Met George Ezra op de trein van Brussel naar Boedpest

Veel songschrijvers weten zich geen raad met de vraag waarom hun hit nou precies een hit werd, maar de Engelsman George Ezra (20) is van een ander type. Wat zijn Budapest zo pakkend maakt, kan hij best uitleggen. Het blije, akoestische folkpopdeuntje, waarin zijn diepe, hese stem zulke blije falsetsprongetjes maakt, klom ook in Nederland naar de top-3 en een gouden verkoopstatus. Zondag, tijdens Best Kept Secret, zal het een festivalhit zijn.

'Ik laat elk coupletje eindigen met het zinnetje for you I'd leave it all, steeds met dat sprongetje in toonhoogte. Dat is een hook, een gimmick die in je kop gaat zitten. Daarna komt dat stuiterende gitaarritme, een beetje Johnny Cash-achtig, als het tweede couplet begint. Dat is al het tweede blijmakertje en dan zit je nog vóór het refrein. Een echte hit heeft je al te pakken vóór het refrein.'

Tijdens zijn analyse is onze trein de Frans-Duitse grens gepasseerd. Vanuit de restauratiewagen zien we de groene landerijen van de Elzas aan ons voorbijschuiven, ergens tussen Straatsburg en Karlsruhe. We zitten aan boord van de 'Ezra Express', die vanuit Bristol is vertrokken en eindigt in, inderdaad, Boedapest.

Het ironische geval wil dat George Ezra nog nooit in de Hongaarse hoofdstad is geweest. In mei 2013 doorkruiste hij Europa per trein, een maand, alleen. 'Onvergetelijk: een maand helemaal op jezelf zijn. Ik raad het iedereen aan.'

Wanted On Voyage
Onderweg deed hij de indrukken op die leidden tot de liedjes op zijn albumdebuut Wanted On Voyage (release: 30 juni), maar Boedapest moest hij schrappen uit zijn reisschema.

Dat kwam zo. Op 18 mei 2013 was hij in Malmö, waar die avond de finale van het Eurovisie Songfestival plaatsvond. Hij zag het spektakel op grote schermen in een park, ontmoette leuke mensen, dronk veel te veel en besloot de volgende dag wat langer in de Zweedse stad te blijven. Beetje uitkateren.

Dat betekende wel dat hij de Oost-Europaloot van zijn reisplan moest snoeien, want voor het aflopen van zijn spoorabonnement wilde hij via Milaan en Barcelona terug naar Parijs - en dan via Londen naar huis, naar Bristol.

Daar schreef hij, onder meer, dat liedje over een onbereikbare liefde, een fictief meisje voor wie hij alles wel zou willen afstaan. Voor hij het wist had hij het opgehangen aan Boedapest, de stad die onbereikbaar bleef: 'My house in Budapest, my hidden treasure chest (...) for you, you, I'd leave it all.'

Krap een jaar later, toen zijn album af was en Budapest een hit, lanceerde zijn manager het idee voor de 'Ezra Express': waarom niet alsnog per trein naar Boedapest, als promotiestunt? From Bristol to Budapest, fans mee, media mee en in elke stad een solo-optreden.

'Ik zei: ja, te gek, doen we. Niet te geloven eigenlijk, wat ze allemaal voor me uit de grond stampen.'

28 mei: Brussel - Parijs

We stappen op in Brussel-Zuid. De Ezra-karavaan vertrok die ochtend uit Bristol. In België wachten zes fans (allemaal meiden, vier Nederlandse, twee Vlaamse) die in hun land de Ezra-radioprijsvraag wonnen. Ezra wordt gevolgd door twee jongens met camera's, die filmpjes maken voor internet. De fans zorgen voor een sociale media-bombardement.

Een mediacircus, maar gezellig is het wel. Ezra toont zich een ongedwongen gastheer: hij begroet en omhelst de prijswinnaars, onthoudt meteen hun namen en is vanaf het moment dat de Thalys zich in beweging zet naar Parijs deel van de groep. Hij schuift aan voor een potje rummikub, laat zich door twee vriendinnen uit Helmond uitleggen hoe je 'skittlewodka' maakt en deelt gele Ezra Express T-shirts uit, die hij met stift van bijnamen voorziet.

Hij houdt van de trein, zegt hij, terwijl de Thalys door het vlakke Noord-Frankrijk stuift. Zijn loopbaan als muzikant begon in de trein, nadat hij als 18-jarige was verhuisd naar Bristol, na een 'fijne jeugd in een gelukkig gezin' in Hertford. De muziek van zijn ouders had hem al op jonge leeftijd aangestoken: Graceland van Paul Simon ('vaste prik in de auto'), maar vooral een best of-cd van Bob Dylan, die hij ontdekte toen hij 13 was. Amerikaanse invloeden, ja. Mr. Tambourine Man noemt hij een 'cruciaal liedje'.

'In Bristol begon ik met optreden, eerst in lokale pubs, maar al snel ook landelijk. Ik reisde per trein, met mijn gitaar. De gage dekte meestal net de prijs van het treinkaartje.'

Vanaf het begin gebruikte hij zijn twee voornamen als artiestennaam; zijn achternaam Barnett liet hij weg. Hij kreeg een platencontract en reisde sindsdien vaak per trein van Bristol naar station Paddington in Londen. Het label kwam met het idee dat hij eens verder zou moeten treinen: Europa in, indrukken opdoen.

