Live: Vaticaan bestraft vanaf nu vaccinweigeraars • Aantal aan corona overleden 80-plussers in VK flink gedaald

Het liveblog voor vrijdag 19 februari is hier te vinden.

Een groep van 5700 kapsalons, met samen 23.000 werknemers, doet een oproep aan de politiek. Ze zeggen dat ze door de coronacrisis op punt van omvallen staan en dat de steunregelingen niet voldoende zijn.

‘De lockdowns hebben ons keihard getroffen. We zijn nu al bijna 16 weken dicht en dat zonder alternatieve inkomsten, terwijl onze forse loonkosten, huur of hypotheek en andere vaste lasten blijven doorlopen. Om onze medewerkers te kunnen doorbetalen, hebben we onze financiële reserves aangesproken. We hebben betalingen als huur en belastingen uitgesteld, sommigen hebben leningen afgesloten. Het gaat ons jaren kosten om deze schulden af te betalen. De steunmaatregelen zijn voor ons minder geschikt en niet toereikend’, luidt de noodkreet van de kappers.

Ze vragen de politiek snel met hen om de tafel te gaan zitten. ‘Ga met ons in gesprek voordat het voor veel kapsalons te laat is. De kapsalons met personeel zijn tenslotte de motor van de kappersbranche’, betogen ze.

Veel kapperszaken door heel Nederland hielden donderdagavond een actie waarbij ze van 18.00 tot 20.00 uur de lichten in hun salon aandeden, onder het motto 'licht aan voordat het uitgaat'. Daarmee wilden ze aandacht vragen voor de nijpende situatie waarin ze verkeren. (ANP)

De vaccinatiebereidheid onder de Nederlandse bevolking neemt toe, blijkt uit nieuwe cijfers van het RIVM op het Coronadashboard die elke drie weken worden geactualiseerd. In de laatste week van januari gaf drie op de vier ondervraagden aan het coronavaccin te willen ontvangen, begin november gold dit bij een kleine helft van de respondenten. In de leeftijdsgroep 40 tot 54 jaar steeg het vertrouwen in de coronavaccins het meest, tussen eind september en eind januari steeg de bereidheid met 32 procent. Onder tieners en begin twintigers nam in november de gewilligheid voor vaccins af, maar ze steeg sindsdien tot 67 procent. De bereidheid is het hoogst onder de 70-plussers, van deze groep wil 92 procent gevaccineerd worden.

Semina Ajrović en Xander van Uffelen

In Gods huis is plaats voor iedereen, behalve dan voor mensen die zich niet hebben laten vaccineren tegen covid-19. Vaticaanstad wordt namelijk het eerste land ter wereld dat vaccinatieweigeraars gaat bestraffen. Iedereen met een dienstverband in het kleinste land ter wereld, loopt vanaf heden het risico ontslagen te worden als hij of zij weigert een coronavaccin te nemen.

Enkel wanneer er een geldige medische reden aan zo’n weigering ten grondslag ligt, is de paus bereid over zijn hart te strijken. Gewetensbezwaren omdat er bij de ontwikkeling van het vaccin weefsel uit geaborteerde foetussen kan zijn gebruikt, tellen niet. Het decreet werd 8 februari getekend en is bedoeld om iedereen binnen de muren van Vaticaanstad te beschermen. Ook is het een manier van paus Franciscus om te laten zien hoe serieus hij het virus neemt. Eerder al zei hij dat iedereen een morele verplichting heeft zich te laten vaccineren ‘omdat het weigeren van een vaccin kan leiden tot risico’s bij anderen.’

Vaticaanstad is een absolute monarchie met de paus aan het hoofd en die heeft in die hoedanigheid de bevoegdheid eigen regels en wetten op te stellen. Er werken zo’n vijfduizend mensen binnen de muren en het land wordt binnenkort waarschijnlijk het eerste land ter wereld dat de gehele bevolking heeft gevaccineerd. Paus Franciscus ontving onlangs zijn tweede dosis van het Pfizer-vaccin, net als de emeritus-paus Benedictus XVI, die in een klooster in de tuinen van het Apostolisch Paleis woont. Het Vaticaan biedt ook prikken aan, aan de vele daklozen die zich geregeld ophouden in de zuilengalerij van Bernini.

Jarl van der Ploeg

Het aantal tachtigplussers dat in het Verenigd Koninkrijk aan corona overlijdt is afgelopen weken drastisch gedaald. Op 22 januari, op het hoogtepunt van de piek, waren het er bijna 700. Inmiddels is dat teruggebracht tot een kleine 300 per dag, een daling van bijna 60 procent. De daling in deze leeftijdsgroep is sterker dan bij de eerste golf, wat erop duidt dat de vaccinaties effect hebben. 

Over vrijwel de gehele linie holt het aantal besmettingen achteruit. Alleen bij kinderen is er een lichte stijging waarneembaar. Naar schatting 1 op de 200 Britten is nu besmet met het virus. Door dit lage aantal wordt de druk op Boris Johnson verhoogd om haast te maken met de terugkeer van het normale leven. 

