Nieuws
Libanon en Israël bezegelen historisch akkoord over zeegrens vanwege gaswinning
Na jarenlang gesteggel tekenen aartsvijanden Libanon en Israël donderdag een akkoord dat hun zeegrens regelt. Ook de toegang tot aardgas in de Middellandse Zee wordt vastgelegd. Het akkoord kwam tot stand na maandenlange Amerikaanse bemiddeling.
De Libanese president Michel Aoun heeft donderdagochtend ‘met blauwe inkt’ een historisch akkoord met Israël getekend. Het gaat om een deal die na jarenlang gesteggel de zeegrens tussen beide landen regelt. Die grens is van groot belang vanwege de aanwezigheid van aardgas in de Middellandse Zee, waar beide landen aanspraak op maken. Het Israëlische kabinet gaf ook groen licht; premier Yair Lapid zal donderdag tekenen.
De buurlanden leven sinds decennia op voet van oorlog. Van een ceremonie met een feestelijke handdruk zal dan ook geen sprake zijn. Libanon en Israël onderhouden geen diplomatieke betrekkingen en dat blijft zo. Het gaat om een verstandshuwelijk dat in de steigers werd gezet na pendeldiplomatie van Amos Hochstein, de energiegezant van het Amerikaanse Witte Huis. Hij vloog de afgelopen maanden afwisselend naar Beiroet en Jeruzalem met kladversies.
De Israëlische premier Lapid verklaarde dat de deal neerkomt op een de facto ‘erkenning’ van de staat Israël, hetgeen in Beiroet nadrukkelijk ontkend wordt. Aan Libanese kant wordt de naam van de zuiderburen niet eens uitgesproken – men heeft het bij voorkeur over de ‘andere partij’. Terwijl de Libanese president Aoun donderdag zijn krabbel zette, vlogen Israëlische gevechtsvliegtuigen als vanouds over het zuiden van Libanon – een ritueel dat bedoeld is om Libanezen te intimideren.
Economische crisis
Niettemin komt de deal voor beide partijen als geroepen. Libanon gaat door de zwaarste economische crisis in zijn honderdjarige bestaan, waarbij driekwart van de bevolking onder de armoedegrens is beland. Het aardgas moet de economie een zetje in de goede richting geven. Om die reden staat Hezbollah - de sjiitische beweging voor wie de oorlog tegen Israël een heilige graal is - de deal toe. De Israëliërs willen op hun beurt gaan exporteren naar de Europese Unie, die sinds het wegvallen van Russisch gas naarstig op zoek is naar nieuwe leveranciers.
Ook om praktische redenen was er haast geboden: de termijn van de 89-jarige Aoun loopt over vier dagen af. Komende dinsdag zijn er bovendien parlementsverkiezingen in Israël, met als gevolg dat ook Lapid mogelijk zijn macht kwijtraakt.
‘Ik hoop dat dit een keerpunt is voor de Libanese economie’, zo verklaarde Aoun. Critici waarschuwen voor al te veel euforie: de Franse energiereus Total moet nog in kaart brengen hoeveel aardgas er precies onder de grond zit in het Libanese veld Qana, en de exploitatie zal jaren duren. Israël is aan zijn kant van de zeegrens al veel verder: het oppompen van gas is daar woensdag al begonnen.
Donderdagmiddag komen beide partijen naar de landsgrens die bewaakt wordt door soldaten van VN-vredesmissie UNIFIL, waarna ze de volledige tekst (inclusief bijlages) tekenen, gezeten in twee verschillende kamers. De Amerikanen dragen de documenten over aan de VN, waarna de tekst van kracht wordt.
