McYoga and me

Ik doe nu drie jaar drie of vier keer per week uw yoga-oefeningen en ik heb nooit zo veel geleden, maar ook nog nooit zoveel energie gehad.

'Wees welkom in mijn martelkamer.'

Ik ga naar een van uw studio's, rol mijn mat uit, leg mijn handdoek erop en ga liggen in de hitte van 42 graden en na een minuut of vijf komt er een vrolijke leraar of lerares binnen, tussen de 30 en de 40, slank en ernstig en zegt: 'Good morning everybody.' Ik ga staan en begin aan de 26 houdingen volgens de nauwkeurige instructies. Als ik na anderhalf uur de zaal verlaat, is op mijn handdoek exact de omtrek van mijn lichaam te zien. Net als bij alle anderen. Ik ben halfdood. Mijn hoofd is een boei. Maar buiten stroomt de energie door mijn lichaam. Sport deed ik omdat ik vond dat het moest. Yoga is een verslaving, als drugs.

'Nee, geen drugs, het is antibioticum. Mijn yoga is een antibioticum voor het lichaam. Het schakelt al het schadelijke uit. Je sterft in 90 minuten en komt splinternieuw naar buiten. Zoveel mensen verprutsen hun lichaam met rennen, krachttraining. Geen rackets, geen gewichten, geen sticks, zeg ik tegen mijn leerlingen. Spelletjes zijn voor kinderen. Sport is gericht op prestatie, dat is meestal niet in het belang van het lichaam. Mijn slechtste leerlingen zijn de topsporters. Ik geef bijvoorbeeld yoga aan de Williams sisters. Toen John McEnroe bij mij kwam, was hij op, maar dankzij de yoga kon hij nog jaren door tennissen. Richard Nixon heb ik geholpen van een verstopping van zijn bloedvaten, hij was zo blij dat hij mij een open ticket naar de VS gaf. Door hem ben ik naar Amerika gegaan.'

Maar er zijn ook veel sceptici. Sommigen vragen zich af waarom u patent heeft op houdingen die al vijfduizend jaar bestaan. Er zijn er die beweren dat u niets anders dan een handige zakenman bent. U staat bekend om uw uitgebreide verzameling Rolls- Royces en Rolexen...

'...En alle aankomende Bikram docenten ter wereld betalen een paar duizend dollar om bij mij hun opleiding te volgen. Dat geld gebruik ik om tegen de beunhazen te procederen. Ziet u dit horloge? Er zitten zoveel diamanten op dat ik niet meer kan zien hoe laat het is. Een cadeau van iemand die zijn gezondheid terugkreeg na een jaar dagelijkse yoga. Ik handel in leven. Ik verkoop India en leven. Dat is mijn werk. Is mijn yoga minder heilzaam omdat ik garages vol auto's heb? Ga weg. Ik heb vorige week nog een journalist van The Times eruit gegooid omdat hij alleen maar vooroordelen zat te bazelen. Wat is het leven waard als je slechts wilt horen wat je al weet?

'Ik kan heel duidelijk uitleggen hoe ik tot deze yoga ben gekomen en waarom die gepatenteerd is. Het is geen uitvinding van mij, geen moderniteit die ik bedacht heb als oplossing voor alle welvaartziekten. Het uitgangspunt is, inderdaad, die vijfduizend jaar oude yogahoudingen. Uit alle duizenden bestaande houdingen heb ik er 26 geselecteerd. Dat is de essentie van Bikram yoga: 26 houdingen die alle organen en delen van het lichaam in 90 minuten een opfrisbeurt geven.'

William J. Broad gaf zijn pas verschenen boek The Science of Yoga, the Risks and Rewards het motto: There is no subject which so wrapped up in mystery and on which one can write whatever one likes without any risk of being proved wrong (as yoga).

'Maar ik heb de wetenschap en de ervaring aan mijn zijde. Ik heb yoga niet bedacht, ik ben yoga. Ik beoefen yoga al vanaf mij 2de jaar. Ik was heel jong toen ik met mijn familie van Calcutta naar een deel van India verhuisde waar ze hindi spraken. Mijn broers kregen les in hindi, en mijn moeder zei: 'Neem Bikram mee, dan kan ik even rustig koken.' Urenlang zat ik op schoot bij de leraar en toen mijn broers een snoepje kregen na afloop en ik er ook een wilde, zei hij: 'Maar Bikram, je hebt niks gedaan.' 'Hoezo', zei ik, 'ik heb twee uur lang op je schoot gezeten.' 'Nee', antwoordde de leraar, 'dat is niet genoeg.' Hij trok me aan mijn voeten omhoog en liet me bungelen en toen pas kreeg ik mijn snoepje. Een paar minuten duurde dat. De keren erop breidde hij het repertoire steeds verder uit.

