Loesje?
Het Openbaar Ministerie eiste woensdag bij de kantonrechter duizend gulden boete van affichevereniging Loesje wegens 'ongebreidelde' wildplakkerij in Amsterdam. Wordt het tijd dat Loesje zich aan de regels gaat houden?...
M. Hermse, medewerker van Loesje: 'De grondwet garandeert vrijheid van meningsuiting. In het verleden zijn op heterdaad betrapte plakkers vrijgesproken met een beroep daarop. Maar het gaat alleen op als er in de stad onvoldoende legale plakplaatsen zijn. Eerlijk gezegd weet ik niet hoe de situatie in Amsterdam op dit moment is. Vaak is de kwaliteit van de legale plakplaatsen niet best. Ze zijn niet goed zichtbaar en er zit meestal een dikke laag van oude posters op. Dat is geen gezicht. De grote commerciële jongens krijgen de mooie plekken met hun abri's en mupi's.
'Het liefst willen wij voor Loesje ontheffing van het plakverbod op een aantal plaatsen, die we dan zelf kunnen onderhouden. Wij vinden het ook niet leuk dat onze affiches steeds verwijderd worden. De meeste mensen reageren positief op Loesje. We kregen net nog een telefoontje van een mevrouw die aanbood die eventuele boete van duizend gulden voor ons te betalen, mochten wij dat zelf niet kunnen.'
B. Müller, coördinator van het Rotterdamse Serviceteam Centrum: 'Wij verwijderen de affiches in opdracht van een aantal instanties, waaronder de gemeente. De plakkers laten we weten dat we de affiches nú alleen nog maar zo snel mogelijk verwijderen, maar dat we binnen afzienbare tijd ook de rekening zullen presenteren. Loesje wordt daar altijd heel boos om.
'Loesje moet zich ook in ons kunnen verplaatsen. Wij gaan twee keer in de week driftig met onze emmertjes op stap om affiches te verwijderen. Dat is hard werken en het is heel frustrerend als de boel de volgende dag weer helemaal is volgeplakt. Het kan me dan niet schelen of het een pakkende tekst van Loesje is, of iets anders. Komt u maar eens hier in het Oude Westen kijken. Het ziet er niet uit.'
L. Brandt Corstius, directeur Arnhems Gemeentemuseum, wijdde drie jaar geleden een tentoonstelling aan het tienjarig bestaan van Loesje: 'Ik ben ontzettend vóór wildplakken. Maar ja, ik ben ook voor graffiti, dus dat is niet zo vreemd. Ik vind Loesje heel goed. Ze hoeven van mij geen uitzonderingspositie te krijgen. Die hebben ze al omdat ze beter en leuker zijn dan anderen.
'Hoe dat juridisch geregeld moet worden, weet ik echt niet. Ik zou het heel jammer vinden als Loesje uit het straatbeeld zou verdwijnen.'
J. Walter, directeur van reclame-adviesbureau (rvh)2, verspreidde in de periode januari 1979 tot mei 1981 samen met R. van der Aa onder de naam 'mijnheer Jansen' affiches in Arnhem en Amersfoort: 'Natuurlijk kan ik me voorstellen dat winkeliers en ondernemers het niet leuk vinden als hun puien worden volgeplakt, maar je kunt het ook zien als een soort straatmeubilair. Loesje is een vorm van communiceren die de straten levendiger maakt. Toen ik voor de val van de muur in Oost-Berlijn was, schrok ik ervan dat de stad zo leeg was. Dat willen we toch niet? Laat de stad een beetje leven.'
H. Nieuwenhuis, secretaris van de Stichting Machiavelli die zich sterk maakt voor betere overheidsvoorlichting: 'Een boete voor Loesje lijkt me een armoedige beslissing van de rechter. Loesje is een vorm van communiceren waar Postbus 51 een voorbeeld aan kan nemen. Daarom hebben ze in 1994 van ons de Machiavelliprijs gekregen. Als Loesje alleen nog op een paar legale borden terecht kan, wordt het geïnstitutionaliseerd. De kracht is juist dat Loesje dat niet is.
'Ik sta er wel van te kijken. Gümüs weg, Loesje weg, het wordt armetierig in Amsterdam. Of is dat demagogisch gezegd? Ik weet gelukkig zeker dat Loesje toch wel manieren vindt om zich te uiten.'
H. Vorselman, woordvoerder van de dienst Milieu en Openbare Werken in Arnhem, de stad waar Loesje begonnen is: 'Wij hebben geen problemen met Loesje. Als wij een plakker van Loesje op heterdaad betrappen, dan wordt die gestraft, maar niet harder dan anderen. In het verleden is er wel overleg geweest om het plakken in goede banen te leiden.'
J. Brouwer, algemeen directeur van Publex: 'Ik heb er moeite mee dat dingen beklad zouden mogen worden omdat ze van de gemeente zijn. U moet zich voorstellen dat Loesje bij u de voordeur of de auto komt onderplakken. Dan bent u niet blij.
'Bij wildplak hebben veel mensen een romantisch beeld van jongens en meisjes die 's nachts op hun fietsje met emmers lijm de stad ingaan met affiches van ideëele instanties. Zo is het al lang niet meer. Ook grote internationale bedrijven houden zich met wildplak bezig. Het mag niet en je kunt voor Loesje nu eenmaal geen uitzondering maken.'
Raoul du Pré