Met een d of een t, wat maakt het ook uit?

Als u zich aan bovenstaande alinea heeft geërgerd, behoort u niet tot de snel groeiende groep Nederlanders die het niet meer zo nauw neemt met de correcte spelling van werkwoordsvormen. Een jaar of dertig geleden haalden bij uitstek d- en t-fouten de top van de ergernisschaal. Wie die fouten maakte, gold als dom. Maar tegenwoordig worden ze vaak niet eens opgemerkt, constateert Jansen.

Het lijkt erop, schrijft Jansen, dat ook de groep gemiddeld tot hoger opgeleiden steeds meer moeite heeft om deze werkwoordfouten te herkennen. 'Als men dat wel kan, let men er niet zo op. En als men er wel op let, hecht men er weinig waarde aan.'

Irritanter
Jansen legde bijna 1.200 personen directmail-brieven voor met telkens veel gevallen van één soort taalfout, bijvoorbeeld in de meervoudsuitgang ('De producente hebbe'), d/t-fouten, of in de zinsbouw ('de meisje'). Hieruit bleek dat fouten in de zinsbouw als veel irritanter worden ervaren dan de andere categorieën. En binnen de spelfouten scoorden de meervoudsfouten veel hoger dan de werkwoordsvormen.

Uit een ander recent onderzoek, van een van Jansens studenten, bleek bovendien dat veel proefpersonen de werkwoordfouten bij het voorlezen van een tekst niet eens zágen. 'Vroeger werden juist fouten met de werkwoordsvormen als reden gezien om een tekst minder te waarderen. Dat is niet meer zo', zegt Jansen.

Hij merkt het zelf aan studenten die werkstukken inleveren en verbaasd zijn als er tot in detail correcties op het taalgebruik worden aangebracht. 'Dat hebben ze nog nooit meegemaakt.'

Basis
Daarom ligt volgens Jansen de oorzaak ook vooral op de middelbare school, niet zozeer op de basisschool. 'Onderzoek heeft laten zien dat daar de basiskennis nog steeds goed wordt bijgebracht.'