‘Mantelzorgers en familieleden moeten bijspringen in de verpleeghuizen’

In sommige verpleeghuizen kan de helft van de medewerkers niet naar het werk komen. Het maakt dat verpleeghuizen de herfst en winter met vrees tegemoet zien. Mireille de Wee, bestuurder bij ouderenzorgorganisatie Mijzo: ‘Een ziekenhuis kan zorg afschalen, een verpleeghuis niet.’

Hoe penibel is de situatie?

‘Het is heel zorgelijk. Nu redden we het nog, maar we zitten pas aan het begin. Ik heb niet het gevoel dat dit over twee maanden voorbij is. Dat gebrek aan perspectief maakt het nog zwaarder voor de medewerkers.

‘Wij hebben in totaal 3.500 medewerkers, verdeeld over 28 locaties. Organisatiebreed is het verzuim nu opgelopen naar 8 procent, een paar procentpunten hoger dan normaal. Het betekent dat er elke dag honderden mensen thuis zitten. Maar de verschillen per locatie zijn groot: in enkele huizen is er nog niets aan de hand, maar we hebben ook een enkele locatie waar de helft van het personeel niet kan komen werken. De impact is dan heel groot.

‘We verdelen dan onze medewerkers over die locaties. Dat is ingrijpend voor onze medewerkers en de bewoners. Het is zeker geen ideale situatie hoe wij nu onze roosters rond moeten krijgen.’

Hoe kan dat tekort zo oplopen?

‘We moeten cohortafdelingen openstellen voor mensen met covid die uit het ziekenhuis komen, maar nog niet genoeg zijn hersteld om terug naar huis te kunnen, of die te ziek zijn om thuis te blijven.

‘Daarnaast stromen ook onze geriatrische revalidatie-afdelingen vol. Dat zijn herstelafdelingen voor mensen na een niet-covidgerelateerde behandeling in het ziekenhuis. Omdat de ziekenhuizen nu leeg moeten, is het belangrijk dat deze patiënten snel kunnen doorstromen naar de verpleeghuiszorg.

‘Dan hebben we nog covidcliënten in onze eigen huizen, die veel meer zorg vragen dan niet-zieke bewoners.

‘Al die ontwikkelingen vragen om meer personeel. Wij willen graag ons steentje bijdragen, maar met het hogere ziekteverzuim, met medewerkers die minimaal 24 uur moeten wachten op een testuitslag, die in quarantaine moeten omdat hun partner is besmet, is dat moeilijk. Het is in deze arbeidsmarkt al een uitdaging voldoende personeel te vinden, en dan komt dit er nog eens bovenop. We zijn elke dag aan het nadenken hoe we nu weer de roosters rond kunnen krijgen.’

Zijn er überhaupt oplossingen te verzinnen als het tekort zo groot is?

‘We werken met extra handen voor de zorg, een initiatief waarvoor oud-zorgverleners zich kunnen aanmelden, we nemen ex-KLM’ers in dienst, stafleden en behandelaars draaien ook mee in de diensten, en we proberen vooraan in de rij te staan bij de sneltesten. Daar zien we een mooie oplossing in. Het zou een positieve invloed hebben op de continuïteit van zorg als we niet een dag hoeven te wachten, maar binnen een uur weten of een medewerker aan de slag kan.’

En minder zorg verlenen?

‘Ziekenhuizen hebben nog de keuze, hoe pijnlijk en verdrietig ook, de zorg af te schalen. Dat kunnen wij niet, onze cliënten wonen bij ons, wij hebben voor ze te zorgen. Ook de huiskameractiviteiten, wijkverpleging en de dagbesteding proberen we in deze bijzondere situatie zoveel mogelijk door te laten gaan, samen met familieleden en mantelzorgers. In de eerste golf mochten zij niet de verpleeghuizen binnen, nu krijgen zij juist een grotere rol.

‘We kijken per locatie en per doelgroep wat het beste werkt. Hoe wij nu niet-professionele zorgverleners inzetten, is precies hoe het in de toekomst ook zonder corona vaker zal moeten. Wij krijgen meer ouderen en minder mensen die voor hen kunnen zorgen. Naar die zorgkloof gaan we toe. Wat dat betreft is het een goede leerschool: we zullen naar een andere werkelijkheid toe moeten, dan waar we de afgelopen jaren in zaten.’