'Pas jaren later, toen we weer in Calcutta woonden en ik eens een zaal vol yogi's zag, realiseerde ik me dat hij mij yoga had geleerd. Ik was 7 en zei tegen mijn vriendje dat kan ik beter, en uitslover die ik ben, liet ik het hem zien. De leraar was verbaasd en riep me bij zich. 'Hé jij, hoe heet je?' 'Bikram, meneer.' Deze man was niemand minder dan Bishnu Gosh. Hij werd mijn goeroe. Vele jaren later toen ik met gewichtheffen mijn knie had verbrijzeld en artsen mijn been wilden amputeren, zei Gosh: 'Kom naar huis jongen, en doe je oefeningen.' Dankzij yoga kan ik weer lopen.

'Ja, mijn benadering is nieuw en onconventioneel, maar ligt verankerd in de traditie. En precies daarin zit hem de kracht. Op onconventionele wijze blaas ik eeuwenoude gebruiken nieuw leven in, op een manier waarop mensen in Europa en Amerika, mensen met een druk leven, er baat bij hebben.'

Waarom niet in India?

'In India houden ze niet zo van mij. Er is aan veel gebrek daar, maar niet aan yoga. Ik heb in mijn jeugd jarenlang met Bishnu Gosh in India dag en nacht samengewerkt om mensen van hun klachten te helpen.

'Geld voor artsen had niemand, en yoga is gratis. Diabetes, hartproblemen, rugklachten, psychische problemen. Er zijn meer dan duizend yogahoudingen, ik ken ze allemaal en allemaal helen ze een specifiek deel van je lichaam. Het was een soort privéles, een beetje zoals je een tandarts bezoekt. Ik werkte hard, maar meer dan zestien, zeventien patiënten per dag kon ik niet aan. Ik dacht, als ik nu eens een manier zou kunnen bedenken, een yoga waarmee ik geen zeventien maar zeventienduizend patiënten op een dag kan helpen...'

Dan verdien ik geen 200 roepies maar 200duizend.

'Ha! Precies! Maar ook: dan heb je een doorbraak in de natuurlijke genezing. Ik dacht: Als het mij lukt een sequentie van yogahoudingen te maken, waarbij het hart, de longen, de lever, alles wordt gestimuleerd, dan zou ik duizenden mensen tegelijk een dienst bewijzen in de genezing en de preventie van klachten.

'Jou ken ik niet, ik ken je naam niet, maar door mijn yoga ben je in staat te profiteren van de werking ervan zonder dat je mij geconsulteerd hebt. Antibioticum werkt ook op heel veel soorten bacteriën tegelijkertijd. Waarom zou ik niet een yoga als een antibioticum kunnen bedenken, vond ik.'

Dat moet een opwindende maar ook utopische sensatie zijn geweest.

'Ik heb altijd de overtuiging gehad dat het zou gaan lukken. Ik heb altijd geweten dat ik iets groots voor elkaar zou krijgen.'

Waar zit uw twijfel?

'Ik twijfel nooit.'

Nooit? Hoe kun je zo blij zijn met jezelf? Relativeert u dan niks?

'Dit is geen blijheid. Er is gewoon niets dat me gelukkiger maakt dan het verspreiden van yoga over de wereld. In Europa is aan niets gebrek, maar wie kan zeggen dat hij echt gelukkig is? Ik houd ook van geld, natuurlijk, maar het is maar 5 procent van mijn echte geluk.

'Toen ik in Amerika kwam, had ik niks. Nu heb ik een huis in Beverly Hills. Weet je waarom? Omdat ik de tradities, de spiritualiteit van mijn land daarheen heb gebracht. Toen ik met mijn vader als klein jongetje in de rij stond voor een oude goeroe, schrok hij toen hij mij zag. Wie is dat jongetje? Mijn vader zei: dat is Bikram, mijn zoon. 'Zorg goed voor hem', zei de goeroe. 'Alles wat uit Bikrams mond komt heeft een universele waarde.'

Jij lacht. Een scène uit een film, denk je. Maar dit is India in de jaren veertig.'

Ik lach omdat u praat als de nieuwe Jezus, als een religieuze. Dat maakt me ongemakkelijk.