Massawerkloosheid
Eerder vandaag verscheen een rapport van de Resolution Foundation waaruit blijkt dat het Verenigd Koninkrijk afstevent op massawerkloosheid. Hoe langer de lockdown duurt, hoe ernstiger de economische situatie wordt. Er is echter weerstand tegen een snelle versoepeling van de regels. Minister van Volksgezondheid Matt Hancock, ziekenhuisdirecteuren en een deel van de wetenschappelijk adviseurs is tegen. Ook de Labour Partij, onder wie de Londense burgemeester Sadiq Khan, wil niet dat het slot er te snel af gaat. 

Alle zeventigplussers zijn inmiddels ingeënt en eind april moeten alle vijftigplussers aan de beurt zijn geweest. Meer dan 99 procent van de coronaslachtoffers komen uit die leeftijdsgroepen.

VK-correspondent Patrick van IJzendoorn

Pfizer/BioNTech onderzoekt hoe veilig en effectief hun coronavaccin is voor gezonde zwangere vrouwen. De bedrijven zijn een studie begonnen met vierduizend vrijwilligers.

Zwangeren lopen meer risico op ernstige symptomen als ze ziek zijn geworden van het virus. Als ze een beroep hebben met veel risico op besmetting wordt hun soms aangeraden een vaccin te nemen. Terwijl er geen bewijs is dat het veilig is voor hen of hun ongeboren kind.

Zwangere vrouwen waren uitgesloten van de grote klinische onderzoeken in de VS die het Amerikaanse Pfizer heeft uitgevoerd om het vaccin goedgekeurd te krijgen. In de VS is het Pfizer/BioNTech-vaccin al wel toegediend aan zwangeren.

De studie wordt uitgevoerd in de VS, Canada, Spanje, Groot-Brittannië, Argentinië, Brazilië, Chili, Mozambique en Zuid-Afrika. De vrouwen krijgen het eerste vaccin toegediend tussen week 24 en 34 van de zwangerschap en dan drie weken later de tweede prik.

Vanzelfsprekend is er een controlegroep die een placebo krijgt. Deze vrouwen krijgen na de bevalling een echt vaccin aangeboden. (ANP)

Met de steun van de Tweede Kamer heeft het kabinet donderdag de eerste horde genomen in de race om de avondklok te redden. Warm is die steun niet meer, na het ‘juridisch geklungel’ rond de crisismaatregel. 

Een totale afgang, een puinhoop, broddelwerk, juridisch geklungel en staatsrechtelijke spaghetti. Woordvoerders kwamen donderdag hyperbolen tekort in een Tweede Kamer die zich duidelijk in haar hemd gezet voelde door het geblunder met de avondklok. Die werd dinsdag door de rechter van tafel geveegd, al kon het kabinet de onmiddellijke opheffing vermijden voorafgaand aan het hoger beroep dat vrijdag dient. Om te voorkomen dat de avondklok alsnog verdwijnt, moest de Kamer in de houding springen om met turbospoed ‘het gammele bouwwerk van het kabinet te stutten’, zoals SP-Kamerlid Maarten Hijink het noemde.

Concreet sprak de Kamer donderdag over het opnemen van de avondklok in de coronawet, die al de juridische basis vormt onder de rest van de geldende coronamaatregelen. Het kabinet nam de avondklok vorig jaar niet in die wet op, maar deed bij de invoering een beroep op een bijzondere noodwet uit 1996. Het kwam het kabinet duur te staan toen de rechter die route deze week als ‘niet legitiem’ beoordeelde. Want acute nood – zoals bij een dijkdoorbraak – ontbrak.

Lees hier het hele verslag van het Tweede Kamerdebat.

Dion Mebius

De farmaceuten Pfizer en BioNTech waren aanvankelijk van plan hun coronavaccin voor 54,08 euro per dosis te verkopen, in plaats van de huidige 15,50 per dosis. Dat schrijven de Duitse kranten Süddeutsche Zeitung en de Tagesschau op basis van geanonimiseerde bronnen.

Formeel is de prijs van het Pfizer vaccin niet openbaar. Afgelopen december echter, deelde een Belgisch staatssecretaris per abuis een prijslijst van een aantal vaccins, waarop stond dat een dosis Pfizer/BioNTech 12 euro kost. De Duitse kranten schrijven dat de uiteindelijke prijs iets hoger is uitgevallen, op 15,50.

Die aanvankelijk hoge prijs zou wel verklaren waarom sommige EU-landen in eerste instantie twijfels hadden eer ze overgingen tot aankoop van het Pfizer-vaccin. Pas in november tekende de EU een contract, nadat een forse prijsverlaging was uitonderhandeld. BioNTech liet aan de Süddeutsche Zeitung en Tagesschau weten dat het bedrijf geen winst maakt op het vaccin en alle inkomsten direct weer investeert.

Jarl van der Ploeg

De nieuwste coronavariant die op een zorgwekkende manier is gemuteerd, is inmiddels aangetroffen in veertien landen, zo blijkt uit een internationaal overzicht dat onderzoekers van onder meer de Universiteit van Edinburgh bijhouden. Nederland wordt daar nog niet op vermeld, maar variant B.1.525 is ook hier al twee keer ontdekt.

