Nieuws
Levende varkens in bloedheet water, een wond als een voetbal: dit zagen inspecteurs in Nederlandse slachthuizen
Ondanks eerdere onthullingen over misstanden in slachthuizen verdronken in 2020 nog steeds levende varkens in bakken gloeiend heet water. Deze en andere vormen van dierenmishandeling constateerden inspecteurs van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) de afgelopen jaren.
De misstanden staan beschreven in vrijgegeven inspectierapporten uit 2019 en 2020. Stichting Varkens in Nood had deze opgevraagd op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). RTL Nieuws publiceerde er woensdag over. Zware dierenmishandeling in slachthuizen mag de afgelopen jaren dan herhaaldelijk aan de kaak zijn gesteld, het blijkt niet te zijn gestopt.
Namen van slachthuizen zijn uit de 21 verslagen waar het om gaat weggelakt. Of er boetes zijn uitgedeeld is er niet uit op te maken. Volgens Dé van de Riet van de Centrale Organisatie voor de Vleessector gaat het om niet-representatieve incidenten, zei hij woensdag op Radio 1. De NVWA maakte in december zelf bekend vorig jaar 417 boetes aan grote slachthuizen te hebben uitgedeeld, in de meeste gevallen voor overtredingen van hygiënevoorschriften.
Per jaar slacht Nederland ruwweg 15 miljoen varkens, voor een belangrijk deel in de 22 grote roodvleesslachthuizen waar de NVWA permanent toezicht op houdt. Dit troffen de inspecteurs er onder meer aan:
1. Levend in de broeibak
Om de karkassen eenvoudiger te ontharen, worden varkens na hun dood met de kop naar beneden ondergedompeld in bakken water van 60 graden, zogeheten broeibakken. Vijf keer concludeerden inspecteurs uit 2019 en 2020 dat dit gebeurde terwijl de varkens nog leefden. Dat is niet voor het eerst: al in 2018 werd duidelijk dat deze misstand plaatsvindt in Nederlandse slachthuizen.
Zo zag één inspecteur hoe een varken zijn kop oprichtte om contact met het hete water te vermijden en begon te spartelen. De slachthuismedewerker ondernam eerst geen actie en poogde het varken uiteindelijk, nadat het niet meer bewoog, middels stroomstoten op de borst met de ‘bedwelmtang’ buiten bewustzijn te brengen. De inspecteur merkt op dat deze schokken eigenlijk direct op het hoofd moeten worden toegediend. De gebeurtenis bleek niet gefilmd, terwijl dit tegenwoordig wel verplicht is.
Een andere NVWA-inspecteur kon aan de hand van het karkas van een varken vaststellen dat het niet goed was geslacht en levend in het hete water werd gedompeld. ‘Daar is het dier ernstig verbrand en uiteindelijk verdronken. Dit veroorzaakte onnodig en vermijdbaar lijden.’
Capaciteitsproblemen
Er heersen al jaren twijfels over de vraag in hoeverre de NVWA in staat is om misstanden in slachthuizen aan te pakken. Door jarenlange bezuinigingen kampt de dienst met capaciteitsproblemen. In 2019 bleek uit een onderzoek in opdracht van het ministerie van Landbouw bijvoorbeeld dat inspecteurs moeite hadden om in beeld te krijgen wat er in kleine- en middelgrote slachthuizen in noordelijk Nederland gebeurde met aangevoerde melkkoeien. Ook bleken inspecteurs verdeeld over de vraag hoe streng ze tegen slachthuizen moesten optreden.
2. Wond zo groot als een voetbal
Herhaaldelijk blijken varkens ernstig gewond, vaak al bij aankomst. Zo zag een inspecteur een varken arriveren met een buikwond ‘ongeveer ter grootte van een voetbal’. ‘Gelet op de omvang van het weefselversterf betekent dit dat de ernstige open wond minimaal vier dagen voorafgaand aan het transport moet zijn ontstaan.’
Bij een ander dier was de anus naar buiten geklapt, waarna de inspecteur het met spoed liet slachten ‘zodat andere varkens er niet op konden gaan bijten’. Bij weer een ander voorval liep een varken uit een vrachtwagen. Het ‘trilde en kon absoluut niet steunen op zijn rechter achterpoot’. Bij nadere inspectie miste het dier een klauw.
Ook binnen het slachthuis zelf blijken gewonde dieren niet altijd goed te worden behandeld. Op camerabeelden zag een inspecteur hoe een varken dat niet op zijn rechterachterpoot kon staan, gewond bleef liggen in de gang voor de ruimte waar de varkens worden verdoofd. Een medewerker liet het daar liggen en dreef nog zo’n tien minuten nieuwe groepen varkens door de gang, die op het gewonde dier stapten. Uiteindelijk werd het varken aan zijn linkerachterpoot weggesleept.
3. Varkens die door stress op elkaar gaan staan
Ook de hokken waarin de varkens in het slachthuis verblijven, blijken herhaaldelijk niet aan de voorschriften te voldoen. Zo noteert een inspecteur dat drinkwater in meerdere hokken ontbrak: de ‘waternippels’ waar varkens uit kunnen drinken functioneerden niet.
Een ander beschrijft hoe er meer varkens in hokken werden gestopt dan maximaal toegestaan. ‘Dat er spanning en stress heerste in de hokken, weet ik omdat de varkens zeer veel bewogen en op elkaar gingen staan. Ze maakten hierbij krijsende geluiden, wat betekende dat de varkens pijn hadden als ze op elkaar gingen staan.’
Het is niet voor het eerst dat de inspecteur deze situatie aantreft bij dit slachthuis: ‘Ik heb telkens aangegeven dat dit niet toegestaan was. Het slachthuis nam tot nu toe niet de nodige maatregelen.’
