Leisteen muren in groen, blauw en rood
Leien - dunne plaatjes, gekloofd en gehakt uit leisteen - worden in Nederland al eeuwenlang spreekwoordelijk geroemd als dakbedekking. Naast het bekende 'leien' dakje is er nu ook de leien muur....
Een mijlpaal was het Baken in Deventer (gereed maart 2002), een gebouw in de vorm van een onregelmatig zevenvlak, waarin 22 huurwoningen en een crèche schuilgaan achter grote blauwzwarte leisteenmuren. De architecten, Irma van Oort en Hiltje Huizenga van architectenbureau KCAP wilden een 'beeld dat refereert aan een bergtop', ofwel een baken in de zee van laagbouwwoningen rondom. Leisteen - hier toegepast in de Maasdekking waarbij de stenen in halfsteens verband zijn aangebracht (elke steen overlapt dan twee andere stenen) - had precies het aanzien dat zij wensten.
Bonter kan ook, zoals de toepassing die architectenbureau Heren 5 voor de Hoofddorpse nieuwbouwwijk Floriande koos. Uitgangspunt van dit nu in aanbouw zijnde project was 'wonen in een grote tuin' waarbij de afzonderlijke huizen, huur en koop, als 'sculpturen' moesten oprijzen uit het collectieve groen. Bij zoveel natuur past, aldus de ontwerpers, bij uitstek de natuurstenen uitstraling van leisteen. Maar dan wel leisteen in verschillende kleuren (groen, blauw, bruin en rood), uit diverse werelddelen (Italië, Argentinië en Afrika) en dan ook nog eens op uiteenlopende wijze gemonteerd: behalve in bovengenoemde Maasdekking, ook in Rijndekking en Zwitserse dekking.
M. Engelberts van de Vereniging van Nederlandse Leidekkers (vijf jaar geleden opgericht om dit oude ambacht weer een eigen status naast andere dakdekkers te geven) is blij met de expansie van zijn werkgebied. Enige scepsis heeft hij wel: 'Architecten kiezen dit materiaal omdat ze het zo mooi vinden maar weten er vaak te weinig van. Voor daken is lei prima, voor muren boven de eerste etage ook. Maar langs de straat is het erg kwetsbaar.'
Bas Liesker van Heren 5 heeft die bezwaren echter gepareerd. Zijn opdrachtgever had ze ook geopperd. De architect liet toen op het dak van zijn bureau een proefpaneel neerzetten, met daarop de verschillende soorten lei, waarna het paneel werd gebruikt als voetbalmuurtje. De leisteen hield zich onder dit geweld uitstekend en werd vervolgens goedgekeurd. Wel kwam er, langs de openbare weg, alsnog een bakstenen plintje.