De landenlijst maakt duidelijk dat de virusvariant zich al wereldwijd verspreidt: van Australië tot de Verenigde Staten en van Ghana tot België. Hij is in totaal nu 142 keer aangetoond.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) meldde eerder dat de bewuste versie van het virus is gevonden in de regio's Rotterdam-Rijnmond en Limburg Noord. Het instituut doet nog nader onderzoek, net als onder meer de Britse en Deense gezondheidsdiensten.

Wat ‘extra alarmerend’ is aan variant B.1.525, is dat hij een mutatie bevat die ook zit in andere problematische versies van het virus, zoals de Zuid-Afrikaanse en Braziliaanse varianten, zegt een woordvoerder van het RIVM. ‘Deze mutatie lijkt van invloed te zijn op de werking van de huidige generatie vaccins’, aldus de woordvoerder. (ANP)

Meer weten over corona in andere landen? Hier vindt u de belangrijkste grafieken en kaarten.

Er is een fors aantal maatregelen getroffen om de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart zo veilig en betrouwbaar mogelijk te laten verlopen. De rechter doet vrijdag uitspraak in het kort geding dat de Partij voor de Dieren heeft aangespannen om briefstemmen voor iedereen mogelijk te maken. Op dit moment mogen alleen 70-plussers per brief stemmen. 

Lees verder: Eerder stemmen, per brief en hoe zit het met de veiligheid? 13 vragen en antwoorden over stemmen in coronatijd.

Oorspronkelijk dacht demissionair justitieminister Ferd Grapperhaus dat een ‘hyperbeperkende maatregel’ niet in de coronawet paste: ‘een speciale wet’ was meer op zijn plaats. Na de uitspraak van de voorzieningenrechter wees Raad van State nogmaals erop dat een avondklok wél daarin opgenomen kan worden. ‘Kennelijk’ was het toch mogelijk, zei Grapperhaus vanmiddag in het debat met de Tweede Kamer over de avondklok.

De spoedwet zit volgens Grapperhaus ‘kwalitatief goed in elkaar’. Toch kan hij ‘niet zeggen dat dit een betere keus is’ ten opzichte van nu ingevoerde wetgeving.

Het leidt tot irritatie in de Tweede Kamer. Van Dam (CDA) ervaart de situatie als een ‘Catch 22’, een paradoxale situatie waarin het onmogelijk is om een gewenste uitkomst te bereiken doordat tegenstrijdige regels dat niet toelaten. Volgens hem wil het kabinet kost wat kost voorkomen de indruk te wekken niet achter de nu ingevoerde wetgeving te staan, mogelijk ‘om boetes vanavond te voorkomen’. ‘Ik weet echt niet wat ik hier aan het doen ben’, aldus Van Dam.

In debat met Rutte was de Tweede Kamer al bang donderdag een hele dag te debatteren voor ‘een reservenummertje’: een wet die niet in werking treedt, als het kabinet het hoger beroep uiteindelijk wint.

Grapperhaus wil niet vooruitlopen op de toekomst van coronaboetes, als het hoger beroep van het kabinet mislukt. Hij noemt dat een ‘eigenstandige afweging van het Openbaar Ministerie’, waarover hij pas zijn mening deelt na de uitspraak.

Nick de Jager

Een speciale vaccinatiegezant gaat uitzoeken hoe de productie van coronavaccins in Nederland versneld kan worden. Minister Hugo de Jonge (VWS) heeft de 62-jarige Hans Schikan, een ondernemer en bestuurder met veel ervaring in de biofarmaceutische industrie, aangesteld om deze rol te vervullen. Zijn officiële titel luidt Special Envoy Vaccins. Daarover is de Tweede Kamer donderdag per brief geïnformeerd. Het is een reactie op een motie van Pieter Heerma van het CDA.

Schikan gaat kijken hoe de in Nederland aanwezige capaciteit benut kan worden om de productie van vaccins op te schalen. Ook gaat hij in beeld brengen hoe het Nederlandse bedrijfsleven op wat voor manier dan ook een bijdrage kan leveren aan de vaccinproductie. En of eventuele obstakels weggenomen kunnen worden. Zijn rapportage met concrete aanbevelingen wordt medio maart 2021 verwacht.

Schikan is gevraagd zijn inventarisatie voor te leggen aan het Europese Parlement, dat ook uitzoekt hoe de vaccinproductie opgeschaald kan worden.

Haro Kraak

In 2020 zijn op aarde de stilste weken sinds twintig jaar gemeten. Als gevolg van de pandemie en de daaruit voortvloeiende beperkende maatregelen trilde de aarde aanzienlijk minder dan normaal. Meetstations over de hele wereld namen tot de helft minder trillingen waar als gevolg van de afgenomen activiteit van de mensheid.

Een team van seismologen uit 33 verschillende landen meldt dit vandaag. Medio vorig jaar berichtten seismologen ook al over de sterk afgenomen seismische ruis. Deze ruis is een constante trilling die wordt veroorzaakt door uiteenlopende activiteiten: van verkeersbewegingen tot industriële werkzaamheden. 

