano behoort wat mij betreft tot de mooiste Dylan liedjes.

3. Bringing It All Back Home (1965)

De eerste van zijn drie elektrische meesterwerken. En van de drie mijn favoriet, al kende ik de plaat onder de titel Subterranean Homesick Blues zoals CBS de plaat hier lang deed verschijnen.

Een kant met elektrische rockers waaronder mijn favoriete She Belongs To Me. Het is al vaker gezegd, maar ik onderschrijf het graag: Dylan was veel beter in zijn liefdesliedjes dan als protestzanger.

Onlangs verscheen het album in een magnifieke mono-versie, die mijn liefde voor de plaat weer deed opvlammen.

Vind ik die andere twee ‘meesterwerken’ Highway 61 Revisited en Blonde On Blond niet goed dan? Natuurlijk wel. Maar ik had vroeger moeite met die eindeloze Desolation Row en het een plaatkant vullende Sad-Eyed Lady Of The Lowlands. Kwam ik niet doorheen. Daar staat tegenover dat een liedje als Visions Of Johanna al jaren een wisselende positie inneemt in mijn top 5 Dylansongs.

Maar allebei de albums draai ik nooit helemaal achter elkaar.

2. Blood On The Tracks (1975)

Altijd favoriet geweest deze ‘echtscheidingsplaat’. Tangled Up In Blue en het heerlijk bijtende Idiot Wind zijn zo ongelooflijk goed, en ook weer die prachtige liefdesliedjes als If You See Her Say Hello. Ideale plaat ook om mee te beginnen als aspirant Dylan-fan want al zijn beste kanten komen naar voren. Bovendien is het een plaat die wel goed geproduceerd is, wat je van de twee albums die er op volgden (Desire en Street Legal) niet kunt zeggen. Te veel ‘seventies pop’ met koortjes en violen.

1. ‘Love And Theft’ (2001)

Zie boven en zie verderop deze week. Even raadselachtig als meeslepend even rommelig als aanstekelijk dit album. Ieder jaar ga ik ‘m weer een beetje mooier vinden, en ik hoor echt steeds weer andere dingen.

Favoriete song dezer dagen: Mississippi.

Gefeliciteerd Bob, nog vele jaren en wacht niet te lang met de zes beloofde boeken.