Meer herstelbedden gewenst: vraag naar tijdelijke zorg voor ouderen stijgt snel
De tijdelijke zorg voor ouderen moet snel beter worden geregeld, anders lopen de ziekenhuizen vast. 'Het is urgent dat er honderden herstelbedden bij komen', zegt Wouter van der Horst van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. Verzekeraars zijn daarvan nog niet overtuigd.
Steeds meer ouderen liggen langer in het ziekenhuis dan nodig, waardoor veel ziekenhuizen kampen met een beddentekort. Herstelbedden zijn daarvoor de oplossing: het is de verzamelnaam voor zorg voor ouderen die tijdelijk te zwak zijn om zelfstandig te wonen nadat ze in het ziekenhuis zijn behandeld, bijvoorbeeld doordat ze hun pols hebben gebroken.
Ziekenhuizen en zorgorganisaties zijn bezig deze relatief nieuwe vorm van zorg gezamenlijk te organiseren. Maar de vraag ernaar stijgt sneller dan het aanbod, nu sinds de zorghervorming van 2015 ouderen langer thuis wonen en verzorgingshuizen sluiten. Ook verschilt het aanbod sterk per regio.
'Doordat mensen langer thuis wonen, ontstaat vaker een acute situatie, bijvoorbeeld na een val', zegt accountmanager Mariët Dirkzwager van het ziekenhuis OLVG in Amsterdam. 'Sommige van deze ouderen hebben bovendien andere problemen, zoals eenzaamheid, vergeetachtigheid of een alcoholverslaving. Dan vind je niet snel een passende vervolgplek na een opname. In het hele land is de zorg nu bezig dit vangnet te verbeteren.'
Zo beheert zorgorganisatie Omring sinds maart een afdeling met vijftien herstelbedden in het Westfriesgasthuis in Hoorn. Onder meer de ziekenhuizen Amphia (Breda) en Tergooi (Hilversum) hebben met regionale zorgorganisaties afspraken gemaakt over dit soort tijdelijke zorg. De Rotterdamse zorgorganisatie Laurens ziet haar afdeling voor tijdelijke zorg volstromen met 'vaak zieke mensen die anders in een verzorgingshuis hadden gezeten, maar die bestaan niet meer'.
In het 'herstelhotel' kunnen ouderen tijdelijk terecht
De 78-jarige Marthy Weernink wil zo veel mogelijk zelf doen. Maar met een arm uit de kom is dat lastig. Zij heeft geluk: er is tijdelijk plaats voor haar in een herstelbed. 'Er zouden veel meer van dit soort huizen moeten zijn.' (+)
In regio's waar zo'n samenwerking niet van de grond komt, weten ziekenhuizen en huisartsen niet waarheen zij deze groep kwetsbare ouderen moeten verwijzen. Ook klagen zorgorganisaties dat ze van de verzekeraars te weinig geld krijgen, waardoor ze maar beperkt mensen kunnen opnemen.
Minister Edith Schippers van Volksgezondheid maakte 243 miljoen euro vrij voor deze zorg. De zorgverzekeraars zijn sinds dit jaar verantwoordelijk voor de inkoop. Schippers wil dat zij snel inzichtelijk maken hoeveel tijdelijke zorgbedden per regio beschikbaar zijn. De Patiëntenfederatie vindt dat Schippers zelf de touwtjes in handen moet nemen. 'In veel regio's wordt nog steeds geleurd met kwetsbare ouderen.'
Goedkope bedden
In 2015 maakten 26.600 ouderen gebruik van een herstelbed, in 2016 waren dat er 29.300 en het aantal stijgt snel. Driekwart van hen is ouder dan 75 jaar, 65 procent woont alleen. In bijvoorbeeld een vleugel van een ziekenhuis of een (voormalig) verzorgings- of verpleeghuis krijgen verzwakte ouderen maximaal achttien weken zorg, totdat ze weer naar huis kunnen. Een herstelbed kost 126 euro per dag, een ziekenhuisbed 700 euro.
Zorgverzekeraar CZ noemt de herstelbedden een mooie vorm van zorg, voor kort herstel. 'Het is niet de bedoeling dat mensen te lang in zo'n bed liggen, bijvoorbeeld doordat sommige ouderen langer thuis wonen dan verantwoord is of doordat het ziekenhuis mensen te snel naar huis stuurt. Deze herstelzorg moet geen problemen gaan oplossen die eigenlijk elders liggen.'
Dat vindt ook verzekeraar Menzis. 'De herstelbedden zijn relatief nieuw en iedereen is nog bezig zijn weg te vinden in de nieuwe regels voor langdurige zorg. We weten ook nog niet of het door het Rijk beschikbaar gestelde bedrag toereikend is voor deze tijdelijke zorg.'