Redactie

Premier Rutte is ‘niet optimistisch’ over de ontwikkeling van het aantal coronabesmettingen in Nederland. ‘We zijn de derde golf voor ons aan het uitduwen’, zegt hij vanmiddag in het debat met de Tweede Kamer over de avondklok. 

Komend weekend is het Outbreak Management Team bijeen om over het pakket maatregelen na 2 maart te adviseren. De premier verwacht niet dat veel versoepelingen mogelijk zijn. Hij zegt dat de avondklok en bezoekersbeperking aan huis samen ‘8 tot 13 procent van het aantal besmettingen’ voorkomen, zoals RIVM-modellen stellen. De avondklok misschien nog wel meer dan de bezoekersbeperking, zegt de premier: de avondklok valt immers te handhaven.

Het is volgens Rutte bijna onmogelijk om de effectiviteit van de avondklok te meten, want de maatregel is moeilijk los te koppelen van de bezoekersbeperking. Niet alleen zijn ze ongeveer op hetzelfde moment ingevoerd, ook hebben ze hetzelfde doel voor ogen: contactmomenten beperken.

In principe staat de avondklok bij elk beslismoment op de nominatie om afgeschaft te worden, benadrukt de premier, ‘maar je wilt natuurlijk ook iets in het voortgezet onderwijs’. En ‘ook iets in de economie’, al betwijfelt Rutte of een versoepeling voor bijvoorbeeld winkeliers mogelijk is na 2 maart.

Rutte zegt de Kamer toe een ‘uiterste poging’ te zullen doen om de gevolgen van coronamaatregelen voor het welzijn van burgers beter in kaart te brengen. Vooral GroenLinks, ChristenUnie en SGP willen meer ‘harde cijfers’ zien over wat de vrijheidsbeperking teweegbrengt. Rutte wijst erop dat onder meer de Gedragsunit van het RIVM op de sociale gevolgen van de pandemie let. Maar de cijfers kunnen ‘explicieter’, beseft hij. ‘Dat pik ik op.’

Nick de Jager

‘U bent de vleesgeworden oneerlijkheid van Nederland’, fulmineert Wilders tijdens het debat over de avondklok in de richting van premier Rutte. De PVV-leider vindt het niet te rijmen dat het kabinet zo snel een spoedappèl kon aanvragen tegen de uitspraak van de Haagse rechter over het schrappen van de avondklok, terwijl met de afwikkeling van bijvoorbeeld de toeslagenaffaire en het Groningse gasdossier jaren gemoeid zijn.

‘Die avondklok is er niet voor mij’, reageert Rutte. ‘Wij moeten de volksgezondheid van Nederland beschermen, zodat we een derde golf kunnen voorkomen. Daarom is het belangrijk dat deze spoedwet met deze spoed wordt behandeld.’

‘Het interesseert mij niet wat er nu moet gebeuren’, vervolgt Wilders. Het gaat hem om ‘mensen die niet Mark Rutte heten. Die mensen hebben niks gekregen.’

De toeslagenaffaire en de Groningse huizenverzakking zijn ‘vreselijke gebeurtenissen’, zegt Rutte, waarvan de afwikkeling ‘de permanente aandacht’ van de premier heeft. ‘Met man en macht wordt gewerkt’ aan oplossingen, geeft hij aan. ‘Als we daar spoedrecht voor nodig hebben, zetten we het in.’ Maar elk van die drie onderwerpen vereist een eigen aanpak, aldus Rutte.

Nick de Jager

Volgens Stieneke van der Graaf is steun van de ChristenUnie voor verlenging van de avondklok na 2 maart, waarover de Tweede Kamer volgende week beslist, allerminst zeker. ‘Het sein staat op oranje’, zegt zij. ‘Er zijn serieuze vragen te stellen over de proportionaliteit van de maatregel’. Volgens Van der Graaf moet het kabinet met een betere onderbouwing komen waarom een avondklok nodig is. Daarbij is een ‘bredere afweging’ nodig dan een die enkel is gebaseerd op epidemiologische argumentatie.

Voor steun aan de spoedwet wil de CU de beantwoording van vragen in het debat afwachten. De gebeurtenissen van deze week suggereren ‘juridische koppigheid’ van het kabinet, zegt Van der Graaf. ‘Waarom wacht het niet het hoger beroep af?’, wil de ChristenUnie onder meer weten.

Volgens Van Kooten-Arissen (eenmansfractie) probeert het kabinet de macht ‘rücksichtslos naar zich toe te trekken’. Ze stelt dat het kabinet met een ‘verbluffend staaltje bestuurlijk spierballenvertoon’ de trias politica verwaarloost. Ook vindt zij het democratisch niet juist dat de overheid te midden van een rechtszaak een persconferentie op nationale televisie ingelast. ‘Heeft de burger dan nog een eerlijke kans?’, vraagt zij zich af. De bijdragen van alle politieke partijen in het eerste termijn zijn nu geweest, Rutte en Grapperhaus reageren na een schorsing van een half uur.

