Mark Rutte wil door naar de volgende ronde: ‘Het virus onder controle krijgen staat op één’

Rutte (53) maakte zijn kandidatuur vrijdagavond bekend via Twitter en in een interview met De Telegraaf. ‘Mijn overtuiging is dat ik de ideeën en de energie heb om door te gaan.’ Hij benadrukt dat hij ook bereid is de VVD-fractie in de Tweede Kamer te leiden, mocht de VVD niet in het volgende kabinet komen. Op campagne zal hij voorlopig niet gaan, zegt hij ook. ‘Op dit moment vraagt corona al mijn tijd, energie en focus. Het virus onder controle krijgen staat op één.’

In de virusbestrijding ziet hij ook zijn grootste politieke uitdaging voor de komende tijd. ‘We zijn met zeventien miljoen mensen bezig om over de berg te komen, met een kaart die ons maar gedeeltelijk de weg wijst. Aan deze beproeving wil ik leiding geven.’

Zijn kandidatuur komt voor niemand meer als een verrassing, nu zowel binnen als buiten de VVD alle potentiële concurrentie voorlopig het nakijken heeft. Zijn huidige derde kabinet leek tot een jaar geleden afbreuk te doen aan Ruttes populariteit onder de kiezers. Directe electorale concurrenten als het CDA, D66 en Forum voor Democratie zagen kansen om de VVD te verslaan. Fvd slaagde daar zelfs in bij de provinciale verkiezingen van 2019. Sinds het uitbreken van de coronacrisis staan zij echter weer op grote achterstand en is Rutte in de kiezersgunst terug op zijn topniveau van 2012. Alleen Geert Wilders’ PVV komt in de peilingen nog enigszins in de buurt. Maar Wilders is geen serieuze concurrent voor het Torentje: te veel partijen willen principieel niet met hem regeren.

Langst zittende premier

Als het Rutte lukt om nog een keer de verkiezingen te winnen en daarna een kabinet te vormen, groeit de kans aanzienlijk dat hij de geschiedenisboeken ingaat als de langst zittende Nederlandse premier. Hij moet nu Willem Drees (PvdA), Charles Ruijs de Beerenbrouck (RKSP) en Ruud Lubbers (CDA) nog voor zich dulden. Die laatste is de langst zittende tot nu toe, met 11 jaar en 291 dagen in het Torentje. Rutte zat er op 14 oktober precies tien jaar. Een van de langst zittende VVD-leiders is hij inmiddels ook. Daarin moet hij alleen Pieter Oud nog voor zich dulden, die de partij vijftien jaar lang aanvoerde tussen 1948 en 1963.

Alle speculaties over Ruttes naderende afscheid van het Binnenhof zijn ook alweer een tijdje verdwenen sinds hij vorig jaar geen serieuze gooi deed naar het voorzitterschap van de Europese Commissie of de Europese Raad van regeringsleiders. Destijds werd er nog rekening mee gehouden dat hij binnen de VVD zou worden opgevolgd door fractievoorzitter Klaas Dijkhoff of voormalig minister Edith Schippers, maar ook die scenario's zijn voorlopig van de baan. Dijkhoff maakte onlangs bekend dat hij niet verkiesbaar is in maart. Hij laat nog in het midden of hij wel beschikbaar is voor een ministerschap. Schippers is inmiddels president van chemiebedrijf DSM Nederland. In de VVD wordt nog wel gehoopt op haar terugkeer op het Binnenhof, al zal dat niet als lijsttrekker zijn zolang Rutte door wil.