Liever records dan wonderschone vergezichten

inzell Met weemoed nemen de TVM-schaatsers deze week afscheid van Eisstadion Inzell, toneel van menig trainingskamp. De herfstkleuren zijn dit jaar voor het laatst volop zichtbaar tijdens hun oefenstage op het roemruchte kunstijs van de Zuid-Duitse baan.

Volgend jaar zal alles anders zijn. Dan wordt ‘Inzell’, als de Beierse regering eind deze maand instemt met het beoogde investeringsplan van 30 miljoen euro, overdekt. Er komt een dakconstructie – type vliegende schotel – van hout en staal. De overkapping zal een breuk vormen met een grote traditie. Inzell – dorp van 4.200 inwoners en 5.800 hotelbedden – stond sinds 1965 voor vrij in de natuur schaatsen, schone lucht inademen en genieten van het uitzicht op de twee omringende bergen, de Falkenstein en de Kienberg.

Het was, na het Russische Medeo, de wonderbaan van Alma Ata, en het Zwitserse Davos, plek van het befaamde olie-ijs, de derde hooglandbaan van de wereld. De hoogte: 693 meter boven zeeniveau.

Nederlanders kwamen er graag. Ard Schenk, olympische held uit 1972, reed er in het naseizoen steevast wereldrecords. ‘Inzell is in Nederland een begrip. Dat hoef je niet uit te leggen’, zegt TVM-hoofdcoach Gerard Kemkers, een van de ‘kinderen’ van Inzell.

Hij strijkt er nog jaarlijks neer met zijn ploeg. Om vorm te slijpen, aan techniek te schaven en soms om gewoon energie op te doen, in de berglucht. ‘Ik kwam hier als junior, ik kwam hier als deelnemer aan het WK van 1986, het mooiste dat ze hier hebben gehouden. Ik was hier als coach van de Amerikanen, dit was onze uitvalsbasis voor Europa. En nu ben ik hier al weer jaren als hoofdcoach van TVM.’

Kemkers, met zijn kopman Sven Kramer en andere wereldkampioenen als Paulien van Deutekom en Ireen Wüst de bezienswaardigheden van een week in Inzell, heeft gezelschap van tal van Nederlandse amateurschaatsers. Clubs en gewesten strijken in de herfstvakantie steevast neer in de bergen tussen Rosenheim en Salzburg.

‘Dit is traditie voor een Nederlandse schaatser’, zegt Sven Kramer. ‘Ik heb hier lopen geleerd. In de herfst zat mijn vader (oud-schaatser Yep, red) hier altijd op trainingskamp. Het is Nederlands gebruik naar deze plek in Duitsland te komen.’

De Nederlandse recordhouder ‘overnachtingen in Inzell’ moet Geert Kuiper zijn. Hij was ooit een gevreesd sprinter en nu is hij de assistent-coach bij TVM. ‘Ik ging hier voor het eerst door de grens van 38 seconden: 37,96 in 1981. Ik zie het nog gebeuren.’

Kuiper komt sinds 1976 in Inzell. ‘Ik denk dat ik hier vijftig keer geweest ben, voor wedstrijden en trainingskampen. We kwamen hier altijd graag. Want ze kunnen in Inzell goed ijs maken, al slaat het deze week wel snel aan.’

De Friese coach is een aanhanger van de traditie van buiten schaatsen. ‘Sommige rijders hebben er voordeel van. We hebben hier in 2005 de WK afstanden gehad, met verrassende winnaars, onder wie Barbara de Loor. Sommige sporters zijn nu eenmaal meer gemaakt om onder dat soort omstandigheden te presteren. Ik zeg altijd: je hebt vlakke etappes en bergetappes.’

Kuiper wordt naar de kroon gestoken in Inzell-ervaring door Renate Groenewold, de wereldkampioene van 2004. ‘Ik ben hier achttien jaar op rij geweest. Ik kom in Inzell sinds mijn veertiende. De teller staat op dertig, schat ik. Het zijn twee vaste weken in de herfst. Ik heb er altijd baat bij gehad. Ik heb inspanningsastma. Dan waardeer je buiten trainen zeer. We schaatsen al zo vaak in de hal. Zo’n week als vorige week, met het zonnetje op je bol op het ijs staan, is dan heerlijk.’

Al die aantrekkelijke facetten – zon, lucht, hoogte – worden geofferd door de Duitsers. Hubert Graf, als directeur de opvolger van de legendarische Gerd Zimmermann, zegt dat het niet anders kan. ‘We moeten onze baan overdekken. Zelfs de Duitse bond houdt geen enkel kampioenschap meer op onze baan. Alle toernooien gaan naar Berlijn en Erfurt.’

Hij trekt een lade open en toont een schets van de nieuwe hal. Er komt een glazen muur van twaalf meter hoogte aan de buitenkant. En in het schoteldak komen lichtkokers, die zorgen voor prismalicht. Graf: ‘We willen verbinding houden met de buitenwereld. De prachtige bergen rond onze baan moeten te zien blijven.’

Inzell was in 1963 een natuurijsbaan. Sinds ’59 werd geschaatst op de Frillensee, op 923 meter hoogte. Maar de weg omhoog was te vaak versperd, en er werd gekozen voor een baan in het dal. Graf: ‘Ze kozen een koudevlek, met de Kienberg en de Falkenstein er vlak op. Er moest veel schaduw zijn, anders smolt het ijs.’

In 1965 was de nieuwe tijd niet tegen te houden en werd, op dezelfde locatie, de kunstijsbaan aangelegd. Een plek om te koesteren, zeggen veel Nederlanders. Kemkers: ‘Als we op Inzell aanrijden en het dorp zien liggen, zeggen Geert Kuiper en ik altijd tegen elkaar: we rijden een wereld van herinneringen binnen.’

In 2010, na 45 jaar, moet de kunstijsbaan met een overkapping rijp zijn voor de moderne tijd. Graf: ‘We verliezen onze aantrekkingskracht. We krijgen geen grote toernooien meer. Wij willen straks de snelste baan van Europa worden. Het is ons doel één wereldrecord terug te pakken van Calgary, dan wel Salt Lake City.’

Kenner Kuiper: ‘Dit wordt dé indoorbaan van Europa. Daar kan ons Heerenveen niet tegen op. De lucht is hier toch dunner.’

In maart begint het breken. In de herfst van 2009 zal worden geschaatst in een bouwput. In oktober 2010 moet de hal klaar zijn. In maart 2011 worden de WK afstanden in Inzell gehouden.

De grote vraag is of de Nederlandse schaatsfamilie Inzell zal blijven opzoeken. Ervaringsdeskundige Erben Wennemars heeft zijn twijfels. ‘Aan de andere kant. We schaatsen maar anderhalf uur per dag binnen. Daarna kun je weer naar buiten, zonnetje pakken op het balkon.’