'Libiërs in Nederland voor belastingen'

Amsterdam - De Libische staatsoliemaatschappij koos, toen zij in 1988 werd opgericht, Nederland als vestigingsplek. De formele naam van het bedrijf is 'Oilinvest (Netherlands) B.V. Group'. Maar wij zijn, zegt het bedrijf op zijn website, beter bekend als de Tamoil Group. Tamoil verkoopt merendeels Libische benzine aan de pomp in onder meer Italië, Zwitserland en Duitsland en een klein beetje in Nederland. Waarom wordt Oilinvest en daarmee Tamoil dan vanuit Ridderkerk bestuurd? En niet vanuit Italië waar het bedrijfseconomische zwaartepunt ligt?

'Omdat Nederland een belastingparadijs is', zeggen belastingadvocaten Terence Vink (33) en Jurjen van Daal (35) van Taxwise Advocaten en Belastingadviseurs. Eén blik op het laatste jaarverslag van Oilinvest en op de informatie van de Kamer van Koophandel en de twee mannen wisten genoeg: dit bedrijf zit in Nederland om belastingtechnische redenen. Tax planning heet dat. En wat ze ook vrijwel zeker weten: dit bedrijf moet afspraken hebben gemaakt met de Nederlandse belastingsdienst.

Van Daal: 'Aan minstens drie dingen. De structuur verloopt via de Nederlandse Antillen. Dat is een gebruikelijke manier van tax planning. Tussen Oilinvest en Tamoil zit een investeringsmaatschappij op Cyprus. Dat is een trend van de laatste jaren. Cyprus is namelijk lid van de EU, maar de winstbelasting is er maar 10 procent. En in de structuur zit een coöperatie.'

Vink: 'Dat is ook iets van de laatste jaren. Als wij bij een internationaal opererend bedrijf een in Nederland gevestigde coöperatie zien, weten we meteen dat dat is om de belastingdruk zo laag mogelijk te houden. Mits goed gestructureerd, hoeft een coöperatie namelijk geen belasting in te houden op uitbetaalde winsten.'

Van Daal: 'Dat is wel de reden waarom bedrijven Nederland kiezen. Het doel is om geld hier zonder belasting binnen te laten stromen, in Nederland zelf zo min mogelijk belasting te betalen en het ook weer zonder belasting dit land uit te laten stromen. Dat is optimale tax planning: het land met de gunstigste voorwaarden zoeken. Daarin is dit Oilinvest beslist niet uniek. Er zijn tienduizenden bedrijven die zich zonder personeel om die reden hier vestigen.'

Van Daal: 'We zijn een handelsnatie en dit is ook handel. Als van tienduizenden brievenbusbedrijven de kleine, afgeroomde winstjes via de Nederlandse fiscus lopen, dan verdienen we daaraan. Ook aan die kleine winst van Oilinvest van 26 miljoen. Daar kunnen we 25 procent op heffen. Maar aan zoiets moet de Nederlandse fiscus wel meewerken.'

Vink: 'Dat is hier met Oilinvest vrijwel zeker gebeurd. Ik durf te zeggen dat er hier sprake is van een ruling. Dat wil zeggen dat de Belastingdienst afspraken heeft gemaakt met Oilinvest. Het verbaast mij niet dat de winst in verhouding tot de omzet laag is. Sterker: als die winst hoog zou zijn, gaat er iets mis met de tax planning.'

Volgens de Nederlandse Belastingdienst is er geen ruling, geen afspraak gemaakt. 'We maken nooit bijzondere afspraken met buitenlandse bedrijven', zegt een woordvoerder tegen de site Quotenet. Logisch, reageert Van Daal: 'Dit is dan ook geen buitenlands, maar een Nederlands bedrijf.'

Van Daal: 'Dat verbaast ons zo: wij moeten ons als fiscaal juristen strikt gedragen op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme. Maar als een staatsbedrijf van een dictator zich hier vestigt, gaan de wenkbrauwen nauwelijks omhoog. En dat terwijl de regel is dat de fiscus de exacte organisatiestructuur van dat bedrijf moet kennen én moet weten bij wie inkomsten helemaal aan het eind van de rit terechtkomen.'

Vink: 'En wat ook vreemd is, is dat de bestuurders van Oilinvest Libiërs en Britten zijn. De regels schrijven voor dat hun besluiten op Nederlands grondgebied moeten worden genomen, terwijl dat in de praktijk lastig lijkt met voornamelijk buitenlandse bestuurders. Maar als die regels worden overtreden, kan dat ook een kapstok zijn om de belastingafspraken met Oilinvest op te zeggen.'