Nick de Jager

Kröger (GroenLinks) ziet dat ‘de sluimerende lockdown’ veel slachtoffers brengt, waarbij ze de avondklok als meest ingrijpende maatregel ziet. De politica ziet dat het kabinet ‘hard op de vingers’ is getikt door de rechter. Kröger wil dat de proportionaliteit van de maatregel opnieuw wordt gewogen en vraagt het kabinet om ‘een impact assessment’. De maatschappelijke gevolgen van een avondklok moeten worden gemonitord, zegt zij. ‘We moeten met een bredere blik naar de crisis kijken.’

‘Waarschijnlijk hebben nog nooit zoveel Nederlanders een rechtszaak gevolgd’, zegt Groothuizen (D66), ‘en tussendoor was er nog een rommelige persconferentie’. Hij stelt dat ‘de drie staatsmachten in een staatsrechterlijke spaghetti zijn beland’, nu in de Tweede Kamer wordt gestemd over een spoedwet terwijl de rechter nog uitspraak moet doen over het hoger beroep. ‘Pijnlijk’, zegt Groothuizen. D66 wil beantwoording op een aantal vragen (wat gebeurt er met de boetes?) voor het steun toezegt.

Volgens Henk Krol is het kabinet schuldig aan ‘en dat woord gebruik ik niet vaak, machtsmisbruik’. Op ‘een on-Nederlandse manier’ slaagde het kabinet ‘in turbotempo’ erin de afschaffing van de avondklok op te schorten tot het hoger beroep. ‘Hoe zit het dan met rechtsgelijkheid?’

Nick de Jager

De ademtest die corona detecteert, is tóch in orde. Het blaasapparaat wordt dan ook alsnog in gebruik genomen bij de Nederlandse teststraten. Hoe kon het apparaat enkele geïnfecteerden ten onrechte hebben doorgelaten? Lees hier verder.

Maarten Keulemans

 ‘Hoe versta je vrijheid?’, vraagt Van Dam (CDA) zich af in zijn bijdrage. ‘Dat kan je voorstellen als een ik-woord, maar vanuit de sociaal-christelijke traditie zie ik het als een wij-woord.’ CDA blijft voorstander van een avondklok om het aantal besmettingen te drukken. ‘Ook voor mijn vrijheid’, zegt Van Dam. Wel wil hij de duur van de spoedwet beperken tot drie weken.

Hijink (SP) vindt het ‘geen prettige bezigheid om de scherven van het kabinet op te ruimen’. Hij stelt vast dat het ‘verliezen van een rechtszaak tegen virusontkenners’ het draagvlak voor maatregelen geen goed doet. Eerder zei de minister-president dat er geen andere juridische basis voor de avondklok kon worden gevonden, memoreert Hijink. ‘En nu kan dat wel. Heeft hij de Kamer toen goed geïnformeerd?’, vraagt hij zich af. Ook wil de SP’er weten hoe afschaffing van de avondklok, in een later stadium, zich verhoudt tot de opening van de middelbare scholen. ‘Wat is het plan?’

Een juridische fout is geen reden om de steun voor een avondklok in te trekken, zegt Kuiken (PvdA), maar ze wil ‘niet nog een keer nat gaan’. Dat zou ‘echt een blamage’ zijn. Ze is ‘ervan overtuigd’ dat een avondklok bijdraagt aan virusbestrijding en zo andere versoepelingen, zoals het openen van de middelbare school, eerder mogelijk maakt. Wilders (PVV) beschuldigt haar in een interruptie dat Kuiken ‘een lam’ van het kabinet is. ‘Waar is dat nu voor nodig?’, zegt Kuiken. De PvdA’er ‘laat zich niet aanpraten’ dat zij tegen de vrijheid van burgers is. ‘Daar ben ik iets te veel leeuwin voor.’

‘Ook al betekent Kuzu in het Turks lam’, speelt DENK-politicus Kuzu in op Wilders’ metafoor, blijft hij ‘als een leeuw strijden’ tegen de avondklok, ‘een pestmaatregel van een dictatoriale premier’. Volgens hem heeft de rechter ‘keihard afgerekend’ met de handelswijze van het kabinet, om redenen die DENK naar eigen zeggen al wekenlang betoogt. ‘Ik zeg het niet graag, maar we krijgen gelijk.’ Kuzu beschuldigt ‘avondklokdictator’ Rutte van ‘dedain’. Kamervoorzitter Arib vindt het ‘nog wel wat’ om een premier zo te noemen. ‘Ik ga over mijn eigen woorden’, reageert hij.

Nick de Jager

Kamerlid Van Wijngaarden (VVD) wil ‘in het land van zeventien miljoen amateurvirologen’ zelf ‘geen epidemioloogje spelen’, maar zegt dat het aantal besmettingen onvoldoende onder controle is. ‘De Britse variant is nog steeds bezig met een opmars en een overname’. Hij wijst de Kamer op een ‘tragiek’: de niet stijgende besmettingscijfers suggereren wellicht dat een avondklok niet nodig is, maar misschien komt die ontwikkeling juist door die ‘noodzakelijke rotmaatregel’.

