Mesut had het talent, zijn vader verkocht het

De wat moeizaam lopende rechtsbuiten van DJK Westfalia 04 met het rugnummer 16 meldt zich na zijn veteranenwedstrijd puffend en steunend aan de zijlijn. 'Het is maar goed dat Mesut mij zo niet aan het werk ziet, dan zou hij mij er lachend aan blijven herinneren.'

Ralf Maraun (52) acht de kans overigens klein dat de Mesut over wie hij het heeft - sterspeler Özil van Real Madrid en de Duitse nationale ploeg - nog eens langskomt om zijn eerste jeugdtrainer op te zoeken. 'Dat heeft hij namelijk nog nooit gedaan. Dat zal geen desinteresse van hem zijn, zijn leven speelt zich nu elders af.'

Aan Trinenkamp 79 in Gelsenkirchen, het adres waar de amateurs van Westfalia hun tegenstanders ontvangen, wil Maraun wel even gezegd hebben dat hij niet zo'n typische jeugdtrainer is die het succes van de latere topspeler wil claimen. 'Mesut had het talent, zijn vader bracht het onder de aandacht.'

Ach ja, vader Mustafa Özil, wat heeft hij zijn best gedaan om zijn zoon niet de jeugd te geven die hij had kunnen hebben. Het was zo gemakkelijk geweest hem onder te brengen bij een Turkse club, maar dat leek Mustafa en zijn vrouw Gülizar niet zo'n goed idee.

Bovendien was Mustafa al snel overtuigd van het voetbaltalent van zijn zoon. Nadat er al drie amateurclubs waren versleten, werd de toen 12-jarige Mesut in 2000 aangeboden bij Rot-Weiss Essen. Jeugdcoördinator Werner Kik was aanvankelijk verbaasd over de handelwijze van Mustafa Özil. Maar al snel dacht hij : 'We hebben een juweel.'

'Over de rol van zijn vader is veel kwaad gesproken', weet Maraun. 'Hij zou Mesut gepusht hebben. Ik denk dat het wat genuanceerder ligt. Mustafa wilde een beter leven voor zijn zoon dan hijzelf heeft gehad. Al snel riep hij: Mesut eindigt later bij een Engelse topclub. Dus niet: hij eindigt bij Schalke, hier verderop. Maar bij de buitenlandse top.'

Ietsjes verderop, aan de Bornstrasse 30 in de wijk Bismarck, woonde het gezin Özil. Het kan niemand ontgaan dat dit de Turkse wijk is van Gelsenkirchen. Restaurants, winkels, ze wenken je stuk voor stuk in het Turks.

Sla je na het kruidenierszaakje op de hoek de volgende parallelstraat in, dan sta je in de Olgastrasse. En dan is het nog maar een paar passen naar de beroemdste Affenkäfig (apenkooi) van Duitsland. Je hoeft de Turkse bewoners niet eens te vragen waar je moet zijn, zuchtend wijzen ze je direct in de juiste richting.

Hier verfijnde de kleine Mesut zijn techniek. Broer Mutlu en zijn zussen Nese en Duyga hebben hem er vaak vandaan gesleept, omdat het eten klaarstond. In Bismarck tref je jongens die Özil onvoorwaardelijk steunen en altijd trots op hem zullen zijn. Maar er zijn er ook tallozen die hem zijn keuze voor Duitsland verwijten. Had hij niet voor Turije horen te spelen?

Nee, heeft Mesut vaak gezegd. Opa Özil kwam in 1961 als gastarbeider naar Duitsland. Met één koffer. Zonder kennis van de Duitse taal. Zijn zoon Mustafa heeft dat verhaal steeds op zijn netvlies gehad, toen hij met zijn eigen zoon Mesut ging leuren.

Toen beide landen elkaar op 8 oktober 2010 in Berlijn ontmoetten tijdens de EK-kwalificatie, werd Özil hartstochtelijk uitgefloten. Dan kun je je keuze voor Duitsland in interviews nog zo genuanceerd hebben uitgelegd, het hielp niet. Duitsland won met 3-0, het tweede doelpunt was van Özil. Een jaar later, tijdens de return, ontbrak hij in Istanbul. Volgens de officiële lezing vanwege een blessure, iets dat vaak is betwijfeld.

Onacceptabel bod

In de Olgastrasse blijkt dat de nationaliteitskwestie nog altijd gevoelig ligt. Sommigen mijden het onderwerp, anderen veroordelen Özil of ze zeggen juist trots te zijn dat hij bij Real Madrid speelt, met iemand als Cristiano Ronaldo.

Bij de Gesamtschule Berger Feld aan de Adenauerallee 110 in stadsdeel Erle, bijna letterlijk in de schaduw van de Veltins Arena van Schalke, zou het een mooi onderwerp van gesprek kunnen zijn voor de opgroeiende jeugd. Op het schoolplein wijst een bord met de zogeheten 'Brug van Vriendschap' op de gepropageerde kernwaarden, die er in het geel, rood en blauw op staan: plezier, tolerantie, toewijding, samenwerking, eerlijkheid, vertrouwen.

'Dit is niet zomaar een school in de omgeving', zegt jeugdtrainer Maraun. 'Er wordt nu al jaren samengewerkt met Schalke 04 en internationals als Manuel Neuer en Benedikt Höwedes volgden er lessen.'

Voor Özil was Schalke de plek van terugkeer, in 2006, na zijn vijfjarige verblijf in Essen. Een jaar later al zaten de club en de speler, uiteraard geflankeerd door zijn vader, met elkaar om de tafel om een nieuw contract overeen te komen.

'Over een paar jaar speelt mijn zoon voor Real Madrid', hield Mustafa Özil de clubleiding voor. Die uitspraak deed hij nadat Schalke, in zijn ogen, met een onacceptabel bod kwam. 'Ik had ook Barcelona of Manchester United kunnen zeggen', zei hij later.

Hoe dan ook, in 2008 zou Özil verkassen naar Werder Bremen, de club waar hij uitgroeide tot international. Hij had toen al gevoetbald in vertegenwoordigende elftallen voor spelers tot 17 en later 19 jaar. In 2009 werd hij in Zweden Europees kampioen met Jong Duitsland na een geweldige, met 4-0 gewonnen finale tegen Engeland. Een maand eerder had hij de Duitse bekerfinale, tegen Leverkusen, beslist met het enige doelpunt. In 2010 brak hij internationaal door op het WK in Zuid-Afrika, waar hij zijn transfer naar Madrid verdiende.

Volgens Mustafa Özil loopt zijn zoon nog altijd te veel in wedstrijden, 12 à 14 kilometer soms. Dat is te veel voor een spelmaker. Ontwikkelt hij zich, dan concentreert hij zich op zijn kerntaak en laat hij het lopen over aan anderen.

Jeugdtrainer Maraun hoort het lachend aan. 'Ja, Mustafa heeft zijn kritiek altijd klaar gehad. Zelf was Mesut introvert en dat is hij gebleven, behalve op het veld. Ik herinner me een wedstrijd, waarin we met 12-0 wonnen en Mesut tien keer scoorde. Dat de trainer van de tegenstander mij toen vroeg om hem de volgende keer niet meer op te stellen, zal ik nooit vergeten.'

undefined