Marcel Levi: ‘Veel niet-gevaccineerde Britten kunnen doodgaan, dat is een bewuste keuze van de regering’

De verregaande versoepelingen van de coronamaatregelen in Engeland zijn bovenal een ‘politieke keuze’, waarmee de regering grote risico’s neemt. Dat zegt Marcel Levi, voormalig ziekenhuisdirecteur in Londen.

Midden in een besmettingspiek vrijwel alle coronarestricties schrappen: Engeland deed het maandag. Met een stijgend aantal besmettingen, momenteel zo’n 50 duizend per dag, besloot premier Boris Johnson zelfs de nachtclubs van het slot te halen. Een schril contrast met Nederland, waar het kabinet na ongekend snel oplopende cijfers het nachtleven juist weer dichtgooide.

Marcel Levi kent beide landen goed. Tot voor kort was hij directeur van een groep Londense ziekenhuizen. Van dichtbij maakte hij de heftige eerste coronamaanden mee, toen de Engelse hoofdstad zwaar werd getroffen. Sinds april dit jaar is Levi weer terug in Nederland als voorzitter van onderzoeksfinancier NWO.

In Nederland leidde de opening van nachtclubs tot een ongekende besmettingspiek. Kijken ze in Engeland niet met grote zorgen naar de andere kant van de Noordzee?

‘Absoluut. De Engelsen trekken zich normaal gesproken niet zoveel aan van wat er in het buitenland gebeurt, maar wat zich de afgelopen weken in Nederland heeft afgespeeld, is niet onopgemerkt gebleven. Ik merk het alleen al aan mijn mailbox, ik kan de hele dag wel interviews geven aan de BBC. Dat een aanzienlijk deel van de Engelsen helemaal niet blij is met de versoepelingen ligt ook voor een groot deel aan hoe het in Nederland is misgegaan.

‘Wat al helemaal niet helpt, is dat de Engelse regering de versoepelingen als grote verlossing brengt. ‘Freedom day’. Het is over, klaar. Dat is de boodschap. Maar het blijft een heel vervelend virus. Zeker met de besmettelijke deltavariant denk ik dat het tricky kan worden.’

De Engelsen hebben de ontwrichtende kracht van het coronavirus eerder ondervonden, u zag het vorig jaar zelf in Londen. Hoe kan het dat de Britten ondanks die ervaring juist op dit moment versoepelen?

‘Het is vooral een politieke beslissing. Premier Johnson staat onder enorme druk van met name de conservatieve kant van zijn partij. Die vindt dat alles open moet. Die politieke krachten zijn heftiger dan in Nederland.

‘Daarnaast heeft Engeland best een hoge vaccinatiegraad: ongeveer 90 procent van de volwassenen heeft een eerste prik gehad, bijna 70 procent al een tweede. Veel mensen zijn dus goed beschermd en lopen zelf weinig risico. Die roepen ook eerder: gooi alles maar open.’

‘Daarmee sluiten veel Engelsen de ogen voor de risico’s voor niet-gevaccineerden. Dat zijn voor een groot deel mensen uit armere wijken. Daar heeft de rechts-conservatieve vleugel weinig boodschap aan. Je merkt dat de solidariteit gedurende de crisis afneemt. Dat is trouwens ook iets waar we in Nederland naar moeten kijken zo gauw er weer versoepelingen aankomen.’

Zijn de situaties in Engeland en Nederland eigenlijk wel met elkaar te vergelijken?

‘De besmettelijkere deltavariant heeft zich behoorlijk verspreid in Engeland. Volgens de cijfers meer dan in Nederland, al houden we het hier trager en minder goed bij dan de Britten, dus het kan al best op een vergelijkbaar niveau zitten. Ook de vaccinatiegraad van Nederland ligt niet heel erg ver af van die van de Britten.

‘De Engelsen gaan nu wel veel verder met de versoepelingen. Vrijwel alles mag weer. Gelukkig hebben we in Nederland juist een stapje teruggedaan. Dat was denk ik verstandig. Hier ga je nu waarschijnlijk een stabilisatie van het aantal besmettingen zien, hopelijk met niet al te veel ziekenhuisopnamen. Dat geeft wat meer tijd om het vaccinatieprogramma af te maken. Iedere week winst is belangrijk.’

In Engelse media waarschuwen deskundigen de afgelopen dagen dat het aantal besmettingen kan oplopen tot zelfs 200 duizend per dag. Hoe groot is de kans dat Engeland, net als Nederland, na enkele weken de versoepelingen weer terugdraait?

‘Dat past echt niet bij Boris Johnson. Die heeft zelfs voor de kerst van 2020, toen het volledig uit de hand liep, tot het laatst volgehouden dat er geen lockdown zou komen. Ik denk dat hij zich ook nu tot het allerlaatst gaat verzetten tegen maatregelen. Het zou een enorme knieval voor hem zijn.

‘Ik ben vooral bang dat Engeland een langdurige periode gaat krijgen van veel besmettingen, en zo nu en dan pieken in ziekenhuisopnamen. De crisis blijft dan doorsudderen. Ondertussen kunnen veel niet-gevaccineerde mensen doodgaan. En dat is met dit beleid wel een bewuste keuze die de regering maakt.’