Gevaccineerde ouderen kunnen in Israël weer ‘hun kinderen knuffelen’, ziet Van Wijngaarden. ‘Dat is de vrijheid waarnaar we allemaal snakken. Nu boven onze stand leven, zou ons duur komen te staan.’

Volgens Van Esch (PvdD) ‘heeft het kabinet hier een puinhoop van gemaakt’. Ze merkt op dat de avondklok al ‘een behoorlijk lange periode’ is ingesteld, terwijl de juridische legitimiteit door de rechter is weggewuifd. Dat vindt de Partij voor de Dieren ‘zeer bezwaarlijk’. Nu moeten volksvertegenwoordigers volgens haar ‘niet streven naar een record spoedwetten aannemen. We zitten hier om het kabinet te controleren, niet om achteraf de puinhoop op te rapen’, zegt Van Esch.

Nick de Jager

Van Otterloo (50Plus) wil dat de Tweede Kamer oog houdt voor ‘de zeer ernstige pandemie’ waarin de wereld verkeert. Hij wijst in het debat over de avondklok op de ‘duizend meer crematies’ die uitvaartbedrijven melden. Van Otterloo is ‘uiteraard tegen elk verbod dat niet nodig is, maar als de vrijheid van de een staat tegenover de gezondheid van de ander’, kiest hij voor het tweede. Wel vindt 50Plus dat het kabinet met zijn coronabeleid ‘het draagvlak voor de maatregelen ondermijnt’.

Van Haga (FvD) gelooft dat het kabinet ‘een van de strengste lockdowns’ ter wereld heeft ingesteld. Zijn partij vindt de juridische inkadering van de avondklok niet zo interessant, het is sowieso een ‘ontoelaatbare inperking van de vrijheid’. Wel prijst hij Viruswaarheid voor hun juridische strijd tegen de coronamaatregelen, ‘zoals ik dat hier in de Kamer doe’. Ook complimenteert Van Haga Volkskrant-journalist Maarten Keulemans, die een artikel schreef over de achteraf te ernstige prognoses  over de Britse variant van het virus. 

Nick de Jager

In Turkije worden met ingang van volgende maand de coronamaatregelen geleidelijk versoepeld. In het hele land gaan op 1 maart de scholen weer open en per provincie wordt bekeken of de weekendlockdowns opgeheven kunnen worden. De provincies worden verdeeld in vier categorieën.

Vanwege een stijging van het aantal besmettingen werden in december weekendlockdowns en een avondklok ingevoerd. Ook koffiehuizen en restaurants gingen dicht. De scholen waren, na een korte versoepeling in het najaar, al eerder weer gesloten.

Overigens is de feitelijke toestand minder stringent dan het woord ‘weekendlockdown’ suggereert. De winkels zijn op zaterdag en zondag dicht, maar voor winkels waar (ook) voedingswaren worden verkocht, geldt een uitzondering. Winkeliers rekken de regels bovendien royaal op. Burgers begeven zich in het weekend zonder problemen op straat.

Volgens president Recep Tayyip Erdogan zal Turkije in maart ‘grote stappen vooruit zetten’ met het vaccineren. Er worden opnieuw grote hoeveelheden vaccins ingekocht. Tot nu heeft Turkije alleen het vaccin van het Chinese Sinovac gebruik. Zo’n 5,7 miljoen mensen zijn gevaccineerd, op een bevolking van 83 miljoen.

Rob Vreeken

Bij aanvang van het debat komt eenmanspartij Van Kooten-Arissen met een ‘ordevoorstel’ om de spoedwet controversieel te verklaren. Bij een meerderheid zou de Tweede Kamer vandaag alleen over het coronabeleid debatteren en niet over extra wetgeving om een avondklok in te stellen. Wilders (PVV) noemt het een ‘terecht voorstel’ en ook de Partij van de Dieren, Forum van Democratie en Henk Krol steunen het idee; niet genoeg voor een meederheid.

Volgens Kees van der Staaij vereist de kwestie ‘heel veel debat’. De SGP stelt voor dat eerst iedereen zijn betoog houdt.

Nick de Jager

In de regio Amsterdam openden in 2020 – ondanks corona - 101 buitenlandse bedrijven een nieuwe vestiging. Dat leverde 1970 extra banen op. Door uitbreiding bij 35 internationale bedrijven kwamen daar nog eens 2485 banen bij. Dat blijkt uit cijfers van de Netherlands Foreign Investment Agency.

Dat cijfer is maar iets lager dan voorgaande jaren. Amsterdam trekt relatief veel buitenlandse ICT-bedrijven, financiële dienstverleners en fintech-specialisten aan. Op enige afstand volgen logistiek en creatieve industrie. Bijna een derde van de nieuwkomers vestigt zich buiten de stad; de regio Amsterdam strekt zich uit van Lelystad tot IJmuiden.

De gevolgen van de coronapandemie verschillen volgens de gemeente per sector. Het aantal nieuwe hoofdkantoren zakte van gemiddeld 35 naar 8. Het aantal nieuwe ICT-bedrijven zakte met eenderde, maar de werkgelegenheid in de sector bleef gelijk. In de financiële dienstverlening zakte het aantal banen met tweederde. Bij voedselvoorziening en consumentenelektronica steeg de werkgelegenheid juist flink. Tussen de nieuwe bedrijven zaten geen brievenbusfirma’s (zonder werknemers).

