Marnix College trekt 'zesjesregeling' in

In de onderwijswereld gaat men er echter van uit dat deze knieval voor de publieke opinie meer op de vorm van de overgangsregeling betrekking heeft dan op de inhoud. Een school mag immers zelf weten hoe hoog zij de lat legt en hoe ze de prestaties van de leerlingen beoordeelt. Als het Marnix College volgend jaar de zes voor twijfelgevallen vervangt door een vijf, behoedt de school zichzelf voor de storm van kritiek die het nu heeft geoogst.

Over de vraag of het 'zesjesgericht' in Ede op zichzelf staat of een curieuze verschijningsvorm is van een toenemende gestrengheid in het voortgezet onderwijs, lopen de meningen uiteen. De Amsterdamse hoogleraar onderwijskunde J. Dronkers ziet er een manifestatie in van de 'paniek bij de directie' over de slechte score van Marnix College in de Keuzegids Middelbare Scholen (waarin metingen van het dagblad Trouw en van de onderwijsinspectie zijn verwerkt). 'Vooral de prestaties van de havo-afdeling zijn bedroevend', zegt Dronkers. 'Die liggen ver onder het landelijk gemiddelde. In Gelderland neemt de havo een eenzame staartpositie in.'

Met het verhogen van de drempel tussen de klassen 2 en 3 heeft de directie van het Marnix College kennelijk gunstiger voorwaarden willen scheppen voor het eindexamen. Een eventuele verhoging van het slagingspercentage zou echter teniet worden gedaan door de stijging van het aantal zittenblijvers en dropouts.

Om de inspectie te kunnen behagen, moet een school niet aan haar cijfers prutsen, maar moet ze de waarde van die cijfers verhogen, meent Dronkers. 'Het ziet ernaar uit dat de schoolleiding het didactisch falen heeft willen afdekken. '

Volgens de meeste collega's van rector Janssens is de devaluatie van de zes een eigenaardige vertaling van zijn legitieme streven om de kwaliteit van het Marnix College te verbeteren. Ook zíj voelen de druk van de openbaarmaking van hun prestaties, en weten vaak nog niet welke eisen de tweede fase aan hen zal stellen. Het gevolg is een sluipende aanscherping van de normen.

Zo is op het Reinaert College in Hulst een zware - en tamelijk ingewikkelde - eindexamenregeling van toepassing verklaard op de overgang van onder- naar bovenbouw. Tot verdriet van sommige ouders. Een van hen ziet in het nieuwe regime een ontmoedigingsbeleid voor ambitieuze leerlingen. 'De school heeft er belang bij dat zij niet te hoog grijpen. Dat leidt tot doublures, slechte eindexamenresultaten en een negatief oordeel van de Inspectie. Dus worden potentiële gymnasiasten aangemoedigd om atheneum te gaan doen en wordt de havo bevolkt door leerlingen die beter zouden kunnen. De statistieken varen er wel bij, maar voor de betrokken scholieren is het een ramp. En hun ouders? Ze beklagen zich er onder elkaar wel over, maar zijn als de dood voor hun kind. Dat kan in de wijde omtrek immers niet naar een andere school.'

De waarnemend rector van het Hilversumse Roland Holst College, L. van Kaam, matigt zich geen oordeel aan over de situatie op andere scholen. Als de openbaarmaking van schoolresultaten echter ongezonde neveneffecten heeft, zou die aan een nadere analyse onderworpen moeten worden.

Volgens O. Bosma van de Onderwijsbond AOb staat de zaak van het Marnix College echter op zichzelf. 'Juist tegen de achtergrond van openbaarmaking van de schoolresultaten zie ik niet in wat scholen te winnen zouden hebben bij strengere normen. Zolang het college zich niet als eliteschool wenst te profileren, heeft het er eerder belang bij het vijfje om te zetten in een zes. Ook in materieel opzicht. De scholen worden immers bekostigd op basis van het aantal ingeschreven leerlingen. Zo beschouwd heeft een school baat bij zittenblijvers. Gelukkig speelt díe overweging in de praktijk geen rol.'