'Kalmeer. Ik verkondig geen geloof. Geloofde je in me toen je de eerste les nam? Nee, het werkte en daarom kwam je terug. Er is niks mystieks aan. Die hitte van 42 graden bijvoorbeeld is om te zorgen dat je gewrichten en spieren soepel blijven. Het cruciale zit hem in de selectie en de volgorde van de houdingen.

'Je zou die 26 houdingen kunnen vergelijken met muzieknoten, en de sequentie met een compositie. Yoga is van iedereen, natuurlijk, do, re, mi is ook van iedereen. Maar op het moment dat je ze in een bepaalde volgorde zet, wordt het een melodie.

'Mijn melodie. 26 houdingen zijn als de letters van het alfabet en staan voor 'honderd procent', van a tot z. Het beste zou zijn om de 84 houdingen te doen die Pantanjali in 2000 voor Christus al heeft geselecteerd, die doe ik zelf dagelijks, maar dan ben je vier uur bezig.

'Die 26 houdingen zijn precies voldoende om het lichaam voor 24 uur schoon te spoelen als een wc en het kost je niet meer dan 90 minuten. Good things come in small packages. Ieder van de houdingen activeert een ander deel van het lichaam. Alles komt aan de beurt: ademhaling, bloedcirculatie, spijsvertering, ruggengraat, centrale zenuwstelsel. Tezamen stimuleren ze het immuunsysteem. De houdingen volgen elkaar niet op een neutrale manier op.

Nee, en nu komen we op wat ik bedacht heb: ze volgen elkaar op, op een manier waarbij ze elkaar versterken, verdubbelen, aanslingeren.'

Dat snap ik niet.

'Elk gestimuleerd orgaan klopt op de deur bij het volgende orgaan. Om een voorbeeld te noemen: de les begint met een ademhalingsoefening waarmee je de longen groter maakt. Je rekt de longen op. Het hart krijgt een tsunami van zuurstof te verwerken en stuwt zuurstofrijk bloed door het lichaam waardoor vervolgens de meest duistere plekken die jarenlang hebben liggen dutten, plotseling worden gevoed.

'Je kunt het lichaam vergelijken met een Ferrari. Iedereen heeft een Ferrari, maar wat heb je eraan als je iedere dag in de eerste versnelling naar je werk rijdt en om vijf uur weer terug? Een yogi scheurt midden in de nacht als de politie slaapt in de vijfde, zesde versnelling in volle vaart naar Las Vegas, daar drinkt hij zijn warme chocolademelk en scheurt dan weer terug. Verheugd genietend van die enorme kracht. De meeste mensen gebruiken hun longen maar voor 50 procent. Als je alles maar op halve kracht gebruikt raak je uitgeput, neerslachtig, oud, of je wordt ziek.'

Met iets minder yoga en gezond eten, dat schiet toch ook al op?

Er bestaat niet zoiets als gezond eten. Het beste eten is: niks eten. Ik ontbijt en lunch al veertig jaar niet meer. Als iedereen de helft minder zou eten, zouden er veel minder ziekten zijn. Bovendien: Wat heb je aan superbenzine als het chassis, je skelet, aan flarden ligt? Ik houd van blueberry cheesecake. Ik ga graag naar McDonald's. Mijn yoga wordt trouwens McYoga genoemd, omdat het net als de burgers over de hele wereld hetzelfde is. Ik eet wat ik wil, want ik verteer alles.'

'Want uw spijsvertering werkt dankzij yoga op volle toeren.'

'Ja.'

Kunnen we de Bikram ideologie als volgt samenvatten: doe dagelijks je 26 houdingen, eet je taart en je vlees...

'... en leef zolang je wilt. Wie mijn yoga doet, bepaalt zelf zijn sterfdatum.'

Tenzij je geraakt wordt door een uit de bocht vliegende sportwagen.

'Ja. En als je daarbij een been breekt zou ik zeker het ziekenhuis bezoeken. Daarna kom je weer naar mijn lessen. Het is nooit te laat. Je bent nooit te oud of te ziek. Maar yoga doet pijn. No Hell No Heaven. Als yoga een pil was, zou iedereen die slikken.'

CV Bikram Choudhury

is geboren op 10 februari 1946 in Calcutta. Hij is een Indiase goeroe en bedenker van Bikram yoga, de zogenaamde 'hot yoga'; 26 houdingen uitgevoerd bij 42 graden celsius. In 1972 opende hij zijn eerste school in San Francisco. Intussen is dat aantal uitgebreid tot meer dan 720 over de hele wereld. Onder zijn aanhangers zijn veel Hollywoodsterren. Bij critici is hij voornamelijk bekend om zijn zakelijke talent en zijn verzameling Rolls-Royces en Bentleys.

undefined