‘Meisjes van 18 kunnen schoppen en slaan! Ongelooflijk!’

Je moet letterlijk tegen een stootje kunnen, als buitengewoon opsporingsambtenaar tussen het ongeregelde zootje op en rond de Amsterdamse Wallen. Een betere uitrusting om zich te verdedigen zou veel helpen.

Vadym (24) is nu drie jaar buitengewoon opsporingsambtenaar, werkzaam in Amsterdam, vandaag op de Wallen. In die jaren gaan er soms weken voorbij dat hij zich niet hoeft te verweren tegen verbale of lichamelijke agressievelingen.

‘Als iemand me toeschreeuwt: ‘Hé joh, clown’, vind ik dat geen verbale agressie. ‘Tyfushond!’ weer wel. Dat soort woorden moet niet de norm worden.’

Maar hij heeft er ook weken bij waarin hij – 36-urig dienstverband – pakweg vijf, zes keer (‘heel soms nog vaker’) wordt geschopt of geslagen. Zijn uniform met geel hesje (‘handhaving’), de bungelende handboeien aan de koppelriem en sinds kort de bodycam op de borst doet de agressieveling niets.

En al helemaal niet als die schopper of beuker onder de drank of pillen zit. Wat nog weleens wil voorkomen, hier op de Wallen. Het is hem een paar weken geleden nog overkomen. ‘Meisjes van 18 kunnen schoppen en slaan! Ongelooflijk!’

Helemaal zeker of die meisjes ook onder invloed van ‘iets’ waren, is Vadym niet. ‘Maar hier, hier vlakbij’, wijst hij naar de Nieuwmarkt, ‘was er een oudere man die ik aansprak op het lastigvallen van kinderen, die ontplofte meteen! Zat onder de verdovende middelen. Daar word je supersterk van.’

Schoppen, slaan – er moesten vier ongewapende boa’s aan te pas komen om die oudere man eindelijk tot bedaren te krijgen. ‘We lagen met z’n vieren op hem. Staan er allemaal mensen een foto van te maken. ‘He joh, kunnen jullie wel?’ Heb je dat weer.’

Vadym is een stevig gebouwde, nogal gedrongen 24-jarige Nederlander van Russische komaf. Na zijn middelbare school diende hij bij de luchtmobiele brigade. Daarna volgde hij een opleiding mbo 3. ‘Handhaving en toezicht’, verduidelijkt hij. Sindsdien is hij buitengewoon opsporingsambtenaar. Boa, kortweg.

Zo kort als het woord ‘boa’ is, zo veelomvattend en haast niet te beschrijven is het takenpakket van deze gemeentelijke dienaar die in aantal blijft toenemen. De boswachter is een boa. De boa is er vooral om de ‘leefbaarheid’ te vergroten. Hij of zij mag de ene verkeersovertreding wel beboeten, de andere weer niet.

‘Inpandig toezicht doe ik ook veel’, klinkt het cryptisch. Dan is Vadym weer zo helder als wat. ‘Als een winkeldief naar buiten holt, heb ik geen aanhoudingsbevoegdheid. Dat gebeurt hier in de buurt nogal eens, vooral bij de Albert Heijn. Ja, als burger mag ik natuurlijk wel proberen die dief te pakken. Dat mag u ook.’

Vadym vindt boa zijn een prachtbaan, maar hij is niet te spreken over zijn uitrusting als boa. Te vaak heeft hij het al meegemaakt of gehoord dat boa’s dusdanig zijn mishandeld dat ze in het ziekenhuis zijn beland. Als actief vakbondslid maakt ook Vadym zich sterk voor het toerusten van boa’s met verdedigingsmiddelen.

Pepperspray zou al helpen. De nieuwe wapenstok die de politie wel heeft, die zou al helemaal helpen. ‘Alleen al het geluid, als je die openklikt...’, zegt hij op bijna verlekkerde toon. ‘Dat werkt zoooo preventief!’

Deze zaterdag, op de overvolle Wallen, maken Vadym en zijn twee collega’s (22 en 24 jaar) een rondje rondom de Nieuwmarkt. Een normaal mens kan amper een stap verzetten, zo onnoemlijk druk is het, maar Vadym houdt er stevig de pas in. Via oortelefoontjes (waarmee vaak boa’s in burger – die zijn er ook – informatie verschaffen) gaat de route plots van straat A naar steeg B.

Vadym spreekt een stomdronken Hongaar aan die nog geen tien minuten tevoren nabij de politiepost Nieuwmarkt zichtbaar zondigde tegen het verbod op alcoholgebruik op de openbare weg. Zelfs hoorbaar zondigde, al boerend en in gebroken Engels vloekend. Politiemensen keken ernaar en schudden het hoofd. Vadym spreekt hem later alsnog aan.

In de Nieuwe Hoogstraat houdt hij even later een vrouwelijke snorfietser (wel met helm) staande. Het wemelt van de borden met scooterverbod. Na een periode van waarschuwen geldt nu lik-op-stuk, legt een toekijkende collega van Vadym uit. Dat gaat de snorfietsster dus 95 euro kosten. ‘We hebben ook een discretionaire bevoegdheid’, voegt de collega nog toe.

Hier, ietsje verderop, gebeurde het laatst, duidt diezelfde collega. Daar werd Vadym (en zijn collega) de hele tijd geslagen en geschopt door een meisje van pakweg 18 dat ook het scooterverbod negeerde. De bijrijdster deed er ook driftig aan mee. Die kon nog weghollen, de bestuurster werd uiteindelijk gepakt.

Voordat hij zijn ronde gaat doen heeft Vadym dit incident al uitvoerig beschreven. ‘Ik zie die bijrijdster die wegholt nu nog een zwart voorwerp in de gracht gooien. Er komen meteen belletjes omhoog. Ik weet het natuurlijk niet zeker, maar dat kan zo maar een pistool zijn geweest...’

Eenmaal terug op de Nieuwmarkt vertelt Vadym dat hij de zojuist aangesproken snorfietsster, die overigens niets agressiefs deed, alleen maar heeft gewaarschuwd.

Het andere goede nieuws is dat Vadym nog nooit in de ziektewet is beland als gevolg van al die klappen en schoppen, beledigingen en bedreigingen die hij nu drie jaar ondergaat. Hij, de oud-militair, is geen doetje. ‘Ik had er wel een paar keer recht op, maar ik vind het werk zo leuk.’