'Mensen bekijken', zegt Ezra. 'Dat is de basis. Ik schreef al liedjes toen ik nog in Hertford woonde en daar muziekles had, maar toen ik in Bristol in een pub ging werken, leerde ik naar mensen te kijken. Achter de bar lag mijn notitieboekje. Ik schreef alles op: hoe mensen eruit zagen, voorvallen, flarden van conversaties.'

Belangrijk was ook het advies van zijn muziekleraar in Bristol om een partner te zoeken om songs mee te schrijven. Ezra vond er een in Joel Pott, bevriende frontman van de band Athlete.

'We schrijven nog steeds veel samen. Eens in de zoveel tijd neem ik de trein naar zijn huis in Wales, zo afgelegen dat je telefoon er niet eens bereik heeft. Aan een stuk of acht van de songs op mijn album schreef Joel mee.'

Ondertussen groeide zijn zelfvertrouwen op het podium, waar hij zich net zo natuurlijk beweegt als nu in de hogesnelheidstrein: hij bleek prima in zijn eentje een podium te kunnen vullen.

'Tijdens mijn muzieklessen koos ik voor de basgitaar. Mijn vader leerde me drie gewone gitaarakkoorden en daarna leerde ik mezelf tokkelen, maar ik speel nog altijd gitaar als een bassist: ritmisch, met veel lage noten. Dat komt goed van pas nu: zo vul je een podium.'

En dan die stem: diep, galmend en doorleefd, een stemgeluid dat je niet verwacht bij een jongen van 20. Vooral met die stem pakt hij je in, zo ook die avond, in de kleine Parijse kelderzaal La Boule Noire, waar hij optreedt voor iets meer dan honderd mensen.

'In mijn eerste jaren als artiest was ik nerveus op het podium: ogen dicht, stijf als een plank. Nu heb ik van zenuwen totaal geen last meer. Ik heb twee gitaren, vintage Gretsch, allebei uit 1959. Die hebben veel liefde en aandacht nodig, ze zijn oud en vertonen soms kuren, maar op mijn stem kan ik altijd varen. Die werkt altijd, hoe moe of katerig ik ook ben. Ik vertrouw hem blindelings.'

30 mei: München - Boedapest

Het Ezra Express-reisgezelschap dijt uit op het Hauptbahnhof van München: Duitsers en Oostenrijkers haken aan. De avond ervoor trad Ezra op in een donkere, betonnen fabriekshal genaamd Munich Mixed Arts. Veel publiek, maar een dramatisch, echoënd zaalgeluid. In de Beierse metropool regende het dat het goot.

Ezra heeft weer een kater, maar vindt het allemaal beregezellig. 'Memories in the making', twittert hij. Met zijn fans heeft hij het twee avonden laat gemaakt, zowel in Parijs als in München. Vandaag volgt de laatste ruk, dwars door het oude Europa: Salzburg, Wenen, Hongarije. Het oude rijk der Habsburgers.

Iedereen voelt de opwinding wanneer de Ezra Express het imposante hoofdstation Boedapest-Keleti binnenboemelt: George Ezra is eindelijk in Boedapest. Selfies. Groepsfoto's. Twitterberichten. Knuffels.

'Toch wel een momentje', zegt Ezra tussen de vervallen gevels rond het stationsplein. 'Ik zing al een jaar elke dag over deze stad. Het voelde soms toch een beetje alsof ik de boel liep te belazeren. Maar hier ben ik dan.'

31 mei: Boedapest

Ezra komt het hotelrestaurant binnenlopen, waar de meeste Ezra Express-reizigers al aan het ontbijt zitten. Zijn gezicht is groenig, zijn grimas verraadt misselijkheid. De camerajongens laten hem even met rust. Hij steekt een hand op.

'It's catching up on me now', fluistert hij in het voorbijgaan: het begint allemaal zijn tol te eisen, de reis, de drukte, het bier, de lange avonden en de korte nachten. Hij is 'knackered', gesloopt, moet slapen terwijl zijn reisgezelschap Boedapest verkent en op de Donau rondvaart. Hij voelt zich zichtbaar belabberd als hij 's middags een kort openluchtoptreden doet op het Erzsébet-plein in het hart van de stad. Budapest in Boedapest. Ondanks de vermoeidheid doet het hem iets, zegt hij.

Het liedje is een dikke hit in Hongarije, zo blijkt ook 's avonds in de afgeladen Hello Baby Club, waar hij het twee keer zingt, de tweede keer als toegift.

'Hartstikke fout natuurlijk, een liedje twee keer doen', lacht hij na afloop in de kleedkamer, 'maar hier mocht het. Nee, het móest'.

Eerder die dag troostte hij een van de Helmondse dames, die plotseling volschoot omdat het avontuur er alweer bijna op zat, omdat het afscheid van al die vrienden alweer naderde.

'Ik voel dat ook zo', zegt Ezra 's avonds. In zijn kleedkamer, type bezemkast, staart hij even voor zich uit. Fans en media vliegen morgen naar huis, maar voor hem gaat het circus gewoon door: optreden in Londen, daarna Italië, daarna terug naar Engeland voor een clubtournee, daarna festivals, waaronder dus Best Kept Secret.

'Gelukkig niet alles per trein', grinnikt hij. 'Weet je, ik ben nu een hype. Misschien klapt het hierna wel in elkaar. Zo werkt dat tegenwoordig: artiesten komen snel op, maar worden ook snel weer vergeten, dat heb je niet altijd in de hand. Ik geniet maar gewoon van wat ik nu meemaak: fans die met me door Europa willen reizen, een label dat dit voor me organiseert. Ik realiseer me dat het zomaar over kan zijn.'