Mannen alleen
Hij lijkt op Sammy Davis, en ook wel op die Spaanse gerant uit Fawlty Towers wiens naam ik nu even kwijt ben, al was het maar omdat hij net zo melancholiek als die twee uit zijn ogen staart....
Dat je onder de tien-, nee honderdduizenden door de stad slenterende mannen er zelden of nooit een ziet met de Amerikaanse of Europese van hun dromen, wijt Ihsan aan de 'verwarrende ogen' waarmee zijn landgenoten in het bestaan zijn gezet. Turkse mannen hebben erge, erge honger naar vrouwen en precies zo kijken ze er ook bij wanneer ze een mooie vrouw voorbij zien komen. Ze verraden er niet zozeer hun geilheid mee als wel de angst en het gebrek aan zelfvertrouwen. Wij hebben nooit de kans gekregen om ervaring op te doen, of het zou bij de hoeren moeten zijn, zegt Ihsan. Wij kunnen ons niet zelfverzekerd en elegant gedragen in de omgang met de andere sekse. Wij hongeren slechts. Het is een ramp voor het land.
Omdat hij zijn mobiele telefoon in de ene hand heeft en het stuur van de wagen in de andere, haalt hij zijn rechterbeen van het pedaal af om de Fiat met een voet op onnavolgbare wijze in de vierde versnelling te gooien. Wij gaan naar het Gülhane Park, waar de hele zomer lang een grote fancy-fair wordt gehouden en je de eenzame Turkse man in het wild kunt zien. Onderweg knijpt hij af en toe eens stevig in mijn arm, of hij wijst me op een passerend stel vriendinnen. Ja, roept hij dan maar weer, wij mannen begrijpen elkaar. Het is alleen jammer dat ik geen snor heb. Allicht dat een beetje vent een snor moet hebben, willen de vrouwen hem niet onmiddellijk voor een homo aanzien. Wanneer ik hem vertel dat dat in Nederland in feite net omgedraaid is, kan hij het niet geloven.
Nu hij ze zo met zijn allen ineens in groepjes bijeen ziet, in Gülhane Park, herinnert hij het zich weer. Hoe hijzelf, als jong dienstplichtige, twintig maanden achtereen hunkerde naar een foto van een blote vrouw, en er al die tijd dus geeneen te zien kreeg. Verschrikkelijke periode was dat. Ik moet dat maar in gedachten houden als ik een beschrijving zoek voor al die wezenloze blikken waarmee de matrozen en de militairen over de fancy-fair lopen, vindt Ihsan. We sluiten aan bij een rijtje jongens dat wacht tot ze bij de fotograaf van de kermis aan de beurt zijn. Op diens teken lopen we naar een podium waarop een jonge Zangeres zonder Naam-achtige verschijning in de buitenlucht Anatolische bluesnummers vertolkt. Terwijl zij doorzingt, moet de klant naast haar gaan staan en drukt de fotograaf een polaroidje af.
Hou vast, hou vast, fluistert Ihsan, en in mijn verwarring sla ik mijn linkerarm om de schouder van de artieste, die bij die aanraking direct ineenkrimpt. Pas nadat hij mijn arm een centimeter of vijf boven haar jurk heeft uitgetild, begrijp ik wat de bedoeling is: wij moeten net doen alsof we allebei een arm om haar schouder hebben. Zo makkelijk is dat. Terwijl ik enigszins beschaamd de polaroid in ontvangst neem, zoek ik onder het soldatenpubliek naar boze, afkeurende blikken. Maar er is niemand die er aanstoot aan heeft genomen. Niemand zelfs die mij heeft gezien. Er wordt slechts naar haar gestaard. Naar de zangeres. Een vrouw. Een verschijning uit een andere wereld.
Wim de Jong