De Brexit leverde afgelopen jaar 27 nieuwe bedrijven op. Amsterdam aast al een paar jaar op bedrijven in Engeland die op zoek moeten naar een vestigingsplaats in de EU. Sinds 2016 leverde dat beleid volgens de stad 139 nieuwe buitenlandse bedrijven op.

Noël van Bemmel

Chinezen hebben ruim de helft minder reizen gemaakt tijdens het Chinees Nieuwjaar, aldus het Chinese ministerie van Transport. Die feestperiode brengt de grootste jaarlijkse verplaatsing van mensen met zich mee, maar dit jaar was het ruim 58 procent minder dan eerdere jaren. 97,7 miljoen mensen namen het vliegtuig, de trein, de boot of de auto om met dierbaren het nieuwe jaar te vieren.

Het begin van het Chinese nieuwjaar gaat meestal gepaard met honderden miljoenen mensen die van industriële gebieden of grote steden terug naar huis gaan. Lokale autoriteiten vroegen mensen dit jaar om de jaarlijkse verplaatsing te vermijden, om uitbraken van het virus te voorkomen.

Wie wel besloot op pad te gaan, moest herhaaldelijk negatieve coronatests kunnen laten zien en liep ook het risico om thuis in quarantaine te moeten. Om reizen verder te ontmoedigen, kregen mensen gratis mobiele data en online films aangeboden om zich thuis te vermaken. (ANP)

Lees ook onze reportage: China probeert de grootste volksverhuizing ter wereld te keren uit angst voor nieuwe coronagolf

Het debat over de avondklok is uitgesteld tot half een. Eigenlijk zou dat om elf uur beginnen, maar de antwoorden op de door Kamerleden gestelde vragen kwamen donderdag pas om kwart voor elf binnen, zegt commissievoorzitter Paul van Meenen (D66). Kamervoorzitter Khadija Arib heeft in een telefoongesprek met minister Ferd Grapperhaus (Justitie & Veiligheid) aangegeven dat het ‘lastig’ is voor volksvertegenwoordigers om zich voor te bereiden, als het ministerie zo laat antwoordt.

Nick de Jager

Britse ouders moeten hun kinderen zelf gaan testen als de schooldeuren over ruim twee weken weer open gaan. Twee keer per week worden ze geacht een sneltest af te nemen bij hun kroost. 

Met deze maatregel wil de regering tegemoetkomen aan de bezwaren die vakbonden hebben tegen heropening van de scholen. Aanvankelijk was het plan om de lagere- en middelbare scholieren op school te testen, maar dat werd door de bonden afgedaan als onwerkbaar. 

Ondanks de belofte om actief te gaan testen, heeft de grootste onderwijsbond, de National Education Union, nog steeds bezwaren tegen de regeringsplannen. De bond ziet liever dat de lagere scholen eerst opengaan en de middelbare scholen pas weken later. Het ministerie van Onderwijs staat onder grote druk van Children’s Commissioner Anne Longfield, die al langer haar zorgen uit over het lot van kinderen. Volgens haar negeren politici de belangen van jongeren, die als geen ander worden geraakt door de lockdown. 

Ook Us for Them, een organisatie van bezorgde ouders, vindt dat de scholen zo snel mogelijk open moeten. Aan de cijfers zal het niet liggen. Het aantal besmettingen in het Verenigd Koninkrijk is terug op het niveau van september, toen de scholen gewoon open waren. Naast het massale testen, moeten middelbare scholieren mondkapjes dragen in de gangen en kantines.

Patrick van IJzendoorn

Van alles en nog wat is wegens corona verboden, maar fietsen wordt nu juist aangeraden. Alleen: wie nu een nieuwe fiets probeert te kopen, komt bedrogen uit. ‘Je moet mazzel hebben.’ Lees hier de reportage.

Robert Giebels

De dubbele coronatestverplichting die geldt voor reizigers die naar Nederland willen vliegen, maar ook voor transferpassagiers, treft luchtvaartmaatschappij KLM hard. Die laatste groep kiest vaker een route naar een intercontinentale bestemming die niet via Schiphol loopt. Andere reizigers die wel Nederland als bestemming hebben, vliegen naar bijvoorbeeld een Duitse luchthaven en nemen dan de trein naar Nederland.

De dubbele testverplichting kost KLM passagiers en inkomsten, aldus topman Pieter Elbers in een toelichting op de jaarcijfers. In januari vervoerde KLM 90 procent minder passagiers dan een jaar terug. Hij wil zo snel mogelijk van de verplichting af en praat daar dagelijks over met Den Haag.

De testverplichting is niet alleen voor reizigers onplezierig, ook personeel van KLM heeft eronder te lijden. Vliegend personeel krijgt in sommige gevallen tot wel veertien keer per week verplicht een wattenstaafje in zijn of haar neus en keel gestopt.

Air France-KLM maakte vanochtend de jaarcijfers bekend. Voor KLM slonk de omzet van 11 miljard euro in recordjaar 2019 naar 5 miljard. De winst van 800 miljoen sloeg om in een verlies van 1,2 miljard in 2020.

