Men noemt dit ook wel: ontkenning

Endenburg legt in haar carrière als auteur een voorkeur aan de dag voor de minder plezierige gebeurtenissen, zoals zij eerder al bewees met het boek Help, mijn kat doet het naast de bak.

Aan de veruit minst plezierige gebeurtenis die je met een huisdier kunt meemaken, het overlijden van het dier, is haar nieuwe boek gewijd. Uit onderzoek is gebleken dat Nederlandse honden- en katteneigenaren er gemiddeld achtenhalve maand over doen om het rouwproces af te ronden. Endenburg: 'Uit deze cijfers blijkt wel dat de dood van een huisdier niet gebagatelliseerd kan en mag worden.'

Teneinde rouwenden enig houvast te bieden in een moeilijke periode van hun leven en het leed zoveel mogelijk te beperken, zet Endenburg nauwgezet uiteen hoe het beste gehandeld kan worden vlak voor, tijdens en na het moment van afscheid. Dat is in veel gevallen goed te plannen, want de meeste Nederlandse huisdieren sterven geen natuurlijke dood. Ze worden 'geëuthanaseerd'.

Een greep uit de tips. Om te beginnen is het raadzaam om, als de beslissing om het fatale spuitje te geven eenmaal genomen is, extra aandacht aan uw huisdier te besteden. Nog één keertje met de hond naar een plekje in het bos gaan waar u en het dier plezierige herinneringen aan hebben. Dit kan helpen om al een deel van het verdriet te verwerken.

Op het moment dat de dierenarts daadwerkelijk tot actie overgaat, is er altijd de vraag: toekijken of niet? Wie dat niet durft, doet er goed aan om dan tenminste achteraf nog even een blik in de behandelkamer te werpen. Al is het maar om je ervan te vergewissen dat het huisdier echt is overleden. Endenburg: 'Het komt voor dat eigenaren hun hond bij iemand anders in de auto zien zitten, of ze lopen met het gevoel rond dat de dierenarts hem heeft doorverkocht en het dier dus niet echt geëuthanaseerd heeft. Zoals duidelijk mag zijn is dit niet bevorderlijk voor het rouwproces.'

Veel mensen kunnen toch al bijna niet geloven dat hun huisdier na het spuitje niet meer wakker zal worden. Endenburg: 'Sommige eigenaren reageren op de uitleg van de dierenarts met een totaal inadequate vraag, bijvoorbeeld: kunt u zijn nagels nog even knippen, of: heeft hij nu extra vitamines nodig? Deze mensen kunnen het allemaal nauwelijks geloven. Men noemt dit ook wel ontkenning.'

Dan de vraag wat er met het stoffelijk overschot gaat gebeuren. Vroeger werden huisdieren meestal gewoon verwerkt tot grondstof voor onder andere veevoeder, maar omdat huisdieren vandaag de dag zo belangrijk zijn - en door Endenburg zelfs liever 'gezelschapsdieren' worden genoemd - is die optie tegenwoordig vaak onaanvaardbaar. Er wordt steeds vaker voor begrafenis of crematie gekozen. De kosten van een graf lopen uiteen van f 200 tot f 400.

Wie ervoor kiest het dier in de tuin te begraven, dient zich te realiseren dat het graf diep genoeg moet zijn. Anders is de kans groot dat andere dieren het dode beest weer opgraven er er mee gaan slepen. Endenburg: 'Vooral bij de grotere hondenrassen zal het graven van het graf de nodige inspanningen vragen.'

Wanneer gekozen wordt voor crematie, is het mogelijk om daarbij aanwezig te zijn. Sterker: er kan in veel crematoria tegenwoordig zelfs een koffietafel georganiseerd worden voor vrienden en kennissen.

Het kan een aangename inleiding zijn tot het échte rouwproces, dat natuurlijk pas in de dagen daarna op gang komt. Na een periode van 'crisis' breekt de tijd van 'reconstructie' aan. Endenburg: 'In het reconstructie stadium hoor je eigenaren vaak zeggen dat ze het dier nog horen blaffen of met zijn nagels over het parket horen gaan.'

Reden tot grote bezorgdheid hoeft dat niet te zijn, want volgens Endenburg is ook dit weer een onderdeel van het rouwproces en dus heel normaal. 'Meestal gaan deze gewaarwordingen na een aantal dagen tot weken vanzelf over.'

Raoul du Pré

Als een huisdier doodgaat is te bestellen bij uitgeverij Monex in Warffum, tel. 0595-425777.