Mark had altijd een mes op zak, ook in de kliniek
BREDA - Ze verkeerden allebei in verwarde toestand, die vroege zondagochtend in oktober. Vladimir (27) had om 4.15 uur aan de deur gestaan bij psychiatrische kliniek Vrederust in Halsteren. Het ging niet goed, hij wilde opnieuw worden opgenomen. De dienstdoende verpleegkundige zei dat ze niets voor hem kon doen. Hij moest eerst een doorverwijsbrief halen bij de huisarts.
Mark (27) belde diezelfde ochtend rond 8.00 uur vanaf de gesloten afdeling met de verpleegkundige om te vragen of hij naar buiten mocht. Hij kreeg toestemming. Met een mes in zijn broekzak verliet hij de kliniek waar hij al vier jaar gedwongen was opgenomen.
Buiten liepen de twee dolende zielen elkaar tegen het lijf. Met fatale gevolgen. Vladimir werd twee weken later dood gevonden in een kuil in het bos, door messteken en verwurging om het leven gekomen. Mark L. zit donderdag in Breda voor de rechter op verdenking van doodslag. Een plompe jongen, bij vlagen ongedurig wippend op zijn stoel.
Er blijven veel vragen onbeantwoord tijdens de zitting. De belangrijkste: hoe kan het dat een zwaargestoorde patiënt die gedwongen op een gesloten afdeling verblijft, met een mes in zijn broekzak rondloopt?
Deze week was er ophef over tbs-kliniek de Rooyse Wissel, toen cliënten op tv vertelden dat zij vrij kunnen beschikken over drugs en vleesmessen. Het is kennelijk geen uitzondering in de geestelijke gezondheidszorg. Verdachte Mark zegt dat hij binnen Vrederust vaak een mes droeg. 'Eigenlijk meestal ja. Vanwege zelfverdediging.' Drugs waren er volgens hem ook gewoon verkrijgbaar.
Vrederust liet een externe evaluatie uitvoeren van de moord en concludeerde dat de instelling niets te verwijten valt. De familie van verdachte Mark is het daarmee niet eens, de nabestaanden van Vladimir evenmin. Die laatste stellen de ggz-instelling in een civiele zaak aansprakelijk voor de dood van hun zoon en broer. De Inspectie voor de Gezondheidszorg onderzoekt of de kliniek fouten heeft gemaakt.
Vladimir en Mark kenden elkaar oppervlakkig, uit de tijd dat ook Vladimir opgenomen was. Op die fatale ochtend zaten verdachte en slachtoffer samen op een boomstronk, vertelt Mark. 'Ik heb met hem een sjekkie gerookt. Ik heb met hem gesproken over religie. En daarna heb ik hem van het leven beroofd.'
Hoe het precies is gegaan, weet hij niet zeker. 'Ik was in de war. Ik liep met opgekropte frustratie over problemen in het ziekenhuis. Ik denk dat ik in een psychose ben terechtgekomen, in een waas.'
Mark herinnert zich dat Vladimir als eerste opstond. 'Toen heb ik hem van achteren aangevallen, hem op de grond gegooid. Ik heb hem in zijn hals gestoken, in zijn gezicht. Toen heb ik hem gewurgd en zand in zijn mond gedaan, zodat hij zo snel mogelijk uit zijn lijden werd verlost.'
Na afloop groef Mark een kuil. Hij legde Vladimir erin en bedekte hem met takken en bladeren. 'Ik ben nog even daar gebleven en heb wat sinas gedronken. Die had ik in mijn rugzak.' Terug in de kliniek, onder het bloed en de modder, vertelde hij dat hij buiten had gevochten met iemand. Zijn begeleiders vroegen niet door. Pas tien dagen later - 'het begon te knagen' - vertelde Mark zijn ouders het verhaal.
De officier van justitie eist vier jaar cel en tbs met dwangverpleging. Mark L. wordt 'sterk verminderd toerekeningsvatbaar' geacht, mede vanwege de waaier van diagnosen over hem: een vorm van autisme, aandachtstekortstoornis, psychotische stoornis, schizofrenie, een licht verstandelijke beperking en verslaving.
De verdachte hoort het allemaal op het oog luchthartig aan. Hij krijgt als laatste het woord en zegt tegen de familie dat het hem spijt. Echt. Daarna blikt hij met een vage grijns om zich heen. Dat is de druppel voor de zus van Vladimir. Ze schreeuwt en gooit vanaf de tribune iets zwarts in Marks richting. Haar schoen mist doel.
undefined