Peter van Ammelrooy

Lees ook:  Air France-KLM boekt historisch verlies en rekent op nieuwe staatssteun

Mexico heeft woensdag in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties de scheve verdeling van coronavaccins aangekaart. Het is ‘oneerlijk en onacceptabel’ dat rijke landen vaccins hebben ‘gehamsterd’, stelde de Mexicaanse minister van Buitenlandse Zaken. We bellen met correspondent Joost de Vries: ‘Wanneer de Denen klaar zijn met vaccineren, moet in Mexico nog tweederde van de bevolking’. Lees hier verder.

De Hongkongse overheid heeft het Chinese Sinovac-vaccin versneld goedgekeurd voor gebruik. Een speciale adviescommissie stemde unaniem voor het gebruik van het vaccin, dat in tegenstelling tot vaccins van onder meer Pfizer en Moderna nog geen informatie over de derde testfase met medische vakbladen heeft gedeeld. Toch wegen de voordelen op tegen de nadelen, aldus de commissie. 

Bij een recente testfase in Brazilië lag de effectiviteit iets boven de 50 procent, de grens die Wereldgezondheidsorganisatie WHO aanhoudt om te bepalen of een vaccin de moeite van het gebruiken waard is. Volgens informatie die China direct met de Hongkongse experts deelde, is het vaccin in 62,3 procent van de gevallen actief, als de tweede dosis 28 dagen na de eerste wordt toegediend.

Volgens een overheidsverklaring verwacht Hongkong zeer binnenkort de eerste lading van een miljoen vaccins. Lokale media melden dat de eerste prikken wellicht vrijdag al worden uitgedeeld. Het zouden de eerste vaccinaties in Hongkong zijn. Hoewel het Pfizer-vaccin er ook al is goedgekeurd, komende eerste doses daarvan pas volgende week aan.

Redactie

Ook in het Caribisch deel van het Koninkrijk is begonnen met de vaccinatie tegen corona. Op Aruba zijn woensdag de eerste prikken gezet. Een groep van twaalf personen, bestaande uit verpleegkundigen en mensen uit een risicogroep, kreeg als eerste een prik.

Dinsdag landde een KLM-vliegtuig met Pfizer-vaccins op Bonaire en Aruba. Aruba kreeg ongeveer 12.000 Pfizer-vaccins. Over drie weken moet een volgende lading komen. In eerste instantie worden op het eiland ouderen en mensen die werkzaam zijn in de zorgsector gevaccineerd.

Op Curaçao kwamen woensdag rond 16.00 uur (lokale tijd) de eerste vaccins tegen het coronavirus aan op luchthaven Hato. Het gaat om zo'n 19.000 vaccins. Donderdag zal de overheid meer duidelijkheid geven over de aanvang van het vaccinatietraject. Ook hier krijgen eerst ouderen en zorgpersoneel een vaccin.

Bonaire wil ook binnenkort beginnen met vaccineren. Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba krijgen vrijdag de eerste lading vaccins. Saba hoopt maandag te kunnen beginnen en binnen een week alle volwassenen die gevaccineerd willen worden een injectie te kunnen geven. (ANP)

Een derde van de Amerikaanse krijgsmacht weigert zich te laten vaccineren tegen het coronavirus, hebben functionarissen van het Amerikaanse ministerie van Defensie gezegd. Omdat de huidige coronavaccins alleen noodgoedkeuring hebben gekregen van de toezichthouder FDA, zijn Amerikaanse militairen niet verplicht om zich te laten inenten.

Majoor-generaal Jeff Talafierro deelde de cijfers over vaccinweigering in het leger in een hoorzitting in het parlement. 'Ongeveer twee derde accepteert een vaccin', zei hij, waarbij hij waarschuwde dat het ging om voorlopige onderzoeksdata. Een woordvoerder van het Pentagon liet weten dat er geen gedetailleerde informatie voorhanden is over de vaccinaties binnen de krijgsmacht, maar dat er tot dusver zeker 916.500 doses zijn toegediend.

Het weigeringspercentage komt ruwweg overeen met dat van de algehele bevolking, aldus het Pentagon. 'Wij zijn in het leger min of meer een afspiegeling van de bevolking.'

Het leger en de reservisten van de Nationale Garde worden in de Verenigde Staten ingezet om te assisteren bij de vaccinatiecampagne. Volgens de Pentagon-woordvoerder zullen tegen het einde van deze week zeker een miljoen militairen een vaccin toegediend hebben gekregen.

De meeste vaccins zijn verplicht voor militair personeel, maar voor coronavaccins wordt voorlopig nog een uitzondering gemaakt omdat die nog niet permanent en regulier zijn goedgekeurd. Minister van Defensie Lloyd Austin heeft zich inmiddels ook laten vaccineren. 'Wat de minister wil is dat de mannen en vrouwen van defensie de beste en meest geïnformeerde beslissing maken voor zichzelf en hun gezondheid en de gezondheid van hun families', aldus de woordvoerder van het ministerie. (ANP)